ABYROI ASULARY

Adam tarihty jasaidy, al tarih adamdy synaidy. Al synaqty kötergendı elı de qūrmetteidı, jūrty da jaqtaidy. Qūdaiǧa şükır, qazaqta osyndai san qatparly synaqtan sürınbei ötıp, köpşılıktıŋ köŋılınen şyǧyp jürgen jaisaŋ jandar jeterlık. Sondai elıne eleulı, halqyna qalauly azamattyŋ bıregeiı Ädılbek Jaqsybekov der edım.

Ädılbek Jaqsybekov elımızdıŋ täuelsızdık alyp, derbes mem­le­ketımız qūryla bastaǧan qiyn tū­synda jaŋa ekonomikalyq qaty­nasty igeruge batyl kırısken sanauly käsıpkerlerdıŋ qatarynan. Mäskeudegı Bükılodaqtyq mem­le­kettık kinematografiia ins­ti­tutynyŋ ekonomika fakultetın bıtırdı. Alaida, jaŋa zamannyŋ talabyn tez ūǧyndy ma eken, 1987 jyly Plehanov atyndaǧy halyq şaruaşylyǧy institutynyŋ qaita daiarlauynan öttı. Qat-qabat şaruaǧa bel şeşe kırısıp ketken jas käsıpker taŋdaǧan mamandyǧyna qarai ǧylymi jūmyspen de ainalysyp, nätijesınde ekonomika ǧy­lymdarynyŋ kandidaty atandy. 1988-1995 jyldar aralyǧynda «Sesna» köp salaly kor­porasiiasyn basqaryp, otan­dyq öndırıstı ūiymdastyrudyŋ önegesın körsete bıldı. Korporasiia qūramyndaǧy käsıporyndardyŋ türlı önımderı men körsetken qyzmetı tūtynuşynyŋ igılıgıne ainala berdı. Berekelı ıske bas bo­lyp jürgen azamatty Aqmola tūr­ǧyndary 1995 jyly Qazaqstan Respublikasynyŋ Parlament Senatyna deputat etıp sailady. Elımız endı egemendıgın alǧan, alaida, Keŋes odaǧy kezındegı äleumettık-ekonomikalyq jaǧdai qūldyrap tüsken tūsta künkörıstıŋ jaŋa täsılın igeruge, iaǧni biznes jürgızu arqyly otandyq ekonomikany damytuǧa qalai üles qosudyŋ jolyn tapqan Jaqsybekovtıŋ jıger-qairaty elenbei qaluy mümkın emes edı. Būǧan qosa Parlament qa­byrǧasyndaǧy belsendı pozisiiasy da aiqyn baiqala bas­tady. Köp ūzamai-aq naqtylap aitqanda 1996 jyly Aqmola oblysy äkımınıŋ bırınşı orynbasary qyzmetıne taǧaiyndalady. Būl Qazaqstan Respublikasynyŋ Prezidentı Nūrsūltan Nazarbaevtyŋ el astanasyn Almatydan Aqmolaǧa köşıru bastamasyn köteruımen tūspa-tūs kelgen kezeŋ bolatyn. Elbasymyzdyŋ osy bır tarihi ideiasy köp ūzamai jüzege asty, aqiqatqa ainaldy. Mıne, däl osy tūsta jaŋa eloradaǧa asa jauapty, asa ısker basşy kerek bolǧany sözsız edı. Qai ıstı bolsyn asqan köregendılıkpen, tereŋ talǧampazdyqpen şeşetın Nūrsūltan Äbışūlynyŋ osy jolǧy taŋdauy Jaqsybekovke tüstı. Söitıp 1997 jyldyŋ 10 jeltoqsanynda Ädılbek Ryskel­dıūly Jaqsybekov Memleket bas­şysynyŋ Jarlyǧymen jaŋa as­tanamyzdyŋ äkımı bolyp taǧaiyn­daldy. Eldıktı köksegen er azamat üşın būdan artyq jauapkerşılık boluy mümkın be?! Osy oraida, kezınde qala äkımınıŋ baspasöz hatşysy bolǧan, tanymal publisist Sädıbek Tügeldıŋ myna bır estelıgın keltırgendı jön sanadym: «Elbasymyz Nūrsūltan Nazarbaevtyŋ kadr saiasatyndaǧy ülken jetıstıkterınıŋ bırı – Aqmola qalasyna Ädılbek Jaqsybekovtı äkım etıp taǧaiyndauy edı. Būl – bır menıŋ ǧana pıkırım emes, Arqa öŋı­rındegı aǧaiynnyŋ auzynda jür­gen äŋgıme. Jaŋa astanamen bır­ge jasasyp kele jatqan jūrt­şy­lyqtyŋ közben körıp, oiǧa tüigen şynaiy şyndyǧynyŋ özı osy bolaryna eş kümän keltıre almai­syŋ! Şyntuaitynda, Ädılbek Ryskel­dıūlynyŋ qala basşylyǧyna taǧa­iyn­daluymen bas şaharǧa sony özgerıs, jaŋa lep kelgendei boldy. Eŋ basty erekşelıgı – Elbasy tapsyrmalaryn mültıksız oryndap, senımnen şyǧa bıluınde jatsa kerek qoi. Ärdaiym ızdenıs üstınde jüretın Ädekeŋ – jylt etken ja­ŋalyqqa jany qūmar. Müldem jaŋaşa oilaityn ūrpaqtyŋ ökılı. Tuǧan qalasynyŋ oi-şūqyryn bes sausaqtai jatqa bılıp, sony jūmys barysynda dūrys paidalana bıletındıgın san märte däleldegen azamat» dep aǧynan jarylady ärıptes aǧamyz.

Ädılbek Jaqsybekov äkım bolǧan kezdegı kuä bolǧan myna bır oqiǧa da oiymyzda älı jaŋǧyryp tūrǧandai. Astana qalasynyŋ alǧaşqy tūsau­­keserıne orai ötkızılgen bas­pasöz mäslihatyna qatysqan şeteldık jurnalistıŋ bırı oǧan «Qazaq­stannyŋ jaŋa elordasy Astana qalasynda auyzsudyŋ sapasy naşar degen söz ras pa?» degen sūraq qoidy. Sonda Ädılbek Rys­keldıūly «Sızdıŋ būl sözdı qaidan estıgenıŋızdı bılmeimın, bıraq men üşın osy qalanyŋ suy – eŋ tättı su…» dep jauap berdı. … Bız bolsaq «Tuǧan eldıŋ, tuǧan jerdıŋ patrioty degen osyndai bolar» desıp, marqaiyp qaldyq. Şynymen solai emes pe?! Astananyŋ tūŋǧyş äkımıne qatysty mūndai jailardy däiektep tügendei bersek, ūzyn-sonar äŋgımege jalǧasa bermek. Olai deitınımız «Astana qalasynyŋ qūrmettı azamaty» ataǧyn alǧaşqylardyŋ bırı bolyp ielengen atpal azamattyŋ qarymdy da qaiyrymdy ısterı jaiynda älı künge deiın el auzynda jyly lebızder aitylady.

Elordamyzdyŋ alǧaşqy qazy­ǧyn qadauǧa qatysyp, Astana qala­synyŋ negızın qalauşy Elbasymyz Nūrsūltan Nazarbaevtyŋ jaŋa qalany saludaǧy ideialaryn jüzege asyruǧa qomaqty üles qosqan Ädılbek Jaqsybekov 2003 jyly mausym aiynda QR İndustriia jäne sauda ministrı qyzmetıne auysty. Odan keiın Prezident Äkımşılıgıne jetekşılık ettı.

Memleket basşysy jüktegen qai jūmysty bolsyn mūqiiat oryndai bıletın Ä.Jaqsybekov basqa da mem­lekettık maŋyzdy joǧary lauazymdy qyzmetterdı atqardy. Bügıngı taŋda Qazaqstan Respubli­ka­synyŋ Memlekettık hatşysy qyzmetın abyroimen atqaryp jürgen Ädılbek Ryskeldıūly Jaq­sy­bekov asqaraly jasty baǧyn­dyryp, kemel şaǧyna kelıp otyr.

El müddesı üşın aianbaityn aza­mattyŋ eŋbegı elenıp, jūrty­nyŋ qūrmetıne bölenıp jatsa, kımge bolsyn, būdan asqan abyroi bola ma?! Osy oraida, bızdıŋ oiymyzşa qazaq elınıŋ jaŋa Astanasynyŋ tūŋǧyş äkımı bolǧan Ädılbek Jaqsybekov naǧyz abyroiy asqaqtaǧan azamat. Asqaqtai berıŋız!

Ǧalym QOJABEKOV