Jyl saiyn qaraşanyŋ üşınşı jeksenbısı elımızde jol-kölık oqiǧalarynyŋ qūrbandaryn eske alu künı retınde atalyp ötedı.
Atauly künge orai Astanada osy aptada «Jürgızuşı, ömırımdı saqta» degen atpen aksiia ūiymdastyryldy.
Jol saqşylarynyŋ aituynşa, kölık apattarynyŋ körsetkışı jyldan-jylǧa artyp barady. Olardyŋ denı jürgızuşılerdıŋ jol erejesıne baǧynbauy saldarynan oryn alady eken. Soŋǧy uaqytta jürgızuşınıŋ jol üstındegı jauapkerşılıgın arttyru üşın aldymen jazany qataŋdatu kerek degen pıkırler jiı aitylyp jür.
JOL EREJESIN BŪZǦAN JÜRGIZUŞILERDI QALAI JAZALAǦAN DŪRYS?
Jūmabek TÖREGELDİNOV, Senat deputaty:
– Kölıktı mas küiınde jürgızgender qylmystyq jauapqa tartylyp, jyldamdyqty şekten tys arttyrǧandardy kölık jürgızu qūqynan 5 jylǧa deiın şettetu kerek! Öitkenı, jol apattary negızınen osyndai jügensız jürgızuşılerdıŋ kınäsınen oryn alyp jatady.Al, qarsy baǧyttaǧy jolǧa şyǧyp ketken jürgızuşını 12 aiǧa deiın jürgızuşı kuälıgınen aiyryp, baǧdarşamnyŋ tyiym salynǧan belgısıne qaramai öte şyqqandardyŋ töleitın aiyppūlyn 5 esege deiın arttyru qajet. Mūndai öreskel qatelık bır jyl ışınde ekınşı ret qaitalansa, onda jürgızuşı qūqynan 12 aiǧa deiın aiyrǧan dūrys bolar. Qolynda jürgızuşı kuälıgı joq bola tūra, kölık basqaratyn adamdar da az emes. Ondai jandar 10 täulıkke deiın äkımşılık qamauǧa alynsyn der edım. Oǧan qosa, täjıribesı 5 jylǧa tolmaǧan jäne jasy 25-ke jetpegen azamattarǧa qoǧamdyq kölıktıŋ tızgının bermeu kerek. Al jürgızuşılık täjıribesı 1 jylǧa tolmaǧandarǧa tüngı 11-den taŋǧy 6-ǧa deiın
köşede kölık jürgızuge mülde tyiym salǧan jön.
Jol erejesın būzǧan jürgızuşılerge qoldanatyn jazany osylaişa qataŋdatpasa bolmaidy. Öitkenı, būǧan deiın belgılengen äkımşılık jazanyŋ nätijesın körıp otyrǧan joqpyz. Jol erejesın būzǧandar nebärı 5- 20 ailyq eseptık körsetkış kölemınde aiyppūl tölep, jazadan oŋai qūtylyp ketıp jür.
Panabek BEIBITOV, Astana qalasynyŋ tūrǧyny:
– Kölık jürgızgenıme on jyldan astam uaqyt boldy. Menıŋ közım jetken bır närse, jürgızuşıler köp jaǧdaida jol erejelerın abaisyzda būzady. Mäselen, qazır jer-köktıŋ bärı köktaiǧaq. Baǧdarşamnyŋ qyzyl tüsı janǧan kezde tejegıştı igere almai qalatyn sätter jiı bolady. Şyny kerek, mūndai jaǧdai keide öz basymnan da ötıp tūrady. Osyndai sebeptermen amaldyŋ joqtyǧynan ereje būzuǧa mäjbür bolǧan jandarǧa jol polisiiasynyŋ tüsınıstıkpen qaraǧany jön dep oilaimyn. Al, ışımdık ışıp, jol erejesın öreskel būzǧandardy öz basym qoldamaimyn. Mūndai jandardy qylmystyq jazaǧa tartu kerek degen pıkırler aitylyp jür. Jol apatynan köz jūmatyndardyŋ sanyn azaitu üşın jazanyŋ būl türı de kerek şyǧar. Bıraq, bırınşı ret ereje būzyp tūrǧan jandy mūndai jazaǧa tartu tym artyq ketkendık dep sanaimyn. Eger ereje būzu ekınşı, üşınşı ret qaitalanyp jatsa, onda äŋgıme basqa. Atalǧan jazany engızuge bolady.
