MEMLEKET PEN JEKEMENŞIK SERIKTESTIGI: ON SEGIZ JOBA!
Aqtöbede memlekettık-jekemenşık ärıptestık jäne biznestıŋ äleumettık jauapkerşılıgı aiasynda on segız joba jüzege asyrylmaq. Olardyŋ qatarynda jyldar boiy tüiını şeşılmei kele jatqan ölketanu muzeiı, Neke saraiy syndy nysandardyŋ da qūrylysy bar.
Muzei qūrylysyn qarjylandyruǧa «Altyn qyran» JŞS qatysady. Qūrylysqa ketetın qarjynyŋ kölemı – 673 million teŋge. Onyŋ 70 paiyzy biudjetten bölınedı, al qalǧan 30 paiyzyn «Altyn qyran» kompaniiasy bölgelı otyr.
Aqtöbelıkter üşın taǧy bır quanyşty jaŋalyq – aldaǧy jyly qalada Neke saraiy boi köteredı. Bıregei jobany jüzege asyruşy – aqtöbelık jeke käsıpker Zämzägül Baimaǧambetova.
Jaŋadan boi köteretın Jastar saraiynyŋ qūrylysy üşın 1,3 mlrd teŋge jūmsalady. Sarai qūrylysyn qarjylandyrudy «SNPS-Aqtöbemūnaigaz» AQ öz mındetıne aldy.
2500 oryndyq Mūz saraiynyŋ salynuy da aqtöbelıkter üşın ülken olja bolǧaly tūr. Qūrylysqa salynatyn investisiialardyŋ 70 paiyzdaiyn qūrylysty saluşy kompaniia moinyna aldy, al memlekettıŋ ülesı – 30 paiyz. Būl üşın kompaniialarǧa osy nysandy bes jyl boiy-na, memleket qūrylysqa salynǧan 70 paiyzdyq salymdy qaitarǧanşa paidalanu qūqy berıledı.
Sondai-aq Aqtöbede «Jedel järdem» stansasy salynady. Türık kompaniiasy būl stansany öz qarjysyna salady da, qala jetı jyl boiy qūrylysqa ketken aqşany qaitaryp otyrady. Sonan soŋ stansa memleket teŋgerımıne alynady.
Būdan özge bılım, densaulyq, basqa da salalar boiynşa nysandardyŋ qūrylysy jürgızıledı.
AQTÖBE JASTARY — ÄLEMNIŊ ÄR TÜKPIRINDE
Elımızde 1993 jyldan bastap «Bolaşaq» baǧdarlamasy engızıldı. Osy 23 jylda jüzdegen aqtöbelık älemnıŋ är tükpırınde bılım alyp, elge bılıktı maman bolyp oraldy. Mäselen, 2005 jyldan berı «Bolaşaq» stipendiiasyna ie bolyp, şetelde oqyǧan 291 aqtöbelık elımızdıŋ är tükpırınde qyzmet jasap jür. 75 tülek öz öŋırımızge oralǧan. Qazır osy baǧdarlama aiasynda 34 aqtöbelık şetelderde bılım alyp jatyr.
Biyl öŋırde «Bolaşaq» baǧdarlamasy tülekterınıŋ qauymdastyǧy qūryldy.
AQTÖBEDE QATERLI ISIKTI EMDEITIN APPARAT ŞYǦARYLADY
Elımızde jyl saiyn 35 myŋnan asa adam qaterlı ısık auruyna şaldyqsa, onyŋ 17 myŋǧa juyǧy köz jūmady. Qyryq paiyzy därıgerge aurudyŋ 3-4 satysynda ǧana qaralady. Al mūndai jaman aurudy emdeitın zamanaui ülgıdegı apparat elımızde bes öŋırde ǧana bar. Olar – Astana, Almaty, Aqtöbe, Semei, Qaraǧandy qalalary. Onyŋ özı – syrttan äkelınetın apparattar.
Būdan bylai qaterlı ısık auruyn emdeitın zamanaui apparat Aqtöbede şyǧarylmaq. Qazaq jäne korei ǧalymdary bırlesıp qazaq medisina salasynyŋ tarihynda qalatyn osyndai ülken jaŋa jobany qolǧa alyp otyr.
ŪLYQŪMNYŊ BOIYNDAǦY ǦASYR QŪRYLYSY
Şılde aiynda tek Aqtöbe tūrǧyndary üşın ǧana emes, tūtas elımız üşın de tarihi oqiǧa boldy. Şalqar-Beineu temırjoly arqyly ülken qūrama Almaty-Maŋǧyşlaq jolauşylar poiyzy alǧaş ret jol tartty.
Osydan tura tört jyl būrynǧy teleköpırde Elbasy ǧasyr qūrylysy Şalqar-Beineu temırjolynyŋ tūsauyn kesıp, aqjol tılep, onyŋ alǧaşqy şpaldary töselgen bolatyn.
Elımızdegı eŋ ūzyn marşrut №377 «Almaty-2 — Maŋǧyşlaq» poiyzynyŋ jüru uaqyty 11 saǧat 48 minutqa qysqaryp otyr. Qaitarda №378 bolyp qaitatyn poiyzdyŋ uaqyty da solai. Osyǧan orai jolauşylardyŋ bilet qūny da arzandady.
QAZAQSTANDA JASALǦAN RELSTER TÖSELE BASTADY
Aqtöbe rels-arqalyq zauyty öz önımderın naryqqa şyǧara bastady. Būl zauyt – memlekettık industriialandyru baǧdarlamasynyŋ alǧaşqy besjyldyǧy aiasynda ıske qosylǧan elımız boiynşa bıregei jobalardyŋ bırı.
Aqtöbeden şyǧatyn relster «Qazaqstan temırjolynyŋ» Almaty-Şu aralyǧyndaǧy ekınşı jelı jobasyna, taǧy bır investisiialyq joba «Qūryq» portynyŋ qūrylysyna paidalanyla bastady. Būdan özge relsterımız «Qazaqstan temırjolynyŋ» basqa da magistraldyq joldarynyŋ kürdelı jöndeu jūmystaryna paidalanyluǧa jıberılıp jatyr.
Biyldan bastap zauyt önımderın şetelderge şyǧara bastady. Äzırge önım Ortalyq Aziia elderıne jıberılıp jatyr. Zauyt önımderıne Europa elderı de qyzyǧuşylyq tanytyp otyrǧan körınedı. Osy maqsatta jyl aiaǧyna qarai öndırıske europalyq standarttar da engızılmek. Būl – TMD elderınde teŋdesı joq bıregei joba.
580 MYŊ ŞARŞY METR TŪRǦYN ÜI SALYNADY
Biylǧy jyly Tūrǧyn üi qūrylysy baǧdarlamasy boiynşa oblysta 19 milliard teŋgeden astam qarjy igerıletın bolady.
Öŋırde 2016 jyly qarjylandyrudyŋ barlyq közı esebınen 580 myŋ şarşy metr tūrǧyn üi ıske qosylady, sonyŋ nätijesınde 5000-dai otbasy özderınıŋ tūrǧyn-jai mäselelerın oŋdy şeşuge qol jetkızedı.
Biyl «Qazaqstan ipotekalyq kompaniiasy» AQ arqyly 566 päterge arnalǧan jalǧa beretın tūrǧyn üi qūrylysy bastalady. Barlyǧy 28 myŋ şarşy metr qūraityn būl üi «Nūr Aqtöbe» audanynda 2017 jyly paidalanuǧa berıledı.
Būdan basqa «Nūrly jol» baǧdarlamasy aiasynda obligasiialar şyǧaru arqyly Ūlttyq qor qarjysy esebınen tūrǧyn üi qūrylysy qarastyrylǧan. Osy maqsatta oblysqa «Nūr Aqtöbe» tūrǧyn üi massivınde tūrǧyn üidıŋ 6 jobasynyŋ qūrylysyn bastauǧa 4,5 milliard teŋge bölındı. 1350 päterlık üidıŋ qūrylysy kelesı jyly aiaqtalady.
«Bäiterek Development» AQ jelısı boiynşa jalpy aumaǧy 50 myŋ şarşy metr nesielık jäne jalǧa beretın tūrǧyn üi qūrylysyna Ūlttyq qordan öŋırge 7,6 milliard teŋge bölındı. Sonymen bırge «Samūryq-Qazyna» jyljymaityn mülık qory» AQ arqyly tūrǧyn üi qūrylysyna oblys üşın 2,2 milliard teŋge kölemınde qarjy qarastyryldy. Oǧan 11,1 myŋ şarşy metr tūrǧyn üi salynatyn bolady. Būdan basqa 4,9 milliard teŋge köpşılık tūrǧyn üi qūrylysy audandarynda injenerlık-kommunikasiialyq infraqūrylymdardyŋ 16 joba qūrylysyna jūmsalady.
«QAN MEN TER» ROMANYNYŊ KEIIPKERLERI KELGENDEI
Osydan on şaqty jyl būryn Aqtöbe oblysynda Qaraqypşaq Qobylandynyŋ tarihi tūlǧasy naqtylanyp, qazaq ädebietınıŋ tarihynda tūŋǧyş ret osy kezge deiın folklorlyq keiıpker sanalyp kelgen batyr «ortamyzǧa» oralǧan bolatyn.
Sondai-aq Qazaqstandaǧy ädebi şyǧarmaǧa arnalǧan tūŋǧyş eskertkış te Aqtöbede qoiyldy. 2008 jyly qalanyŋ qaq ortasynda qazaq ädebietınıŋ klassigı Äbdıjämil Nūrpeiısovtıŋ ataqty «Qan men ter» trilogiiasynyŋ keiıpkerlerıne arnalǧan eskertkış boi köterdı. Eskertkıştıŋ avtory – müsınşı Erık Jauynbaev. Trilogiianyŋ 7 keiıpkerı beinelengen būl eskertkış – bütın bır däuırdı sipattaityn şyǧarma.
AQTÖBE «EKSPO-2017» KÖRMESINE 25 JOBA ŪSYNYP OTYR
El tarihyndaǧy eŋ alǧaşqy alyp körmege Aqtöbe 25 joba ūsynyp otyr. Būl – öte jaqsy körsetkış. Onyŋ ışınde qaldyqtardy qaita öŋdeu boiynşa – 7, auanyŋ lastanuyn tömendetetın 4 joba bar.
Maŋyzdy şaraǧa oblystan 17-24 jas aralyǧyndaǧy 100 erıktı qatysady dep josparlanǧan. Onyŋ 30-y – qazırdıŋ özınde saqadai sai, barlyq talap-syndardan müdırmei ötken. Qazır jastar arnaiy kurstarǧa qatysyp jatyr.
TÄUELSIZDIKTIŊ 25 JYLDYǦYNA 25 KONSERT
«Slavianskii bazardyŋ» jeŋımpazy Aqtöbede tuyp, tūtas qazaqtyŋ talantty ūly bop ketken Dimaş Qūdaibergen el Täuelsızdıgınıŋ şirek ǧasyrlyq toiyna arnaǧan tartuymen el öŋırlerın aralap jür. Dimaştyŋ «Täuelsızdıktıŋ 25 jyldyǧyna 25 konsert» baǧdarlamasy aiasynda «Ūmytylmas kün» atty şyǧarmaşylyq keşı jaqynda Pavlodar, Aqsu qalalarynda ülken anşlagpen öttı.
Būǧan deiın Dimaştyŋ konsertı Batys Qazaqstan, Atyrau, Qyzylorda öŋırlerınde ötken bolatyn.
DOMBYRAǦA ORNATYLǦAN ALǦAŞQY ESKERTKIŞ
Aqtöbe qalasynda dombyraǧa eskertkış qoiyldy. Äliia Moldaǧūlova daŋǧyly men Äbılqaiyr han daŋǧylynyŋ qiylysynda ornalasqan eskertkış şyn mänınde erekşe. Būl – şahardaǧy muzykalyq aspapqa qoiylǧan tūŋǧyş tuyndy. Ony qarapaiym ūsta jasap şyǧarǧan. Eskertkıştıŋ biıktıgı – 6, 30 metr, enı – 1,40 metr, şanaǧy – 2,5 metr, al moiny 4 metrdei. 12 perne, qos ışektı ükılı dombyra. Eskertkış avtory – ūsta Quatbek Eşanov.
Äzırlegen: Meiramgül RAHATQYZY
