7 mamyr degende eŋ äuelı qorǧauşylarymyzdyŋ Otan aldyndaǧy azamattyq boryşy oiǧa keledı. Bıreuler sarbaz qataryna sūranyp qosylady. Temırdei tärtıpten jaltaryp qaşatyndar taǧy bar. Jalpy, äsker zaŋyna baǧynyp kün keşu oŋai ma?! «Qiyn emes» deidı qyzmettegı örender. Mereke qarsaŋynda QR Ūlttyq ūlanǧa qarasty 6636 äskeri bölımnıŋ tynys-tırşılıgımen tanysyp qaittyq.
Sap tüze, Sarbaz!
Äsker sapyndaǧy sarbazdyŋ ūiqysy taŋǧy altyda, kezekşınıŋ «Rota, oian!» degen aşy dausymen aşylatyny belgılı. Būl sözden keiın atyp tūrmau mümkın emes. Jauyngerler aiaǧyna şūlǧaularyn orap, kerzı etıkterın kiıp, boidy qyzdyryp, şiratu üşın 40 minut deneşynyqtyru jattyǧularyn jasauǧa syrtqa şyǧady. Kelgen soŋ, tösek jinap, betı-qoldaryn juady. Kezek-mezegımen kazarmany tap-tūinaqtai etıp jinauǧa kırısedı. Saǧat jetıde taŋǧy astaryn ışıp auqattanady.
Bız jauyngerlerdıŋ bärı bölımşe aldynda jinalǧanda keldık. Kün kestesı 08:40-ta sap tüzep, komandirdıŋ tekseruınen ötuden bastaldy. Komandir Aian Esjanov qaramaǧyndaǧy 6636 äskeri bölımımen amandasyp, «Ofiser men serjanttar, belgılengen araqaşyqtyqta alǧa qadam bas!» dep zor dauyspen pärmen berdı. Būdan keiın olarǧa basqarma tobyn, kelısımşart boiynşa qyzmet etetın äskerilerdı, 1-atqyştar batalonyn, ştab bastyǧy orynbasarynyŋ tehnikalyq jäne materialdyq qamtamasyz etu jönındegı rotasyn, jeke qūramdy, bükıl äskeri jasaqtyŋ oqu-jattyǧuǧa daiyndyǧyn tekserudı būiyrdy.
«Polkte keleŋsız oqiǧalar men qylmystyq jaǧdailar oryn almady. Äskeri tärtıptı qanaǧattanarlyq dep baǧalaimyn. Jeke qūram alǧa qoiylǧan mındetterdı oryndady. Jauyngerlık qyzmet pen kündelıktı ömırde būzaqylyqqa jol berılmedı» dep äskeri bölım komandirı, polkovnik Aian Esjanov ötken aptanyŋ jūmysyn qorytyndylady.
1-atqyştar batalonynyŋ qarauyl bastyǧy, praporşik Baqytjan Ahmetovtyŋ 1 mamyrda tuǧan künı bolypty. Tuǧan kün iesın bas komandir front aldynda arnaiy qūttyqtap, saltanatty türde syilyq tabystady. Sarbaz üşın eŋ quanyşty mereke – tuǧan kün. Sondyqtan äskeri adamdar är bölımşedegı atauly datalardy ūmytpai, eskerıp jüruge tiıs ekenın qadap aitty. Ärı qarai patruldık jasaqta erekşe tärtıbımen közge tüsken tört sarbazdy ortaǧa şyǧaryp, köpşılıkke ülgı ettı. Olar bölım aumaǧynda baǧaly metall, naqtyraq aitqanda, bäzbıreudıŋ joǧaltyp alǧan mereitoilyq 3 medalın tauyp alyp, bırden rota komandirıne jetkızedı. «Mıne, naǧyz elıkteuge tūrarlyq ülgı! Äke-şeşeden alǧan myqty tärbie osy! Otandy süiu, qaltqysyz qyzmettıŋ jarqyn bastamasy!» dep är sarbazdyŋ ata-anasyna, mektebıne, äskeri komissariaty men audandyq ışkı ıster bölımıne jazylǧan alǧys hat tapsyrady. Üi-ışıne osyndai sipattaǧy alǧys hatpen baruǧa är soldat niettımız dep qoldaryn joǧary köterdı. Bärı bırauyzdan «äskeri qyzmettıŋ jaqsy jaǧynan körınuge talpynamyz» dep uäde berdı.
Bır üidıŋ balasyndai
Pernebek Bekasyldyŋ äskerde jürgenıne 4 aidan asypty.
3-atqyştar rotasynyŋ jauyngerı: «Ülkenderdıŋ auzynan äskerdegı estelıkterdı tyŋdap östım. Tezırek eseiıp, sarbaz bolsam dep qūlşyndym. Äskerge kelıp mınezım özgerdı. Salmaqtymyn. Sen üşın kır juyp, kiım ütıktep beretın anaŋ alysta.
İne-jıp ūstap, öz jyrtyǧymdy özım tıgetın boldym. Bas kezınde, ärine, qinaldym. Bıraq mūnyŋ bärınen şydamdylyqqa tärbielendım» deidı.
Al, Jambyl oblysynyŋ tumasy Quat Ölke bır aidan keiın elıne oralady. «11 ai būryn oiym, közqarasym bala siiaqty edı. Qazır alysqa qaraimyn. Er jıgıtke kerek barlyq qabılettı boiyma sıŋırdım. Astananyŋ qysynan aman şyqtyq, aptap ystyǧyna da tözdık» deidı maqtanyşpen. Soldattarǧa senbı-jeksenbı künderı ūialy telefondary berılıp, ata-analaryna habarlasuǧa mümkındıkterı bolady. Sonda da olardyŋ köbı üilerıne, tuǧan auylyna, süigen qyzdaryna hat jazudy ūmytpaidy eken. Jauapty saryla kütıp, közdıŋ qaraşyǧyndai saqtaityn körınedı. «Erteŋ balalarymyzǧa oqytamyz» deidı armandap.
Äskeri bölımşe qyzmetımen tanystyryp jürgen leitenant Äsemgül Mūhamedrahimova ärı qarai bızdı akt zalyna ertıp apardy. «Soldattarymyz bos uaqytynda şahmat oinaidy, sondai-aq, önerlerın ortaǧa salyp özımızge kışıgırım konsertter qoiyp jatady. Qazaqtyŋ tılın qasterlep, türlı halyq änderın şyrqaidy, qazaq poeziiasyn oqidy. Qazır mıne, Otan qorǧauşylar künıne merekelık keş daiyndap jatyr» dedı. Sahnada elektr gitarasy, baraban, sintezator, dombyra bar. Sarbazdardyŋ käsıbi ansambl dersıŋ! Işındegı elgezek efreitor Meiırhat Qaliev Reseide hor dirijerı mamandyǧyn tämamdaǧan soŋ, jarty jyl būryn Qaraǧandyǧa kelıp, äsker qataryna özı sūranypty. Endı osy jerdegı önerlı jıgıtterdıŋ basyn qosyp, bılgenın üiretıp jür eken. «Bır üidıŋ balalaryndai bolyp kettık. Uaqytymyzdy ärdaiym qyzyqty ötkızemız. Äsırese, 6636 äskeri bölımınıŋ 55 jyldyǧyna arnap ülken konsert daiyndaǧanymyz esımızden ketpeidı. Sondai ıs-şaralarda tüsırılgen suretterdı şyǧaryp beredı, būiyrtsa, üige jan-jaqty fotoǧa tolǧan albommen qaitamyz» deidı ol quanyp.
Tärtıp qatal, bıraq qatygez emes
Äsker sapyndaǧy sarbazdar atys daiarlyǧynan, qorǧanu jattyǧularynan ötedı. Memlekettık qūqyq sabaǧyn oqidy. Sondai-aq, «6636 äskeri bölımınıŋ erekşelıgı – soldattar kündelıktı tüzeu mekemelerın küzetu boiynşa jauapty mındetterdı atqaruǧa atsalysady. Sottalǧandar men Qazaqstan Respublikasy Joǧarǧy soty, qalalyq sot jäne qylmystyq ıster jönındegı mamandandyrylǧan audanaralyq sot, sondai-aq, Aqmola garnizonynyŋ äskeri sotynyŋ prosesterıne qatysu üşın qamauǧa alynǧan azamattardy aidauyldau qyzmetın jürgızuge qatysady» deidı qarauyl bastyǧy Baqytjan Ahmetov.
Jalpy, qai soldattan sūramasaq ta, bärınıŋ jauaby: äskerden qaşu beker. Jūrt şulaǧan «dedovşina» – eskı zamannyŋ qorqynyşty äŋgımesı ǧana. Myŋ ret estıgenşe, bır körgen artyq! Al, QR Ūlttyq ūlannyŋ 6636-äskeri bölım komandirı Aian Esjanov «dedovşina» mäselesın jaqsylap tüsındırıp berdı:
– Balabaqşada özıŋdı iterıp jıberıp, oiynşyǧyŋdy tartyp alǧan sotqar bala esıŋde me? Mektepte tügeldei «synypty ūstaityn atamandy» bıluşı me edıŋ? Jūmysta da qaisybıreudıŋ aǧa-kökesı, sener tıregı degen bar emes pe? Jurnalister arasyndaǧy bäseke şe? Ömırde sen bıreudı renjıtesıŋ, bıreuge özıŋ ökpeleisıŋ. Bıraq eşkım ony «dedovşina» dep atamaidy. Sebebı, «grajdankadaǧy» ömırge är adam özı jauap beredı. Al äskerde äkeŋ de, şeşeŋ de qasyŋda jürmeidı. Olar balasyn bızdıŋ qūzyrymyzǧa tapsyrady. Ömır – sondai. Al, äskerde tärtıp – qatal, bıraq qatygez emes! Tärbie mäselesıne kelgende soldattardy aiamaimyz, alaida, jäbırlemeimız de. Bozbalalar bosbelbeu bolmau kerek. Olardy myqty tärbieleumen qatar, basty mındetımız – är sarbazǧa bas-köz bolu!
Mädina JAQYP
