ASTANADAǦY AQYNDAR ALAMANY

Bas qala törındegı Kongress-hollda Astana qalasy äkımdıgınıŋ qoldauymen Täuelsızdıktıŋ 25 jyldyǧy men elorda künıne arnalǧan «Baǧanaly ordam –
basty ordam» atty respublikalyq aitys öttı.

Astana künı men azattyq toiyna arnalǧan aitysqa şaşasyna şaŋ times jüirıktıgımen tanylǧan on tört aqyn qatysty. Auyzdyǧymen alysqan arǧy­maqtar sekıldı aqyndardyŋ äp degennen şabyttary aşylyp, keŋ kösılıp sala berdı.
Sahnaǧa alǧaşqy jūp bolyp «Altyn dombyranyŋ» tūŋ­ǧyş iegerı, Syr boiynan kelgen aqyn Mūhtar Niiazov pen aty­raulyq Syrlybek Sär­sen­baev şyqty. Ärine, «aldymen söz bastau qiyn» demekşı, ai­tys­tyŋ şymyldyǧyn türgen ekı aqynǧa alǧaşqy jūp oŋai tigen joq. Ony Mūhtar Niiazov ädemı örıp jetkızdı. Syrlybek – aitysqa keiın qosylǧan jas aqyndardyŋ bırı. Sondyqtan ba, onyŋ täjıribesızdıgı baiqalyp tūrdy. Sonda da bügınde köpşı­lıktı alaŋdatyp otyrǧan eldık mäselelerdı tüidek-tüidegımen aityp, jūrtşylyqty jelpın­dırıp otyrdy. Odan Mūhtar da qalyspady. Ūtqyr şumaqtary men ötkır oilarynyŋ örnegımen qarsylasynan oq boiy ozyq tūrdy.
Ekınşı jūp bolyp sahnaǧa Arqalyqtan kelgen arqaly aqyn Aibek Qaliev pen Jetısudyŋ jüirıgı Bolatbek Orazbek köte­rıldı. Talai jyldan berı ata­mūra önerımızdıŋ baǧyn jandy­ryp, halyqtyŋ ardaqtysyna ai­nal­ǧan Aibek jyr tızgının qoly­na alyp, daryndy ınısınıŋ önerın därıptep, kötermeledı. Bo­lat­bektıŋ tört aiaǧyn teŋ basqan şumaqtarynan onyŋ aitysta ysylyp qalǧandyǧy körındı. Aǧa­­synyŋ qolpaşyna masattanbai, onymen teŋ därejede öner körsettı. Äsırese, Aibek bügınde qoǧamda ülken mäselege ainalyp otyrǧan jer-anamyzdyŋ jaǧ­daiy turaly baiaǧy şeşen baba­larymyz sekıldı tebırenıp kö­sıldı. Jalyn atqan otty jyrla­rymen kesek-kesek turady. Oǧan köpşılık te dän riza bolyp, dür köterılıp kettı. Bolatbek te qar­sylasynyŋ yǧynda qalmai, ol da özınşe ün qosyp, ötkır mä­se­lelerdı tötesınen qoiyp, qynap­tan suyrylǧan qylyştai jar­qyldap otyrdy. Aitystyŋ kör­kın qyzdyrǧan ekı aqynǧa qa­zy­lar alqasy joǧary baǧa berdı.
Üşınşı jūpqa maŋǧystaulyq Janar Ailaşeva men Almatydan kelgen Hazıret Berdıhan şyqty. Osy ekı aqynǧa aldyŋǧy jūptan keiın söz qaǧystyru oŋai tigen joq. Aibek pen Bolatbektıŋ aitysynda jelpınıp qalǧan aǧaiynnyŋ duyly älı basylmaǧan edı. Hazırettıŋ jas bolsa da, talantty aqyn ekendıgı bırden baiqaldy. Qazaqy qara sözdıŋ qūnarynda qanyp öskendıgı jūp-jūmyr şumaqtarynan körındı. Ädemı qyz ben jıgıttıŋ aitysyn jandyra ma dep oilap edık, oǧan qarsylasy, aitysqa endı şyǧyp tūrǧan Janardyŋ qarymy jet­pei jatty. Solai bolsa da, Hazıret «jeŋgesın» ädemı äzıl­derımen jetelep otyrdy.
Odan keiın aitystyŋ bügıngı «Sarasy» atanǧan Sara Toq­tamysova men qaraǧandylyq Ömırjan Köpbosynūlynyŋ jyr dodasy aitystyŋ körıgın qyzdyrdy. Ekeuı de jyp-jyly şumaqtarymen halyqtyŋ köŋı­lın tättı sezımge böledı.
Al, elordalyq Meiırbek Sūl­tanhan men qaraǧandylyq Didar Qamiev eldıŋ esınen ketpei­tın­dei şyraily aitys jasady. Azattyqty da arqaly jyrǧa qosty. Elordany da erekşe şabytpen öleŋge böledı. Ūlttyq mäselelerdıŋ de özegın taba bıldı. Astananyŋ ainalasyndaǧy auyl­dardyŋ da jaǧdaiyn söz ettı. Damir alaştyŋ ardaqty tūlǧasy Älihan Bökeihanov turaly tolǧanyp aitty. Jyr bäigesın ädemı äzılmen ärledı. Qysqasy, ekı aqyn da bır-bırımen üzeŋgı qaǧystyryp jürgen jüirıkter ekendıgın tanytty. Meiırhannyŋ Tabyl Dosymovtyŋ «Qazaq edım degenşe» änınıŋ maqamyna salyp jetkızgen jyrlary jūrt­şylyqtyŋ jüregınen jol tapty.
Sahnaǧa soŋǧy jūp bolyp şyq­qan Aqjaiyqtan kelgen aru Jansaia Musina men elordalyq Erkebūlan Qainazarov tamaşa qyz ben jıgıttıŋ aitysynyŋ ülgısın körsettı. Ädemı äzıldıŋ de jalauy jelbıredı. Erkebūlannyŋ şymşyp aitqan sözderıne Jansaia qolma-qol jauap berıp, körermendı külkıge kömdı. Äsı­rese, Jansaia qinalmai, erkın aitysady eken. Aitysker aqyn Şorabek Aidarovtyŋ maqamy da özıne bek jarasady. Erkebūlandy «Ekoş» dep erkeletıp alyp, tasqyn sudan qalǧan tastai «tau­dan domalatyp» jıberedı. Bır sözben aitqanda, ekeuı de jarasymdy jūp boldy.
Jalpy, aitys joǧarǧy deŋ­geide öttı deuge bolady. Aqyndar da buyrqanyp kelgen eken, öz oilaryn ırıkpei, aq jaŋbyrşa töktı. Bır baiqaǧanymyz, bügınde aitys publisistikaǧa ainalyp bara jatqandai körındı. Merzımdı basylymda jazylyp, aitylyp jürgen mäselelerdıŋ barlyǧy da aqyndar jyryna arqau boldy.
Sonymen, sahnaǧa qazylar al­­qasynyŋ töraǧasy Amanjol Ältaev bastaǧan azamattar şy­ǧyp, Täuelsızdıktıŋ 25 jyl­dy­ǧy men Astana künıne arnal­ǧan «Baǧanaly ordam – basty or­dam» atty respublikalyq ai­tys­tyŋ qorytyndysyn jariiala­dy. Jyr bäigesınde üşınşı orynǧa tört aqyn laiyq dep tanyldy. Olar: Mūhtar Niiazov, Bolatbek Orazbek, Jansaia Musina
jäne Sara Toqtamysova. Osy tört aqynǧa da 400 myŋ teŋ­geden jülde berıldı. Ekınşı oryn­dy Meiırbek Sūltanhan men Aibek Qaliev ielendı. Qos aqynǧa 500 myŋ teŋgeden tabystaldy. Bı­rın­şı oryndy Ömırjan Köp­bosynūly jeŋıp aldy. Ol 1 mln teŋgenı qanjyǧasyna bailady.
Bas jülde elordalyq aqyn Er­kebūlan Qainazarǧa būiyrdy. Oǧan 2 mln teŋge jülde tabys etıldı. Aitysqa qatysqan basqa aqyndarǧa da 200 myŋ teŋgeden yntalandyru syilyǧy berıldı.

Azamat ESENJOL