Jaqynda London qalasyndaǧy Ginnes rekordtar kıtabynyŋ ştab-päterınen kelgen supervaizer «Eldıŋ eŋ basty ūlttyq taǧamyn daiyndau» boiynşa düniejüzılık rekordty tırkedı. Astana toiyna arnalyp köterılgen qazanǧa 736,5 kg tartatyn üş jylqynyŋ etı asyldy. Ülken asty daiyndauǧa qyryqqa juyq aspaz bılek sybana kırıstı, qamyryn jaiyp, tūzdyǧyn jasady. Soŋy ūlan-asyr merekege ūlasqan uaqiǧanyŋ ortasynda bolyp, bızder de bas taǧamnan däm tatqan edık.
Jalpy, daiyndau täsılı bır bolǧanymen qazany bar är üidıŋ bikesı ettı ärqalai asady. Qarapaiym körıngenmen, et asudyŋ da erekşelıkterı bar. Keide aldymyzǧa bır qainauy kem kelgende, «qairan qor bolǧan as» dep oilaisyz. Keibır kezderı iısı būrqyrap, jylqynyŋ qarnymen bırge asylǧan et kelgende, tabaqqa qol sozbas-tan «qarnymyz» aşyp qalady. Al tym pısıp ketse de «besbarmaqtan» bereke ketedı. Qūnary sorpaǧa şyǧyp, jıpke ainalǧan qyzyldyŋ dämı qalmaidy. Būl köbıne, meiramhanalarda, toihanalarda asylǧan astyŋ kınaraty. Mūnyŋ bärı et asudyŋ qūpiiasyn bılmegendıkten, ony daiyndau tehnologiiasyn saqtamaǧandyqtan bolyp jatady.
Dästür boiynşa, köpşılıkke arnalyp soiylatyn jylqyny künı būryn jaiǧap, jılıkterdı būzyp, etın tūzdap, jyly qanynan tazartyp, sorǧytyp alatyn. Qazysyn da künı būryn ainaldyrady. Müşelengen et jūqalap kesılıp, arasyna tūz sebıletın. Sorǧytylǧan ettıŋ köbıgı az bolyp, möldırep tūrady. Et bır qainaǧanda sorpanyŋ betıne şyqqan köbıktı alyp, otty sodan keiın küşeitedı. Sebebı, qatty otta saqyrlap qainaǧan et qatty bolyp, jeuge süikımsız bolady. Oty bäseŋ qazanda qainaǧan as babymen pısedı.
Irı maldyŋ etı saǧattap qainaǧan soŋ ǧana pısedı. Ydystyŋ tübındegı et pısıp, betındegı ettıŋ qyzuy az bolsa da ettıŋ baby ala-qūla bolady. Sol sebeptı bırer saǧat ötkennen keiın ettı audaryp, astyndaǧysyn üstıne şyǧaryp, bır tekserıp alǧannyŋ ziiany joq. Sol siiaqty qazyny bölek pısırgen jön. Öitkenı, ışekke tyqqan ettıŋ pısu prosesı jäi etten görı ūzaǧyraq. Sondai-aq, qartany da ūzaq qainatqan dūrys. Qaryndy syily qonaqqa aspaitynyn esten şyǧaryp jatamyz. Tūzdyq jasaudyŋ da qūpiiasy bar. Köp jerde piiazdy saqinalap juan etıp kesedı. Körkı kelgenmen, şikı piiaz köbınıŋ köŋılınen şyqpaidy. Jūqalap turalǧan tūzdyq ta ezılıp ketıp jatady. Onyŋ babyn aspazdyŋ qalauyna qaldyraiyq. Qara būryş tūzdyqtyŋ dämın keltıredı. Sorpany qūrtpen ezıp ışken jaqsy. Ettıŋ qamyry jūqa ärı tegıs jaiyluy üşın ilep qoiǧan jaqsy. Qaita-qaita bastyryp, iı qandy degende ūndy azdap salyp jaiǧan dūrys, eger ūn köp bolsa, sorpa qoiulanyp, tym qūnarly bolyp ketedı.
Ginnes kıtabyna da kırgızıp ülgergen, tıske kırmese, tüske kıretın ūlttyq taǧamymyzdyŋ qalai bolsa solai jasaluyna jol bermeuımız kerek siiaqty.
Aigül UAISOVA
