Bala jüregı sengış bolǧandyqtan, quyrşaqtar qoiylymynyŋ tärbielık maǧynasy zor. Öskeleŋ ūrpaqtyŋ boiynda patriottyq, otansüigıştık mınez qalyptastyryp jürgen, aşylǧanyna köp bola qoimasa da bıraz asudy baǧyndyrǧan öner ūjymdarynyŋ bırı – Astana quyrşaq teatry. Ūlttyq ruhani mūramyzdyŋ belsendı nasihattauşysy, Astana quyrşaq teatry direktorynyŋ orynbasary, QR mädeniet qairatkerı Dosymhan Beisenbaiūlymen sūhbat qūrudyŋ sätı tüstı.
– Biyl Qazaqstannyŋ bıraz qalalarynda gastroldık saparda bolǧan ekensızder. Ol jaqtaǧy körermender qalai qarsy aldy? Önerlerıŋızdıŋ öresın qanşalyqty baǧalady?
– Öte jaqsy köŋıl-küimen qarsy alyp, qoşemettep şyǧaryp saldy. Bız säuır aiynyŋ 21-22 aralyǧynda Kökşetau qalasynda «Qaŋbaq şal», mamyr aiynyŋ 14-20 aralyǧynda «Siqyrly sözder» qoiylymdarymen Qaraǧandy jäne Balqaş qalalarynda gas-trolde boldyq. Bızdıŋ eŋ bas-ty körermenderımız – balalar. Sondyqtan, mekteptermen arnaiy kelısım jasalyp, älı oŋ-solyn tanymaǧan balalarǧa tärbielık mänı zor qoiylymdar tartu etemız. Mäselen, patriotizm, qazaq tılın qadırleu taqyrybyna arnalǧan M.Toibaevtyŋ «Siqyrly sözder» qoiylymynda maqal-mätelder, jaŋyltpaştar köp aitylady. Quyrşaqtardyŋ syrt kelbetı, köŋıldı äuender körermenderdıŋ köŋıl-küiın köteredı. Ärbır sahnalyq şaramyzdan soŋ ünemı alǧys pen marapattaularǧa ie bolatynymyz sondyqtan.
– Qaiyrymdylyq şaralaryna kelgende belsendı ekenderıŋızdı köp estimız. Ärtürlı dertke ūşyraǧan balalardyŋ köŋılın aulaityn qoiylymdaryŋyz jaily ne aitar edıŋız?
– Balalarǧa qolymyzdan kelgenşe külkı syilap, şattyqqa böleu – bızdıŋ maqsatymyz. Köbıne tärbielık mänı bar, balalardyŋ ömırge degen qūştarlyǧyn oiatuǧa arnalǧan dünieler qoiamyz. Atap aitsaq, balalarǧa jol erejelerın üiretu maqsatyndaǧy A.Salaevanyŋ «Baiqa jolda, balaqai» nemese ertegı jelısındegı «Qaŋbaq şal» jäne «Arystan patşa» miuzikılderı bar. Teatr – qalalyq, memlekettık deŋgeidegı ıs-şaralarǧa är uaqytta belsendı qatysady. Bızdıŋ jyldyq josparymyzda mındettı türde kemı bes-alty qaiyrymdylyq aksiiasy oryn alady. Tıptı, keide jekelei de kömek sūraidy. Eşkımnıŋ köŋılın qaldyrmai, baruǧa tyrysamyz.
– Quyrşaq teatrynyŋ bügınge deiıngı belesı men bolaşaq enşısındegı josparlary turaly aita otyrsaŋyz...
– Özderıŋızge belgılı, eŋ alǧaş bız 2007 jyly Astana qalasyndaǧy Jas körermender teatry janynan quyrşaq bölımı retınde aşyldyq. Keiın 2010 jyly qala äkımınıŋ qaulysy boiynşa öz aldymyzǧa otau qūryp, Astana qalasy äkımdıgı «Quyrşaq teatry» MKQK-nyŋ därejesın aldyq. Mıne, osy uaqyttan berı körermennıŋ ystyq yqylasyna bölenıp kelemız. Al, jetken jetıstıgımızge keler bolsaq, 2012 jyldyŋ 11-18 säuır aralyǧynda Duşanbe qalasynda ötken «Chodari haiol» III halyqaralyq quyrşaq teatrlar festivalıne «Menıŋ salǧan suretım» atty qoiylymmen qatysyp, 1-oryn aldyq. Byltyr 1-6 qazan aralyǧynda Aqtöbe qalasynda ötken «Assalaumaǧaleikum» III halyqaralyq quyrşaq teatrlary festivalıne qatysyp, şeteldık, halyqaralyq deŋgeidegı ärıptestermen tanysyp, täjıribe almastyq, bırşama joǧary därejelı festivalderge şaqyrtular aldyq. Taǧy da maqtana aitatyn jetıstıgımız, QR Mädeniet jäne aqparat ministrlıgı Mädeniet komitetınıŋ ūiymdastyruymen ötken «Orteke» III halyqaralyq quyrşaq teatrlary festivalınde «Üzdık spektakl» jäne «Eŋ üzdık akterlık jūmys» atalymdarymen marapattaldyq. Onda İ.Michchi, Dj.Roberts, L.Vulertonnyŋ «Arystan patşa» miuziklın qoiǧan bolatynbyz. Jalpy, teatrymyzda öz ısın jetık meŋgergen, bılıktı mamandar qyzmet ısteidı. Sondyqtan, bızdıŋ alar asuymyz älı de alda dep bılemın.
– Repertuar qanşalyqty jaŋaryp tūrady? Sızderge arnaiy jazatyn avtorlar bar ma?
– Teatr repertuaryn ärtürlı janrmen tolyqtyryp, zamanaui aǧymda jūmys atqaryp kelemız. Degenmen, balalarǧa arnap, onyŋ ışınde quyrşaq teatrlaryna jazatyn avtorlar joqtyŋ qasy. Bızdıŋ qoiylymdarymyzdyŋ köbın qolda bar dünielerden quyrşaq teatryna ikemdep şyǧaryp jatqan – teatrymyzdyŋ körkemdık jetekşısı Qūralai Eşmūratova.
Repertuarymyzda on şaqty qoiylym bar. Solardyŋ arasynda maqtanyşpen aituǧa bolatyny – «Menıŋ salǧan suretım» atty tuyndy. Būl şyǧarmanyŋ rejisserı – özımızdıŋ akterımız, jas ta bolsa jasyndai oinaǧan Aijan Kärıbaiqyzy. Sonymen bırge, T.Hasanǧalievanyŋ «Ormanda bolǧan oqiǧa» jäne «Ana qūdıretı» atty qoiylymdary da körermenderdıŋ oŋ baǧasyn alyp keledı. Balalar nazaryna ūsynylyp jürgen «Atameken», «Samūryq turaly ertegı» jäne «Mahabbat turaly aŋyz» atty spektaklderdıŋ ruhani tärbielık mänı zor.
– Öner bolǧan soŋ damu bolmasa, şeberlık ūştalmaidy. Şeteldık ärıptesterıŋızben täjıribe almasu jaǧy qarastyrylǧan ba? Älde otandyq teatr maitalmandarymen bailanys köbırek ornatylǧan ba?
– Şeteldık ärıptesterımızben arnaiy festivaldarda bas qosamyz. Sonda bır-bırımızden üirenetın kezder bolady. Dei tūrǧanmen, köbıne bız otandyq teatr ärtıstermen tyǧyz bailanystamyz. Gastroldık saparmen elımızdıŋ köptegen aimaqtaryna şyqqanda öz önerımızdı därıpteumen qatar, täjıribe almasatyn jaiymyz bar. Elımızde quyrşaq teatrlary sausaqpen sanarlyq bolsa da, maqtanyşpen aitatyn teatrlar köp. Olar – Almaty, Aqtöbe, Jezqazǧan, Aqtau, Şymkent, Qostanai men Petropavldaǧy qalalyq quyrşaq teatrlary. Jasyratyn nesı bar, ara-tūra bızdı de alaŋdatatyn kemşılıkter joq emes. Mäselen, quyrşaq teatrlarynda rejisser, ssenarist, suretşı joqtyŋ qasy. Oǧan qosa, bızdıŋ teatr ǧimaratqa zäru. Sol sebepten de teatr ūjymy qoiylymdaryn mektepter men balabaqşalardy aralap nasihattauǧa mäjbür. Astananyŋ mädeniet salasynyŋ basy-qasyndaǧylar qūlaǧyna ıle jüretın, qadırlı körermenımız, şynaiy janaşyrymyz bıle jüretın bar syrymyz osy.
Güljämila ZAIYROVA
