«Jazmyştan ozmyş joq» degen ras eken. Tört balasyn qanattyǧa qaqtyrmai, tūmsyqtyǧa şoqtyrmai ösırıp-jetkızıp, olardan 10 nemere, 2 şöbere süigen baqytty äjenıŋ qarttar üiınen bıraq şyǧatynyn kım bılgen?! Är balasy düniege kelgende analyq sezımı odan saiyn ūlǧaiyp, jan-jüregı jarylardai quanuşy edı-au! Törteuınıŋ de eŋbektep jürıp, aiaqtaryn täi-täi basqany, byldyr-byldyr etıp söilegenı älı de qūlaǧynda… Nemerelerı men şöberelerı tuǧanda baqyttan basy ainalǧan kezın qalai ūmytady?! Nemerelerı künde: «Äjemız qaşan keledı?» dep jolyn tosyp jürgen şyǧar?! Jasy seksennıŋ seŋgırınen asqan Ūmsyn apa qarttar üiınıŋ terezesınen dalaǧa qarap, mūŋnyŋ teŋızıne batyp ketken.
Ūmsyn apamen bırer jyldar būryn elordadaǧy qarttar üiınde tanysyp edım. Qalalyq äkımdıktıŋ «Qarttar men mügedekterge arnalǧan medisinalyq-äleumettık mekemesı» direktorynyŋ orynbasary Janar Esenamanovamen sūhbattasyp otyryp: «Qarttardyŋ arasynda Sattar Erubaev, Säken Seifullin siiaqty Alaştyŋ ardaqty ūldarynyŋ tuystary da bar» degen sözıne eleŋ ete tüstım.
«Tūrǧyndardyŋ» arasynda Qazaqstannyŋ ekonomikasy, sauda jäne bılım beru salasynyŋ örkendeuıne ülken üles qosqan jandar, Sattar Erubaev, Säken Seifullin sekıldı Alaştyŋ ardaqty ūldarynyŋ tuystary da bar. Qariialardyŋ denı ömırlık qiyndyqqa duşar bolyp, özderı kelgen. Jūrttyŋ köbı: «Qarttar üiıne balalary aparyp tastaidy» dep qatelesedı. Menıŋşe, būl – taǧdyry tyǧyryqqa tırelgen jandar mekenı. Osynda kelgelı jüregıme tüigenım, är adamnyŋ peşenesı – bölek mäsele. Oǧan tüsınıstık, sabyrlyq, meiırımdılık kerek. Menıŋ ūqqanym, qamköŋıl qartqa qyzmet etuge ömırge, adamǧa degen süiıspenşılık qajet eken» dep Janar Nūrkeşqyzy ışkı syrymen bölıstı. Ekeuara äŋgımeden keiın Ūmsyn apanyŋ özımen söilesuge asyqtym.
«Menıŋ aty-jönım – Ūmsyn Raqymjanqyzy Nauryzbekova» dep bastady sözın jasy 80-nen assa da qimyly men äŋgımesı şiraq, ädemı kiıngen bır äje. Ol jai äje emes, 45 jyl üzdıksız jas ūrpaqqa bılım bergen, «Qazaq KSR bılım beru ısınıŋ üzdıgı», «Keŋes Odaǧynyŋ eŋbek ardagerı», «Qazaqstannyŋ üzdık ädısker-mūǧalımı» sekıldı joǧary ataq alǧan parasatty pedagog bolyp şyqty. Jalpy, şirek ǧasyrlyq pedagogtık qyzmetınıŋ 5 jylyn Almatydaǧy QazMU-da (ol Myrzatai Joldasbekov, Myrzatai Serǧaliev, Märiiam Ǧabdullina, Roza Qunaqovamen bır kursta oqyǧan), 5 jylyn Qaraǧandyda, 40 jylyn Almaty men Taldyqorǧanda ötkızgen. Universitet qabyrǧasynda jürgende özge emes, Mūhtar Äuezov, Zeinolla Qabdolov, Mäulen Balaqaev, Asqar Toqpanov, Esmaǧambet Smaiylovtai tau tūlǧalardan därıs alypty. Tört bala tärbielep-ösırıp, olardan 10 nemere, 2 şöbere süiıptı. Balasynyŋ bırı Almatyda, bırı Qaraǧandy oblysynyŋ Jaŋaarqa audanynda, taǧy bırı elordada tūrady eken. Özınıŋ aituynşa, küieuı men tuystary Almatyda qaitys bolǧan soŋ, üş ret jürek talmasy ūstap, Nūr-Sūltan qalasyna köşuıne sebep bolǧan. Ol elordadaǧy Ǧ.Mūstafin köşesındegı bır bölmelı päterın kışı qyzynyŋ bankten alǧan qaryzyn jabu üşın satyp jıbergenın de aitty.
Qarttar üiıne öz erkımen köşıp kelgen qariia: «Mūnda barlyq jaǧdai jasalǧan. Ǧimarat, bölme atauly öte jyly, tap-taza. Kıtaphana bar. Tört mezgıl tamaq beredı. Jaqyn jerde meşıt te bar. Äleumettık qyzmetkerler öte meiırımdı. Bärıne bauyr basyp qaldym. Bıraq Nūr-Sūltandaǧy «Grand-Astana» degen tūrǧyn üi keşenınde bır qyzymnyŋ üiı bar. «Äjemız qaida?» dep nemerelerım künde ızdeidı eken. Köp ūzamai solarǧa ketemın. Mūnda qalmaimyn!» dedı ekıoily bolǧan köŋılın bıldırıp.
Ūmsyn apanyŋ saǧyn syndyryp, qatty qynjyltatyn närse de joq emes. – Ömırımnıŋ 45 jylyn elımızdıŋ bılım beru salasyn damytuǧa jūmsadym. «Beinet tübı – zeinet» degendei, endı qartaiǧanda nege beinetımnıŋ zeinetın körmeimın? Öz elıme eŋbegım sıŋse de, ai saiyn osy mekemege 52 myŋ tölep tūratynym janyma batady. Men kelgenşe jūrt būl jerde tegın tūrypty. Ol azdai-aq, būryn 80 myŋ teŋgege juyq zeinetaqy alatynmyn. Osy jerge kelgelı qysqartyp tastady. Ükımettıŋ mūnysy nesı? Qalalyq äleumettık bölımge baraiyn desem, ışkı tärtıptı būza almaimyn, – dep sözın tämamdady qamyqqan keiuana.
Aitpaqşy, Ūmsyn Raqymjanqyzy dauylpaz aqyn Säken Seifullinnıŋ jienı ekenın aitty. Dälıregı, şeşesınıŋ ruy – Toqa, S.Seifullinmen 4-5 atadan qosylady. «Balalyq jäne boijetken şaǧym aumaly-tökpelı kezeŋge tap keldı. Bıraq Säken naǧaşymdy körgen joqpyn. Esesıne ol kısınıŋ qosaǧy Gülbahram tätemmen, Säken naǧaşymnyŋ tuǧan ınısı Mäjitpen, qyzy Rymjan Seifullinamen aralasyp tūrdyq. Gülbahram tätem Säken aǧammen Aqmolada rabfakta bırge oqyǧan. «Halyq jauy» dep qudalanǧan kezde Gülbahram tätem Almatyda bır ūiǧyrdyŋ şaǧyn üiın jaldap tūrdy. Ol kısını eşqaida jūmysqa almaǧan soŋ, ıs tıgıp, künın kördı. Tıptı bır jerge qonaqqa şaqyrsa da, tyǧylyp baratyn-dy. Üiıne barsaq Säken naǧaşymnyŋ kigen kiımın, ūstaǧan zattaryn, tıptı jaqqan iıs suyn da bızge maqtanyşpen körsetetın. Kışkentai künınde asyrap alǧan Rymjandy da, ınısı Mäjittı de qatty qudalady» deidı Ūmsyn apa balalyq şaǧyn eske alyp.
Bırer jyldan keiın Ūmsyn apany ızdep qarttar üiıne taǧy bardym. Alaida mekemenıŋ jaŋadan kelgen basşylarynyŋ bırı Ardaq Beisenbaiqyzy Ūmsyn Raqymjanqyzynyŋ şyǧyp ketkenın aitty. «Ol kısınıŋ qaida tūratynyn bılesız be? Balalary alyp kettı me, älde basqa qalaǧa köştı me?» degen saualyma: «Būl turaly sızge eşqandai aqparat bere almaimyn. Ū.Nauryzbekova jönınde qolymyzda eşqandai mälımet joq» dep jauap berdı. Seksennen asqanda sergeldeŋge tüsken qariianyŋ talaily taǧdyry ne boldy eken? Osy saual menı älı künge mazalaidy.
