Sirk degende oiyŋyzǧa ne keledı? Men bırden tek sirk ärtısınıŋ pärmenı boiynşa ǧana aqyratyn arystandy, adam jürısın salatyn maimaq aiudy, bır şarşy alaŋdy ainalyp jüretın jylqyny, dopty domalatyp, tepe-teŋdık ūstap tūrǧan alyp pıldı elestetem. Januarlarǧa janyŋ aşidy. Būl sızdıŋ de tabiǧatyŋyzǧa jat bolsa, sirk önerınıŋ şeberlık şyŋyna şyqqan diu Soleidıŋ «Reflekt» şouyna şaqyramyz. Sebebı ataqty sirktıŋ qoiylymdarynda jyrtqyş januar joq.
«EKSPO-2017» halyqaralyq mamandandyrylǧan körme aiasynda önerdıŋ jılıgın şaǧyp, maiyn ışken mädeniet maitalmandary köptep keletını belgılı. Al älemdegı üzdık sirk diu Soleidı bır ret körsem degenderdıŋ armany osy joly oryndalady. 45 DEGREES kompaniiasy 16 mausymnan bastap, 9 qyrküiekke deiın 75 minuttyq şoudy 71 märte qoiady.
«Reflekt» şouynyŋ bas direktory Bernard Poirie jurnalisterge bıraz qūpiianyŋ basyn aşty. Onyŋ aituynşa, şou körmenıŋ taqyrybymen ündes.
– Bız qazaq elınıŋ tarihyn negızge ala otyryp, ärtısterdıŋ jaŋa, ekskliuzivtı şouyn körermen nazaryna ūsynatyn bolamyz. Kanadalyq kompozitor Saimon Karpentie qazaq elınıŋ muzykasy men mädenietınen şabyt alyp, erekşe etnikalyq baǧyttaǧy muzykany jazyp şyqty. Şouǧa kelgender klassikalyq aspaptarmen qatar dombyranyŋ ünın esti alady. Qazaqtyŋ ūlttyq oiu-örnekterın ärtısterdıŋ kiımınen baiqaidy. Qoiylymnyŋ eŋ qyzyqty tūsy dep 38 adam qatysatyn şou-tramplindı aitar edım. Onyŋ özı 7 minutqa jalǧasady, – dedı ol.
Ärine, taŋdai qaqtyratyn şoudy qoimas būryn, oǧan daiyndyq barynşa pysyqtalady. Bır nömırdı jasap şyǧaru üşın alty aidan toǧyz aiǧa deiın uaqyt jūmsaldy. Şouǧa 120 adam atsalysty, onyŋ ışınde 80 önerpaz sahnaǧa şyǧady.
Ärtısterdıŋ arasynda otpen öner körsetetınder de bolady. Körermen qoşemetıne bölenu üşın sirk otpen de oinauǧa daiyn. «Otqa qatysty şoudyŋ bärı öte ekstremaldy ekendıgı tüsınıktı. Bır aitarym, 17 akrobat sahnanyŋ eŋ şetınde tūryp, ärı kürdelı, ärı qauıptı nömır qoiady. Körermen qoiylymdy bır demde körıp şyǧady degen oidamyn» deidı şoudyŋ bas direktory Bernard Poirie.
Köpşılıktı qyzyqtyrǧan sirk biletınıŋ baǧasy 4 myŋ teŋgeden bastalady. Şoudy bır uaqytta 2 myŋǧa deiın adam tamaşalai alady. Ol üşın ūiymdastyruşylar sirkke arnaiy oryn bölıp, şatyr tıguge mümkındık jasaǧan.
Rejisser Fernan Reinvildıŋ aituynşa, qoiylym türlı multimediialyq tehnologiialardyŋ arqasynda video men LED-ekrandarda şyǧyp tūrady.
– Şoudy äzırlemes būryn Almatyǧa arnaiy baryp, eldıŋ tarihymen tanysyp qaittym. Qazaqtyŋ tarihy tereŋde jatqanyn tüsındım. Odan keiın Astanaǧa jol tüstı, barlyq muzeilerdı aralap şyqtym. Elordada boi kötergen zäulım ǧimarattar közdıŋ jauyn alady. «Soltüstık şūǧylasy», «İzumrud kvartaly» siiaqty ainadai jarqyraǧan üiler şabyttandyryp, ideia syilady. Sol sebeptı şou «Reflekt», iaǧni «beine» dep atalady. Ainaǧa qaraǧan är adam öz beinesın köretın siiaqty, bızdıŋ şouǧa kelgender de qazaqtyŋ bolmysyn tanidy. Ötken men bügıngı kündı tarazyǧa salyp, bolaşaqqa baǧdar jasaidy. Saiahattaǧan kezde arheologtar tapqan tarihi jädıgerler, äsırese, Altyn adam tamsandyrdy. Qazaqstannyŋ tuynda beinelengen qyran qūs pen altyn kün bızdıŋ şouda da bolady. Aitpaqşy, Cirque du Soleil kün sirkı degen maǧynany beredı, – degen rejisser şoudyŋ män-mazmūnyn aşyp berdı.
Sirk o bastan januarlardy paidalanbaidy. Mūnyŋ sebebı de bar. «Sirktıŋ negızın qalaǧan ärtıster aŋdardy kütıp-baǧuǧa aqşalary bolmaǧan. Köşe ärtısterı dalada tünep, sol jerde öner körsetken. Uaqyt öte kele, būl diu Soleidıŋ» brendıne ainaldy» deidı sirk ökılderı.
Aita keteiık, kanadalyq sirk būdan būryn Astanaǧa 2012 jyly qala künıne orai kelgen bolatyn.
Güldana TALǦATQYZY
