Elordanyŋ №1 industriialyq parkınde şoǧyrlanǧan käsıporyndar jüzge juyq tauar türın öndıredı. Mūnda tūrǧyn üi salu merzımın bırneşe ese qysqartuǧa mümkındık beretın moduldı üi qūrylysy zauyty, sondai-aq pandemiiaǧa deiın bolmaǧan ökpenı jasandy jeldetu apparattaryn, qorǧanys kostiumderın, medisinalyq maskalardy öndıru jolǧa qoiyldy.
El Prezidentınıŋ Joldauynda basty nazar öŋdeu sektoryna audaryldy. İndustriialy-innovasiialyq damu aiasynda otandyq käsıporyndar tyŋ tehnologiialardy meŋgerıp, jaŋa önım türlerın naryqqa ūsynuy qajet. Mäselen, №1 industriialyq park elımızde balamasy joq telekommunikasiialyq modemder, kommutatorlar, elektrondyq-optikalyq aspaptar, evakuasiialyq qūtqaru jabdyqtaryn şyǧarady.
«İndustriialyq parkte ıske asyrylǧan jobalardyŋ ışınde «ModeX Astana» JŞS-nıŋ bloktyq üi qūrylysy zauytyn atap ötkım keledı. Äzırge qūny 15 milliard teŋgenı qūraityn, nysannyŋ bırınşı kezeŋı ǧana paidalanuǧa berıldı. Käsıporyn önımderı BI Group kompaniiasynyŋ qūrylys alaŋdaryna jetkızılıp, osy kompaniianyŋ bloktyq modulderınen respublikanyŋ är öŋırınde jūqpaly aurular auruhanalary salyndy» deidı Nūr-Sūltan qalasynyŋ İnvestisiialar jäne käsıpkerlıktı damytu basqarmasy basşysynyŋ orynbasary Bauyrjan Mūhiiadinov.
Jobanyŋ bırınşı kezeŋınıŋ quaty jylyna 135 myŋ şarşy metrdı qūraidy. Barlyǧy üş kezeŋdı ıske asyru josparlanyp otyr. Sonda käsıporyn jyl saiyn şamamen 400 myŋ şarşy metr tūrǧyn üi saludy qamtamasyz ete alady. Moduldık üi qūrylysy – eŋ tiımdı tehnologiialardyŋ bırı. Ony engızu elımızdegı tūrǧyn üi qūrylysyna jaŋa serpın bermek. Tehnologiia ǧimarat qūrylysyna jūmsalatyn uaqytty ünemdep, nysannyŋ özındık qūnyn arzandatady. Būl tūrǧyn üidıŋ qoljetımdı boluyna oŋ yqpal etpek. Işkı jäne syrtqy ärleu jūmysy tolyq aiaqtalǧan 16 qabatty bır kıreberıstı üidı üş aida saluǧa bolady. Ädette mūndai nysannyŋ qūrylysy bır-bır jarym jylǧa sozylatyn.
Pandemiia ömırdıŋ barlyq salalaryna, sonyŋ ışınde industriiaǧa da yqpal ettı. Kompaniialar şūǧyl türde jaŋa jaǧdaiǧa beiımdeluge mäjbür boldy. Būl öndırıstı ärtaraptandyruǧa jäne jaŋaşyldyqqa itermeledı. Tötenşe jaǧdai rejimı engızılgenge deiın elordada ÖJJ apparattaryn, medisinalyq būiymdar men qorǧanys maskalaryn şyǧaratyn bırde-bır käsıporyn bolǧan joq. Al karantin engızılıp, osy tauarlardyŋ tapşylyǧy tuyndaǧan soŋ qala käsıporyndary olardy özderı öndıru bastamasyn qolǧa aldy. Qysqa uaqyt ışınde ömırlık maŋyzy bar önımderdıŋ qajettı kölemı, ai saiyn 12 mln dana maska men 90 myŋ dana qorǧanyş kiımın öndıretın jaŋa käsıporyndar «Bolaşaq-2019», «Akbarys Protection», «Skinwood» pen «Bionick-PRO» JŞS qūryldy. «Q product» JŞS aiyna 50 myŋ dana jäne «Vita Pharma» JŞS 40 myŋ dana ındetten qorǧaityn kom[1]binezon tıgıp otyr. «Astana – j qala» arnaiy ekonomikalyq aimaǧy № 1 industriialyq parkı alaŋynda «Qazaqstan Aselsan İnjiniring» JŞS qorǧanys önerkäsıbı käsıporny bazasynda ÖJJ apparattarynyŋ öndırısı retke keltırıldı.
2021 jyldyŋ soŋyna deiın industriialyq parkte jalpy qūny 3,5 mlrd teŋgenı qūraityn 5 jaŋa nysan ıske qosylyp, 160-qa juyq jūmys orny aşylady.
Olardyŋ qatarynda keŋse tauarlaryn öndıretın «AQ-Qauyrsyn», «LS Grupp» liftı zauyty, «Aromat» parfiumerlık zauyty, qūrylys materialdaryn öndıretın «Spectrum plius», sondai-aq tottanuǧa qarsy jäne ottan qorǧau jabyndaryn öndıretın «VMP Astana zauyty» jauapkerşılıgı şekteulı serıktestıkterı jūmysyn bastaidy.
Bas qalada 2017 jyldan berı 737 ga aumaqty alyp jatqan «Astana-Tehno polis» arnaiy ekonomikalyq aimaǧy jūmys ısteidı. № 2 industriialyq park, «Nazarbaev Universitetı» AQ, ortalyq jelekjol aumaǧy, sondai-aq 800 oryndyq köpbeiındı auruhana aumaǧy ekonomikalyq aimaq qūramyna engen. Qazırgı taŋda mūnda 153,2 mlrd teŋgenıŋ 11 investisiialyq jobasy resmi tırkelıp, jüzege asyryluda. Ekı joba «Azamat» JŞS jäne «Egistic» JŞS josparǧa sai jūmys ıstep tūr, qalǧan toǧyz joba jüzege asyrylu üstınde. Arnaiy ekonomikalyq aimaqqa qatysuşy kompaniialar üşın Qazaqstannyŋ salyq, keden, jer zaŋnamasymen retteletın derbes qūqyqtyq tärtıp belgılengen. İnvestorlar üşın bırqatar kedendık jäne salyqtyq jeŋıldıkter qarastyrylǧan. Olar korporativtık tabys salyǧynan, nysan qūrylysy kezeŋınde qosymşa qūn salyǧyn töleuden, jer salyǧynan, mülık salyǧynan, jerdı jalǧa aludan bosatylady. Sondai-aq AEA qatysuşylary erkın kedendık aimaq jäne şeteldık jūmys küşın äkeluge jeŋıldetılgen tärtıbın qoldana alady.
Nūr-Sūltan qalasyndaǧy önerkäsıptıŋ 87%-y öŋdeu salasyna tiesılı. Önerkäsıp kölemı soŋǧy 10 jylda – 111,3 mlrd-tan 1 trln 184,4 mlrd teŋgege deiın jetken. Qala aumaǧynda 30-ǧa juyq ırı jäne 32 orta önerkäsıp nysany qūrylǧan. Nūr-Sūltan qalasyndaǧy «Lokomotiv qūrastyru zauyty», «Elektrovoz qūrastyru zauyty», «Tūlpar» JŞS vagon jasau zauytynyŋ önımderı joǧary sapasymen tanylyp, şet elderge eksporttalyp otyr. Temırbeton jäne beton konstruksiialaryn jasaityn «Stroikonstruksiia» AQ, rezeŋkeden tehnikalyq būiymdar öndıretın «Qazaqstan qūbyr zauyty» JŞS, qūrylys konstruksiialary men aliuminii bölşekterın jasaityn «Alkon+» JŞS önımderı de naryqta keŋ tanylǧan. «Astana-Energiia» AQ önerkäsıptık maşinalar men jabdyqtardy montajdaumen jäne ornatumen ainalysady. «Konsern Sesna-Astyq» JŞS ūnymen, al «Sesna-mak» JŞS makaronymen äigılı.
«Elorda önerkäsıbı tūraqty ösım körsetıp otyr. Negızgı ırı öndırıs nysandary №1 industriialyq parkte ornalasqan. Onyŋ 99% aumaǧynda türlı käsıpkerlık nysandary ornalasqan. Mūnda 79 investisiialyq joba jüzege asyryluda, onyŋ 50-ı paidalanuǧa berıldı. Park käsıporyndary qūrylǧan sätten bastap 3,1 trillion teŋgenıŋ önımın şyǧarǧan. Mūnda 4 myŋǧa juyq jūmys orny aşyldy. Tölengen salyqtar esebınen, iaǧni 104 milliard teŋgege park qūrylysy tolyqtai aqtaldy» dedı qalalyq İnvestisiialar jäne käsıpkerlıktı damytu basqarmasy basşysynyŋ orynbasary. 10 jyl ışınde industriialyq park infraqūrylymyna 24,4 mlrd teŋge investisiia salyndy, memleket esebınen jūmsalǧan är 1 teŋgege 8 teŋge jeke investisiia tartylǧan. Salynǧan biudjet qarajaty tört eselenıp qaitaryldy.
Auǧanbek Manarbekūly
