Biyl Qazaqstannyŋ jinaqtauşy zeinetaqy jüiesıne – 20 jyl, al Bıryŋǧai jinaqtauşy zeinetaqy qorynyŋ qūrylǧanyna – 5 jyl. Jalpy, soŋǧy jyldary zeinetaqy mäselesı qoǧamda ülken qyzyǧuşylyq tuǧyzyp otyr. Osy taqyrypqa orai gazet tılşısınıŋ sūraqtaryna «BJZQ» AQ Astana qalasyndaǧy filialynyŋ direktory – Basqaruşy direktor Mūrat Şärıpov jauap berdı.
– Mūrat Tūrsynūly, biyl – Qor men jinaqtauşy zeinetaqy jüiesı üşın mereilı jyl. Būl tūrǧyda qazır zeinetaqy jüiesınıŋ jūmysy qalai jürgızılıp jatyr?
– Qazaqstannyŋ qazırgı zeinetaqy jüiesı köp deŋgeilı bolyp sanalady. Atap aitar bolsaq, memlekettık biudjetten tölenetın bazalyq jäne jasyna (eŋbek ötılıne) bailanysty ortaq zeinetaqy, Bıryŋǧai jinaqtauşy zeinetaqy qorynan tölenetın mındettı zeinetaqy jarnalary, mındettı käsıptık zeinetaqy jarnalaryna negızdelgen mındettı jinaqtauşy zeinetaqy jüiesı jäne erıktı zeinetaqy jarnalaryna negızdelgen jinaqtauşy jüie. Būl deŋgeilerdıŋ özı kışı qūramdauyştarǧa bölınedı. Mysaly, bazalyq jäne ortaq zeinetaqy memleket biudjetı esebınen qarjylandyrylady. Al ekınşı deŋgei boiynşa Qorǧa tölenetın mındettı zeinetaqy jarnalary 1998 jyldyŋ 1 qaŋtarynan bastap engızıldı. Onyŋ kölemı jūmyskerdıŋ ailyq tabysynyŋ 10 paiyzyn, 2014 jyldyŋ 1 qaŋtarynan bastap engızılgen mındettı käsıptık zeinetaqy jarnalarynyŋ kölemı jūmyskerdıŋ ailyq tabysynyŋ 5 paiyzyn qūraidy. Eger eŋbek jaǧdailary ziiandy dep sanalsa, būl jarnalar jūmys beruşılerdıŋ qarajaty esebınen tölenedı.
Üşınşı deŋgei boiynşa erıktı zeinetaqy jarnalarynyŋ mölşerı jäne töleu tärtıbı salymşy men Qordyŋ özara kelısımı boiynşa belgılenedı. Salymşy būl jarnalardy öz tabysy esebınen töleidı jäne öz atyna nemese üşınşı bır tūlǧanyŋ atyna audara alady. Köp deŋgeilı modeldıŋ bır artyqşylyǧy, zeinetaqy jüiesındegı qarjylyq tūraqtylyq pen balamaly zeinetaqy jiyntyǧyn qamtamasyz etedı. Naqtyraq aitqanda, būl model memleket biudjetınıŋ jüktemesın jeŋıldetıp, zeinetaqymen qamtylatyn adamdardyŋ köbeie tüsuıne septıgın tigızedı. Qūramdauyştar bır-bırın tolyqtyryp, aluşylardy joǧary kölemde zeinetaqymen qamtamasyz etuge mümkındık beredı. Aita ketu kerek, älemnıŋ köptegen elderı osyndai är taraptandyrylǧan zeinetaqy jüiesınıŋ modelın qoldanady.
– Bıryŋǧai jinaqtauşy zeinetaqy qory qūrylǧaly berı osy uaqytqa deiın qandai jūmystar atqaryldy? Alda qandai josparlar bar?
– Byltyr qazan aiynda Bıryŋǧai jinaqtauşy zeinetaqy qory Direktorlar keŋesınıŋ şeşımımen 2017-2021 jyldarǧa arnalǧan korporativtık damu strategiiasy bekıtıldı. Strategiia jinaqtauşy zeinetaqy jüiesınıŋ tiımdılıgın arttyruǧa jäne qarjylyq tūraqtylyǧyn qamtamasyz etuge baǧyttalǧan. Qazırgı uaqytta osy strategiia aiasynda Qor aldyna üzdık älemdık standarttarǧa säikes sapaly qyzmet körsetu; tūrǧyndar arasynda zeinetaqy jinaqtaryn josparlau mädenietın damytu; elımızdıŋ jinaqtauşy zeinetaqy jüiesın damytu boiynşa Qazaqstan zaŋnamalaryn jüzege asyru siiaqty negızgı maqsattar men mındetter qoiylǧan. Sonymen qatar Qor zeinetaqy tölemderın jüzege asyru tärtıbınıŋ özgeruı siiaqty biylǧy qaŋtar aiynan bastap jaŋadan engızılgen özgerıster boiynşa jūmys jürgızude. 2020 jyldan bastap şartty jinaqtau qūramdauyş engızıledı dep kütılude. Mūndaǧy maqsat – Qor qyzmetı jaily halyq arasynda aqparat beru-tüsındıru jūmystaryn jürgızu. Būl rette IT-infraqūrylymdy damytyp, qyzmetkerlerdıŋ bılıktılıgın arttyru qajet.
Zeinetaqy jüiesınıŋ 20 jyldyq mereitoiy aiasynda «Bıryŋǧai jinaqtauşy zeinetaqy qory» aksionerlık qoǧamynyŋ Astana qalalyq filialy elordalyqtardyŋ qarjylyq sauattylyq deŋgeiın arttyru, sonyŋ ışınde zeinetaqymen qamtamasyz etu, zeinetkerlıktı josparlau mädenietın qalyptastyru tūrǧysyndaǧy ärtürlı şaralar ötkızude. Aita ketu kerek, osy jyldyŋ säuır aiynda Qor zeinetaqy kalkuliatoryn paidalanu arqyly jeke keŋes beru qyzmetın ıske qosty. Mamandarymyz zeinetaqy jinaqtauşylarǧa keiın olar eŋbek demalysyna şyqqan kezde qanşa kölemde zeinetaqy alatynyn anyqtap bere alady. Sonymen qatar keleşekte qanaǧattanarlyqtai zeinetaqy alu üşın ony qalai jinaqtau kerektıgı jönınde tūrǧyndarǧa keŋes beredı. Būl – bızdıŋ strategiia aiasynda engızılgen jaŋa qyzmet türı. Qazır Qor zeinetaqy kalkuliatoryn jetıldıru jūmystaryn jürgızude. Sonyŋ kömegımen bügınnıŋ özınde kez kelgen adam zeinetaqy mölşerın öz betınşe eseptei alady. Qazırgı uaqytta filial mamandary zeinetaqy josparlau jönınde 27 myŋnan asa keŋes jürgızdı.
Al ūzaqmerzımdı josparlar jaily aitatyn bolsaq, erıktı zeinetaqy jinaqtaudyŋ älemdık täjıribenı üirenu üstındemız. Bız halyqaralyq täjıribenı zerdelei otyryp, sonyŋ arqasynda erıktı türde jinaqtalǧan zeinetaqy qarajatyn qalyptastyruda halyqtyŋ salyqtyq jäne özge de qyzyǧuşylyǧyn tudyratyn müddelerı turaly ūsynystardy qarastyramyz.
– Zaman talabyna sai, sifrlandyru baǧytynda Qordyŋ qandai jetıstıgı bar?
– Elbasy Nūrsūltan Nazarbaev el ekonomikasyn damytu üşın sifrlyq tehnologiia men innovasiialyq damu maŋyzdylyǧyn jyl saiynǧy Joldauynda aityp otyrady. Būl tūrǧyda Qor zeinetaqy jüiesın örıstetu jolynda aldaǧy uaqytta är qazaqstandyqqa qaşyqtyqtan nemese öz betınşe qyzmet körsetudı qolǧa almaq. Osy oraida oŋtailandyru men jaŋǧyrudyŋ nätijesınde Qor ūsynǧan zamanaui qyzmet türlerın paidalana otyryp, tūrǧyndarǧa keŋsege baryp, qūjat toltyryp uaqyt ketıru tiımsız. Sondyqtan Bıryŋǧai jinaqtauşy zeinetaqy qory www.enpf.kz saitynda Jeke kabinet pen «Elektrondyq qyzmet» bölımı ıske qosyldy. Nätijesınde mındettı zeinetaqy jarnasy boiynşa jekelegen zeinetaqy şotyn aşu jäne zeinetaqy tölemın belgıleuge ötınış beruge bolady. Mamandarymyz salymşylar men aluşylarǧa onlain rejımınde şot aşqannan bastap tölemaqy alǧanǧa deiın ünemı qyzmet körsetuge daiyn.
Byltyrǧy nauryzdan bastap Qordyŋ korporativtık saitynda «Basqarma töraǧasynyŋ blogy» ıske qosyldy. Osy blog arqyly tūtynuşylar sūraqtaryn joldai alady. Būdan bölek Qordyŋ bailanys ortalyǧynyŋ 1418 tegın telefon nömırı, onlain-chat pen äleumettık jelıler Telegram jäne Whatsapp messendjerler (+7 777 0001418) arqyly bailanysuǧa bolady. Qor barlyq azamattarǧa aşyq ärı qoljetımdı. Sonymen qatar Qordyŋ ortalyq apparatyna qaǧaz jüzındegı hattar men «ūsynys jäne şaǧym» kıtaptary arqyly da ötınışter kelıp tüsedı. Qordyŋ resmi saitynda byltyrǧy mausym aiynda ıske qosylǧan servisterdıŋ köbın Qazaqstan Respublikasy elektrondyq ükımet portaly jäne ūialy qosymşa arqyly qoljetımdı etudı biylǧy josparǧa engızıp otyrmyz. Aǧymdaǧy jyldyŋ aqpanynda Bıryŋǧai jinaqtauşy zeinetaqy qory saittyŋ dizainyn jaŋartty. Mūndaǧy maqsat – saitty tüsınıktı ärı qarapaiym etıp, tūtynuşylardyŋ qajettı aqparatpen qamtuǧa basymdyq beru. Aita ketu kerek, saitty Qor mamandarynyŋ özderı jasady. Oǧan qosymşa qarjy jūmsalǧan joq. Portaldy jaqsartu jūmystary älı de jalǧasuda. Zeinetaqy qorynyŋ mamandary endı portaldaǧy sifrlyq servistı damytudy qolǧa aluda. Mysaly, biylǧy 28 aqpannan bastap saitta «Zeinetkerlıktı qamtamasyz etu jönındegı aqparattyq-qūqyqtyq jüie/kelısımşart aşu» turaly jaŋa qyzmet türı engızıldı. Būl qyzmet türı jinaqtauşylar arasynda ülken sūranysqa ie. Endı qazaqstandyqtar portaldaǧy Jeke kabinetke kırıp, elektrondyq sifrlyq qoltaŋba arqyly būl qyzmet türın qaşyqtyqtan ala alady. Qazırgı kezde Qorda elektrondyq formatta jüzege asyrylǧan operasiialardyŋ üles salmaǧy 65 paiyzdan asty.
– Qordyŋ Astanadaǧy filialynyŋ jūmysy men tūrǧyndardyŋ jinaqtalǧan zeinetaqy qarajatyn qalyptastyruy turaly aitsaŋyz…
– Tūrǧyndardyŋ qarjylyq sauattylyǧyn arttyru jäne olardy zeinetaqy jinaqtau jüiesıne tartu, sondai-aq zeinetaqy jüiesın jaŋǧyrtu, aqparattandyru maqsatynda «Aqparattyq Qazaqstan – 2020» memlekettık baǧdarlamasy aiasynda Astana qalasy äkımdıgı men «Bıryŋǧai jinaqtauşy zeinetaqy qory» aksionerlık qoǧamy arasynda Memorandumǧa qol qoiyldy. Būl baǧdarlama qoǧamnyŋ äleumettık-ekonomikalyq jäne mädeni tūrǧydan damuy üşın aqparattyq orta qūru bolyp tabylady. Memorandumǧa säikes, Astana qalalyq filial mamandary tūrǧyndar arasynda zeinetaqy jinaqtau mädenietın damytu üşın tüsındıru jūmystaryn jürgızedı. Biylǧy aqpan aiynan bastap Qor filialy mamandary Eŋbek jäne äleumettık qorǧau ministrlıgımen jäne salyq organdarymen bırlesıp özın-özı jūmyspen qamtuşylar, zeinetaqy jinaǧyn tūraqty türde eskermeitın adamdarmen jūmys jürgızude. Būdan bölek «Nūr Otan» partiiasy ökılderımen jäne qaladaǧy basqa da äleumettık mekeme mamandarymen bırge eŋbek ūjymdaryna, bazarlarǧa arnaiy baryp, kezdesuler ūiymdastyryp, zeinetaqy jönındegı zaŋnamanyŋ jäne basqa da özgerıster turaly aitady.
Üş ai saiyn Qor filialy tūrǧyndarǧa qarjylyq sauattylyqty arttyru, zeinetaqy qyzmetterınıŋ tūtynuşylaryna keŋes beru maqsatynda Aşyq esık künderın dästürlı türde ötkızıp tūrady. Jyl basynan berı 62 myŋnan asa adamdy qamtityn 1600 kezdesu ūiymdastyryldy.
– Tūrǧyndar özderıne qajettı mälımet jönınde tıkelei mamandardyŋ keŋesıne jügıngısı kelse, qaladaǧy qandai mekenjailarǧa baruy kerek?
– Astanadaǧy filial düisenbı-jūma künderı taŋǧy saǧat 08:00-den keşkı 19:00-ge deiın, senbı künı saǧat 09:00-den tüskı 13:00-ge deiın jūmys ısteidı. Jeksenbı künı – demalys. Bızdıŋ bölımşeler qalanyŋ är audanynyŋ jaily jerınde, iaǧni Bigeldinov, 12; Tūran, 18; Respublika, 4 jäne Küişı Dina, 31 meken-jailarynda ornalasqan. Osy bölımşelerge barsaŋyz, mamandar barlyq sūraqtarǧa jauap beredı. Bız barşa azamattardy resmi eŋbekpen qamtyluǧa, özderınıŋ bolaşaqqa jasaǧan investisiialaryn baqylap, ünemı zeinetaqy qoryna qarjy salyp otyruǧa şaqyramyz. Öitkenı bolaşaqta ai saiynǧy zeinetaqyŋyzdyŋ kölemı soǧan bailanysty bolady.
