Astana qalasy Polisiia departamentınıŋ bastyǧy Marat Tölebaev jastardy jymysqy jolmen tartuǧa ūmtylatyn ärtürlı subektılerdıŋ tarapynan bolatyn arandatuşylyq ıs-qimyldardan jäne jaǧymsyz körınısterden saqtanuǧa şaqyrdy.
«Būl – internettegı oŋai jolmen aqşa tabu degenge qatysty mäsele. Qazırgı kezde naǧyz qylmystyq termin jasyrylǧan aluan türlı sait osy oŋai oljany jastarǧa jarnamalaidy. Saiyp kelgende, esırtkı taratatyn jastar internettegı alaiaqtar men esırtkı satuşylardyŋ qolynda quyrşaq bolady. Esırtkı taratuǧa qatysty barlyq ıs-äreket auyr jäne asa auyr qylmys sanatyna jatady. Mūndai qylmysty jasaǧan adamǧa 7 jyldan bastap ömır boiyna deiın bas bostandyǧynan aiyru jazasy közdelgen» dep tüsındırdı M.Tölebaev mäselenıŋ mänısın.
L.Gumilev atyndaǧy Euraziia ūlttyq universitetınıŋ professor-oqytuşylar qūramymen jäne studentterımen kezdesken qūzyrly departament basşysy zaŋnamadaǧy özgerıster, jastar arasyndaǧy bulling, esırtkıqūmarlyq, toksikoqūmarlyqpen bırdei därejede täueldılık tudyratyn oiyn-sauyq, internettegı alaiaqtyq jäne taǧy basqa taqyryptar boiynşa keŋınen maǧlūmat berdı. Būl kezdesudıŋ tüpkı maqsaty oqytuşylar men student-jastardyŋ aqparattanu, zaŋsyz ıs-äreketten qūqyqtyq jaǧynan qorǧanu jäne sauattylyq deŋgeiın köteru bolǧany anyq.
Mäselen, soŋǧy 2 jylda elordada jastardy esırtkı taratuǧa şaqyratyn 200-ge juyq jarnama saity jabylǧanyn, 7 esırtkı daiyndaityn zerthananyŋ anyqtalǧanyn bıle bermeimız. Zaŋsyz ainalymnan 350 kelıden astam esırtkınıŋ aluan türı, sonyŋ ışınde 50 kelı sintetikalyq esırtkı tärkılengen. Bügıngı taŋda ışkı ıster organdary – köpqyzmettık jüie, iaǧni oǧan köptegen mındet jüktelgen. Poliseiler barlyq qylmystyŋ 96 paiyzyn zerttep, barlyq äkımşılık qūqyq būzuşylyq ıs-qimyldardyŋ 97 paiyzyn anyqtaidy.
Kezdesude Marat Tölebaev Astanadaǧy kriminogendık ahual turaly egjei-tegjeilı aqparat berıp, jalpy qalyptasqan jaǧdaidyŋ tūraqty ekenın atap öttı. Qalanyŋ bas poliseiınıŋ aituynşa, 10 myŋ tūrǧynǧa şaqqanda qylmys deŋgeiı 4 paiyzǧa tömendegen. «Sonyŋ ışınde kısı öltıru, auyr dene jaraqatyn salu, zorlau, būzaqylyq, bopsalau jäne ūrlyq azaidy. Qylmystardyŋ aşyluy köbeiıp keledı. Kısı öltıru, qaraqşylyq, būzaqylyq, kölıktı aidap äketu jäne qaltaqaǧar ūrlyqqa qatysty qylmystardyŋ barlyǧy aşyluda» dedı ol.
Sonymen qatar ol tūrmystyq zorlyq-zombylyq üşın äkımşılık jäne qylmystyq jauapkerşılıktı küşeitu baǧytyndaǧy zaŋnamamyzǧa engızılgen bırqatar özgerıs turaly, şaǧyn elektr kölık qūraldary men elektr skuterlerdı paidalanudaǧy zaŋnamalyq tüzetuler turaly jastarǧa tolyq maǧlūmat berdı. Jüzdesudıŋ soŋynda Polisiia departamentınıŋ bastyǧy yntymaqtastyq turaly memorandum aiasynda zaŋ mamandyqtarynyŋ studentterı maŋyzdy «kadr rezervı» ekenın atap öttı, sondai-aq bolaşaq tülekterdı ışkı ıster organdaryna qyzmetke şaqyrdy.
