Käsıbın zaŋsyz jürgızetınder kımge arqa süieidı?

«Nūr Otan» partiiasy­nyŋ ǧimaratynda As­tana qalasy äkımınıŋ orynbasary Malika Bektūrova tūrǧyndarmen eseptık kezdesu ötkızdı. Qabyldauǧa kelgen azamattardyŋ bırazy käsıp aşudyŋ amaldaryn bılgısı kelse, keibıreulerı qala tırşılıgıne paidaly innovasiialyq
jobalar ūsyndy.

Astanalyq käsıpker, balmūz­daq düŋgırşekterınıŋ qojaiyny Janna Ospanova baqylau­syz sauda oryndary jūmys ısteuge kedergı keltırıp otyrǧanyn jetkızdı. Äkımdıktıŋ «1000 oryn – köşe saudasy» baǧdarlamasy aiasynda jūmys ıstep kelgen käsıpker Esıl jaǧalauyndaǧy sauda bırjolata toqtap qaldy deidı.
– Esıl jaǧalauynda ärtürlı önımdı ūsynǧan 13 käsıpker tūrǧan edık. Köbınese jaz mezgılınde paida tabatynymyz belgılı. Byltyr jazda eşqandai qūjattary joq, eş talapqa säikes kelmeitın sau­dagerler bızge bäsekeles bolyp şyqty. Jaldap otyrǧan orynǧa aqşa, biudjetke salyq tölep otyrǧan bızdermen salystyr­ǧanda olar zaŋsyz äreketterge baryp otyr. Bırneşe märte jergılıktı polisiia qyzmetkerlerın şaqyryp, tekseru jürgızudı ötındım. İns­pektor kelıp, terıs būrylyp ketıp qalady. Būdan eşnärse şyqpaitynyn bılgen soŋ, «102»-ge habarlastym. Nätijesınde olardy kölıkke tiep, polisiia bölımşesıne alyp kettı. Qaita­lanǧan jaǧdaidan soŋ, maǧan Saryarqa äkımdıgınıŋ ökılı habarlasyp, olardy jaiyna qaldyrudy sūrady, – dep janaiqaiyn jetkızdı käsıpker äiel.
Janna Ospanovanyŋ aituynşa, Saryarqa äkımdıgınde jūmys ısteitın şeneunıktıŋ atyn jamylǧan saudagerler zaŋnan qoryqpaityn siiaqty. Al zaŋsyz saudaǧa jol berıp otyrǧan jergılıktı polisiia qyzmetkerlerı adal käsıpkerlerdıŋ müddesın qorǧaudyŋ ornyna özderın tekserıs astyna alǧan. Tura osyndai jaǧdai «Nūrjol» bulvarynda da qaitalanǧan eken. «Kümändı saudagerler elektr quatyn da zaŋsyz tartyp alǧan. Al bız «Astana REK» kompaniiasynyŋ talaptaryna sai, transformatordy tartu üşın 300-400 myŋ teŋgedei jūmsaimyz» degen käsıpker baqy­lausyz sauda oryndarynyŋ üstı­nen qaraityn, tekserıs jürgıze­tın täuelsız komissiiany öz ışterınen taǧaiyndaudy ūsyndy.
Barlyǧyn mūqiiat tyŋdaǧan qala äkımı orynbasary Malika Bektūrova zaŋdy käsıpkerlerge arnalǧan arnaiy formanyŋ bar ekendıgın aitqanda, käsıpker däl sondai formalardy zaŋsyz käsıppen ainalysyp jatqandar ielenıp alǧanyn jetkızdı. «Byltyr zaŋsyz saudaǧa jol bermeu üşın saudagerlerge arnalǧan bıryŋǧai formany engızgen edık. Al biyl jergılıktı polisiia qyz­metkerlerınıŋ qolyna planşet ūstatyp, kımnıŋ qai jerde jūmys ısteuge qūqy bar ekendıgı jönınde mälımet taratamyz. Al saudasyn zaŋ aiasynda jürgızıp otyrǧandarǧa QR-kod berıletın bolady. Osylaişa, skaner kımnıŋ zaŋdy, kımnıŋ zaŋsyz jūmys ıstep otyr­ǧanyn anyqtaidy» dep jauap qaiyrdy äkım orynbasary.
Qairat Äşımov esımdı astanalyq tūrǧyn «Bızdıŋ ūjym jaŋa qoqys konteinerlerın jasap şyǧardy. Qazır qalada tūrǧan qoqys jäşıkterı aşyq. Jel soqqanda qoqys ta şaşylady: aua lastanyp, ekologiiaǧa nūqsan keledı. Osy jaǧdaidan keiın aulany tazartuǧa äkımdık te bıraz şyǧyndalady. Ekı jūmys. Bız bırneşe metr tereŋdıkke tüsetın qoqys jäşıkterın engızudı ūsynamyz. BI Group kompaniiasy keibır jerlerge sol jäşıkterdı qoidy. Bır jaqsysy, bızdıŋ jäşıkter jabyq ärı örtke qauıpsız. Būl jobany jüzege asyru üşın 1,5-2 mln teŋgedei qarjylai kömek qajet» dep öz ideiasynyŋ tiımdılıgın alǧa tartty. Malika Bektūrova: «Mamyr aiynda bolatyn baiqauǧa tapsyryp, 3 millionǧa deiın qaitymsyz grantty jeŋıp ala alasyz» dep jobany jüzege asyruǧa qandai mümkındık baryn aitty. Aita keteiık, käsıbın döŋgeletemın degen kez kelgen azamat üşın jylyna bır ret el biudjetınen grant bölınedı. Baiqaudy äkımdık ötkızıp, grant taǧaiyndaidy. Al «Damu» käsıpkerlık qory» biznes-jospar jasauǧa kömektesuge daiyn.
Sondai-aq, «Qazaqstandyq innovasiialyq tehnologiialar instituty» kompaniiasynyŋ ökılı Qairat Äşımov qaladaǧy eŋ özektı mäselelerdıŋ bırı aǧyn su men qardy tazalaudyŋ tiımdı jolyn oilap tapqandaryn aitty. «Elordanyŋ şet aimaǧynda ornalasqan eldı mekenderdı su basyp ketu qaupı joǧary. Su tasqynyna tötep beru üşın bız jaŋa innovasiia ūsyna alamyz. Köşedegı mūzdy oiudyŋ da jeŋıl tehnologiiasy bar» dedı ol.
Kezdesu barysynda äkım orynbasary Malika Bektūrova qabyldauǧa kelgen är azamattyŋ mäselesın mūqiiat tyŋdap, sol jönınde tiıstı organdarmen tıkelei bailanys ornatuǧa järdemdestı.

Güldana TALǦATQYZY