Biylǧy jaŋa oqu jylynda Astanada respublikalyq fizika-matematika mektebınıŋ filialy elordalyq daryndy balalarǧa şalqaita esıgın aşty. Ärine, ataǧy köpke jaiylǧan oqu ordasyn bärımız de jaqsy bılemız. Bügınde bilık pen biznes salasynda jürgen ozyq oily azamattardyŋ denı osy altyn ūiadan tülep ūşqan. Odan qanattanǧan aituly ǧalymdardyŋ özı bır töbe. Sondyqtan bas qalamyzda qoŋyrau qaqqan mektepke qūtty bolsyn aityp, ädeiı at basyn tıredık.
Esıldıŋ sol jaǧalauyndaǧy tarihi qala – Türkıstannyŋ atyn iemdengen köşe boiyna ornalasqan mektep ǧimaraty anadaidan köz tartady. Bız oqu ordasyna bas sūqqanda, ǧimarat aldy yǧy-jyǧy oquşylar. Bırı üzılıske şyǧyp, bırı sabaqtan tarap barady. Mektep direktory bızdı külımsırep qarsy aldy. Jüzı şyraily, jalyndaǧan jas jıgıt. Men bılım ūiasyna bara jatqanda, direktor egde kısı şyǧar dep oilaǧan edım. Ony körıp, özım ıştei qysyldym. Esımı – Ǧabit Bekahmetov. Tabiǧaty körkem Burabaida tuyp ösken. AQŞ-ta ekonomika, saiasattanu jäne şyǧystanu boiynşa bılım alǧan. Niu-Iork qalasyndaǧy Debevoise&Plimpton LLP kompaniiasynda qyzmet atqarǧan. Qysqasy, qazaqy tärbie men europalyq mekteptı körgen, bılıgı joǧary, bılımdı azamat. Äŋgımenı de bırden bastap kettı.
– Elordada elımızge mälım ırgelı mektep filialynyŋ aşyluy – erekşe quanyşty jaǧdai. Ony ata-analar tarapynan aitylǧan alǧystardan baiqaimyz. Oqu ordasyna oquşylardy ırıkteu tamyz aiynda bastaldy. Alǧaşynda 2 myŋ bala qūjat tapsyrdy. Sonyŋ ışınen saraptaudan ötken 1-10-synyp boiynşa 900 oquşyny qabyldadyq. Biylşa 11-synyp tülekterın qabyldaǧan joqpyz. Öitkenı jaŋa aşylyp jatqan mektep bolǧandyqtan, olarǧa fizika-matematika baǧdarlamasyn tolyq beru qiyn bolar dep oiladyq. Balalardyŋ 40 paiyzy qazaqşa oqysa, 60 paiyzy orysşa bılım alady. 1-synyptar arasynda orysşa oqityndar köbırek.
Ärine, bızde oqudyŋ öz talaptary bar. Mäselen, 8-10-synyptyŋ oquşylary fizika-matematika pänderınen emtihan tapsyrdy. 2-7-synyptarda oqityn jetkınşekterden aǧylşyn, qazaq nemese orys tılderınen emtihan aldyq. Al 1-synypqa Nazarbaev ziiatkerlık mektebınıŋ jüiesı boiynşa qabyldadyq. Olarmen synaq sūhbattasu türınde öttı. Balalardyŋ psihologiialyq oi damuyn baqyladyq. Söileu qabıletterın qaradyq. Mūǧalımder de ırıkteu boiynşa jūmysqa qabyldandy. Bastysy, olardyŋ eŋbek ötılı men pedagogtık därejesıne nazar audardyq. Almatydaǧy fizika-matematika mektebınen 5-6 ūstaz keldı. Nazarbaev ziiatkerlık mektepterı men qaladaǧy oqu ordalarynda eŋbek etıp jürgen ozyq oqytuşylar da qosyldy. Bügınde bılım ūiasynda 80-ge juyq mūǧalım, 40 synyp bar, – dep sözın bır qaiyryp öttı mektep basşysy.
Onyŋ aituynşa, mektep memlekettık oqu baǧdarlamasy boiynşa jūmys ısteidı. Bıraq fizika-matematika pänderı tereŋdetılıp oqytylady. Keibır gumanitarlyq pänderdıŋ sabaqtary azaitylǧan. Aitalyq, 8, 9, 10-synyp oquşylaryna syni tūrǧydan oilau pänı ötedı. Onda olar qoǧamdaǧy qūbylystarǧa öz közqarasymen qarap, oi tüiedı. Saraptama jasaidy. Endı osy sabaq 5-7-synypqa ötkızılmek. Sonymen bırge, 5-synyptan bastap jetkınşekterge fizika pänı ötedı. Onda oquşylar fizikanyŋ tūjyrymdamasy jäne teoriiasymen tanysady. Ol jasöspırımder joǧary synypqa barǧanda, fizikalyq formulalarmen jūmys ısteuge jeŋılırek bolmaq. İnformatika pänı de 5-synyptan bastap oqytylady. Oqu ordasynyŋ materialdyq bazasy da uaqyt talabyna sai jaraqtalǧan. Kıtaphana, arnaiy laboratoriialyq kabinet, ekı sport zaly, 400 oryndyq ashana jūmys ısteidı.
Mekteptıŋ aşylǧanyna nebärı bır aidan astam uaqyt bolsa da, oqu ordasynda igılıktı ıs ürdıs alǧan. Taiauda oquşylar elımızge Japoniia men Ūlybritaniiadan saparlap kelgen tanymal ǧalymdarmen jüzdesıp, emen-jarqyn äŋgıme örbıtken. Endı elordada tūratyn matematika salasynyŋ maitalman ǧalymdarymen jüzdesu josparlanyp otyr. «Mūnyŋ barlyǧy oquşylarǧa önegelı tärbie beredı. Ǧalymdardyŋ äŋgımesınen ǧibrat alady. Sol tūlǧalar sekıldı ǧylym jolyna tüsuı de mümkın. Sondyqtan osyndai şaralardyŋ taǧylymdyq mänı qūndyraq» deidı mektep direktory.
Bır ǧajaby, bılım ūiasynda elımızdıŋ är tükpırınen kelıp, oqyp jatqan oquşylar da kezdesedı. Olardyŋ denı mekteptıŋ internaty bolmasa da, tuystarynyŋ üiınde jatyp oqidy. «Bızdıŋ oquşylar şetınen qabılettı. Bıreuı aǧylşyn tılıne jüirık. Kelesı ana tılımızde şeber söileidı. Matematikaǧa alǧyrlar da köp. Endı türlı üiırmelerdıŋ jūmysyn qolǧa aldyq. Balalar sabaqtan tys uaqytynda solarmen ainalysady. Olardy halyqaralyq, respublikalyq olimpiadalarǧa daiyndaudy bastadyq. Ol da bız üşın bır abyroi. Maqsatymyz da osy jetkınşekter sapaly bılım alyp, elımızdıŋ damuyna orasan üles qosyp, joǧary käsıbi deŋgeide eŋbek etse dep oilaimyz. Sol üşın aldymyzda qyruar ıs tūr. Sony ülken jauapkerşılıkpen sezınıp, ūjym bolyp, tatu-tättı bırlıkte jūmys ıstep jatyrmyz» dedı Ǧabit Qairatūly.
Aitpaqşy, jaqynda ǧana Qarttar künıne orai mektep ūjymy ūlaǧatty ūstazdar men qariialardy şaqyryp, dastarhan jaiyp, ülkenderdıŋ batasyn alypty. Būl da jön bıletın basşynyŋ ısı ekendıgıne ışımız jylyp qaldy.
Azamat ESENJOL
