Nazarbaev Universitetı tülekterı

Osy oqu jylynan bastap elımızdegı maŋdaialdy oqu orny Nazarbaev universitetınde aqyly bölım qosyldy. Bır akademiialyq oqu jyly 18375 AQŞ dollaryn qūraidy. Jaŋalyq jaŋsaq pıkırlerdıŋ qalyptasuyna sebep bolǧany sözsız. Bırı oqu ordasynda tek qaltalylar oqi alady dese, ekınşılerı tıpten tülekterdıŋ bılımın joqqa şyǧaryp ülgerdı. Nazarbaev universitetın «su tegın» bıtırgen tülekter ondaǧy oqudyŋ qyr-syrymen bölıstı.

JARTY TÄULIK OQUMEN ÖTEDI

Bırınşı keiıpkerımız Kamila Rollan universitette saiasattanu ǧylymyn tereŋırek meŋgerdı. «Nelıkten Nazarbaev universitetı?» degen saualǧa bylai dep jauap berdı: «Oqu ordasy jaily älı aşylmai jatqan kezde estıdım. «Bo­laşaq» stipendiiasy bakalavriat däre­jesı üşın jabylyp, onyŋ ornyna Astana törınde jaŋa universitet oryn tebedı dep aityp jatty. Jaŋalyqtardan oqu baǧdarlamasy tek aǧylşyn tılınde, al professorlar qūramy şetelden bolatynyn bıldım. Bırden daiarlyqqa kırıstım».
– Alǧaşynda mamandyǧym boiynşa jūmys ısteimın nemese şetelde oqudy jal­ǧastyramyn dep oiladym. Alaida men üşın kütpegen jait boldy. 2012 jyldan bas­tap äleumettık jaǧdaiy tömen otbasylardan şyqqan balalardy oqytu jobasyn qolǧa aldym. Studentter universitet qabyrǧasynda balalardy tegın oqytady. Materialdyq ja­ǧynan mūqtaj oquşylardyŋ ülgerımı tömen bolatyndyǧy jaily ǧalymdardyŋ köptegen zertteulerı bar. Bızdıŋ joba osy mäselenı şeşuge arnalǧan. NU saitynda inkliuzivtı bılım beru boiynşa magistratura baǧdarlamasyn körıp, baq synap kördım. Naǧyz janyma jaqyn mamandyqpen endı qauyştym. AQŞ-ta bılım alyp, halyqaralyq konferensiialarǧa da qatysyp tūramyn. Alaida öz elımde qalyp, balalardyŋ bılım aluyn qoljetımdı etu menıŋ de enşımde ekenın tüsındım. Osy jyly bızdıŋ josparda ükımettık emes ūiym aşu bar. Ärı qarai doktoranturaǧa tüsu oida. Öz basym oquǧa künıne 6-10 saǧat jūmsaimyn, keide köbırek. Leksiialar künıne 6 saǧat bolsa, üi jūmysyn oryndauǧa 4-12 saǧat ketedı.

ÜI JŪMYSY ZERTTEUGE QŪRYLADY

Kelesı tülek – Erden Serıkbaev. Ol universitetten alǧaşqy 447 stu­denttıŋ bırı bolyp tülep ūşty. «Men mekteptı bıtıretın jyly (2010 jyly) Nazarbaev univer­si­tetı älı joq edı. Bırde «Astana qala­synyŋ innova­siialyq tehnologiialar uni­ver­sitetı» aşyldy dep estıdık. Būl uni­versitettıŋ basynda Elbasynyŋ atynda bolatynynan habarsyz edık. Bılım ordasyna tüsu talaptaryn kör­gennen keiın, bılek sybana daiyndala bastadym» dep aǧynan jaryldy ol.

İä, rasymen, sol jyly universitetke tüsu üşın 5000-ǧa juyq tülek niet bıldırdı. Bır granttan on adam ümıtker boldy.
– Alǧaşynda «Foundation» baǧdar­lamasy boiynşa fizika-matematika baǧy­tynda bır jyl oqyp, sodan keiın İnje­nerlık mektepke «Himiialyq injener» maman­dyǧy boiynşa qa­byldandym. Univer­sitetımızdegı oqu ürdısı öte keremet. Kredittık jüie är studentke özı qalaǧan kursty taŋdap, sabaq kestesın qūruǧa mümkındık beredı. Sabaqtardyŋ sapasy professorǧa bailanysty edı: jaqsy professor bolsa, sabaǧy qyzyq ärı mazmūndy ötetın. Keibır sabaqtarǧa qatysu mındettı emes, ädette, ondai kezde az student otyratyn edı. Üi jūmysy retınde köbınese zertteu jūmystary berıletın. Sabaq köbınese taŋǧy toǧyzdan keşkı beske deiın jalǧasatyn. Universitette oqu qiyn emes, oŋai deuge de kelmes. Demalys künderımdı kıtaphanada ötkızıp, ter tökken kezderım boldy. Alaida oqudan tys şūǧyldanatyn ısterdı tasta­maityn edım. «iNUnison» vokaldy-instrumentaldy ansamblınde dauylpazşy boldym.
Däl qazırgı uaqytta Oral qalasy daryndy balalarǧa arnalǧan mektep-lisei-internatynda fizika pänınıŋ mūǧalımımın. Būl menıŋ uaqytşa jūmysym emes, būiyrtsa, eŋbek jolymdy osy jolda jalǧastyrǧym keledı. Būl taŋ­dauyma universitetımızdıŋ qazaq tılı kafedrasynyŋ basşysy, ūstazym, ekınşı anam – Gültas Saiynqyzy sebepker boldy. Ūstazymnyŋ önegege toly leksiialary halqyma aianbai eŋbek etuge üirettı. Al ūstaz boludan artyq mamandyq joq men üşın. Universitette körıp-bılgenımnıŋ barlyǧy öz ısımdı sapaly atqaruǧa kömegın tigızıp jatyr, – dep öz sözın tüidı Erden.

JİENDIK JASAǦANDAR UNİVERSİTETTEN QUYLADY

– Mektepte oqyp jürgen kezde universitet jaily ärtürlı äŋgımeler estitınmın. Anyǧy – NU halyqaralyq standarttarǧa sai joǧary bılım beretın oqu ordasy. 2010 jyldan berı tolyqtai biudjetten qarjylandyryldy, endı granttarmen qosa, aqyly oquǧa da mümkındık tudy, – dep äŋgımesın bastady Arǧyn Nūrtazin.

– Men aǧylşyn, matematika jäne fizika pänderı boiynşa emtihan tapsyrdym. ŪBT-ǧa daiyndyqtyŋ arqasynda barlyǧynan sürınbei öttım. Tehnologiia jäne ǧylym mektebınıŋ matematika mamandyǧyna qabyldandym. Oquşy kezımnen matematikany qatty jaqsy kördım, sol sebeptı taŋdauda qiyndyq tuyndaǧan joq.
Universitetımız – studenttık ömırdıŋ qyz-qyz qainaǧan ordasy. Bıtpeitın emtihandar, qysqa merzımde tapsyruǧa tiıstı üi tapsyrmasy, ūiqysyz ötken tünder, türlı-türlı şaralar, qyzyqty jobalar – mūnyŋ barlyǧy Nazarbaev universitetı studentınıŋ ömırınde kezdesedı. Bärıne ülgeru mümkın emes, degenmen är student oqudy bırınşı kezekke qoiatyn.
Bügınde «Ülken törttık» (aǧylşynşa BigFour) auditorlyq kompaniianyŋ bırınde salyq jäne keŋes beru depar­tamentınde jūmys ısteimın. Universitet qabyrǧasynda jürıp, eŋbek naryǧynda qajettı daǧdylardy boiyma sıŋırdım. Älem elderımen terezesı teŋ Nazarbaev universitetınıŋ alǧaşqy tülegı bolǧanyma maqtanamyn.

2015-2016 jyldary Nazarbaev universitetın 1068 student tämamdady. Olardyŋ ışınde 2015 jyly 447 tülek bıtırse, biyl 621 student oqu bıtırdı.
2015 jylǧy tülekterdıŋ 40 paiy­zy AQŞ, Ūlybritaniia jäne Qazaqstandy qosa alǧanda, köptegen basqa da elderdıŋ Stenford Universitetı, Massachusets tehnologiialyq instituty, London İmperiialyq kolledjı, London Universitettık kolledjı, Pensilvaniia Universitetı siiaqty älemnıŋ jetekşı universitetterde öz oqularyn jalǧastyruda.
2015 jylǧy tülekterdıŋ 47 paiyzy konsalting, bılım beru, mūnai jäne gaz salasynda, memlekettık sektor jäne ūlttyq kompaniialarda eŋbek etude.

Leksiialardy köptep qaldyrsaŋ – bır jyldyq oquyŋ esepke alynbaidy. Üi jūmysy men baqylau jūmysyn özıŋ oryndamai, plagiat bolyp tanylsa, bır jyldyq oqu tūrmaq, universitetten de şyǧuyŋ yqtimal. Qasyŋdaǧy dosyŋnan köşırseŋ de sol jaǧdai. Sol sebepten, para berem dep äurelenbeseŋ bolady. Tömen ball alǧan student stipendiiadan qaǧylady. Ülgerımıŋ joǧary bolsa, şäkırtaqyny köteredı. Aita keterlıgı, şäkırtaqy mölşerı Qazaqstannyŋ barlyq studentterınıkımen bırdei.
«Eger būl jüie sızge tym qatal bolyp körınse, adal eŋbekke daiyn bol­maǧanyŋyz. Barlyǧy qoǧamda däl osylai jūmys ısteu kerek. Eger bügın köşıru – ädettegı ıs bolsa, erteŋ para beru de oŋai» deidı Kamila.

Güldana TALǦATQYZY