Europadaǧy josparlau qaǧidattary köşedegı kölıkterdıŋ qozǧalysyn rettep, jürgızuşıler arasynda mädeniettı qalyptastyrady.
Aldymen jaiau jürgınşı avtomobilden görı maŋyzdy. Velosipedşınıŋ avtomobilden artyqşylyǧy bar. Marşruttyq avtobus nemese tramvai jeke avtomobilden görı maŋyzdy. Barlyq avtokölık jürgızuşılerı teŋ. Qozǧalystaǧy kölık tūraqta şögerılgen kölıkten görı maŋyzdy (bırınşı paidaly jūmysty oryndaidy, ekınşısı joq). Tiısınşe kölıktı toqtatqanyŋyzdyŋ salmaǧy bar. Jol qozǧalysyna jürgınşıler jolyna, sondai-aq qoǧamdyq kölık qozǧalysyna kedergı keltırmeuıŋız kerek. Sol maŋyzdy.
Kölık iesınıŋ qala qozǧalysynda şet qaqpai bolmaityn jerı maŋynda jaiau jürgınşı bolmaǧan kezde velosipedşıler bolmasa tıptı jaqsy, qoǧamdyq kölıktıŋ toqtaityn aialdamasyna da jaqyn bolmauy tiıs.
Barlyq basqa köşelerdıŋ iesı – jaiau jürgınşı. Mūnda avtomobilderdıŋ jyldamdyǧy qataŋ limittelgen. Qala keŋıstıgınıŋ är bölıgı – köşeler, ötkelder, trotuarlardyŋ da iesı bar. Menşık iesı – ne munisipalitet, ne üidıŋ iesı, ne kondominiumǧa bırıktırılgen päter ielerı. Menşık iesı rūqsat etpegen jerdı tūraqqa ainaldyru qūqyq būzuşylyq bolyp sanalady.
Avtotūraq aqyly. Onyŋ tölemı qala ortalyǧyna jaqyndaǧan saiyn öse tüsedı. 1950 jyldary kölıktık josparlau qaǧidattary «boljamdap, qamtamasyz etu» tezisıne bailanǧan bolatyn. Kölık köbeiıp, ırı qalalardyŋ köşe qozǧalysynyŋ syiymdylyǧy artqan saiyn «boljap, aldyn alu» ürdısıne köştı. Soŋǧy on jyldyqta «sūranysty basqaru» qaǧidasy alǧa şyqty. Būl mäselenı şeşuge batyl qadam kerek. Jol keŋıstıgın qaita bölu (avtobustar üşın bölek jolaqty bölu) nemese joldardy aqyly etu jüzege asyryluda.
