Ūltymyzdyŋ ūlylyǧy şyǧar, ata-anasyz qalǧan balany qaŋǧytyp jıbermegen halyqpyz. Özınıŋ perzentın ǧana emes, özgenıŋ de balasyn bauyryna basyp, ata-analyq meiırımın tögıp, patronattyq tärbiege alǧan jandardyŋ qatary soŋǧy kezde köbeiıp keledı.
Bügınde elımızde 38 myŋ balaǧa qamqorlyq körsetıledı eken. Onyŋ 2267-sı patronattyq tärbieleuge berılgen.
Jalpy, ata-anasynyŋ qamqorlyǧynsyz qalǧan
balalardy tärbieleudıŋ tört türı bar, ol – balany asyrap alu, tuystaryna qamqorlyqqa beru, internattyq mekemege ornalastyru jäne patronattyq tärbiege alu.
Patronattyq tärbie dep, balany jaŋa otbasyna beiımdeudıŋ bır türın aitady. Būl turaly ereje 1999 jyly 9 qyrküiekte qabyldanǧan. Jetımdıktıŋ aldyn aluda jäne balanyŋ ainalasyndaǧy adamdarmen tūraqty türde qarym-qatynas jasauyna, sondai-aq, psihikasynyŋ dūrys damuyna būl tärbienıŋ äserı mol.
Ärine, bala üşın otbasynyŋ orny bölek. Ol ata-ananyŋ aialy alaqanyn, şynaiy qamqorlyǧyn sezınıp ösuı qajet. Osyǧan orai jetkınşekterdı arnaiy otbasylarǧa patronattyq tärbiege berudı odan ärı jetıldıru qajet dep oilaimyn. Öitkenı, bala internatta qanşa jerden bılım, tärbie alǧanymen, bolaşaq ömırge, otbasylyq jaǧdaiǧa beiımdelıp öse almaidy. Al, taǧdyr tauqymetın jastaiynan tatqan, ata-ana meiırımıne bölenbegen bala jatbauyr bolyp ösedı. Balanyŋ tolyqqandy otbasynda tärbielenuı onyŋ ömırge degen közqarasyn özgertıp qana qoimai, bolaşaqqa degen senımın nyǧaitatyny sözsız.
Patronattyq ta patriotizmnıŋ bır türı. Öz ūltyna jany aşyǧan adam jetım balanyŋ janyna jalau bola alady. Balalar üiıne memleket tarapynan qoldau jetkılıktı desek te, ata-ananyŋ meiırımı jetpei jatady. Sondyqtan, jüregı keŋ, jaǧdaiy bar azamattar balalar üiınen qamqorlyqqa, patronattyqqa bala alyp jatsa, jetımderdıŋ sany azaiar edı.
P.S. Keibır balalar üiınıŋ resmi saittarynda otbasyn kütıp, jäuteŋdep jürgen balaqailardyŋ suretterı jariialanady. «Men sızdı kütıp jürmın, mama!» dep jazylǧan fotonyŋ astyna olardyŋ jaqsy qasietterın jıpke tızıp qoiǧan. Kışkentaiynan jetımdıktıŋ aşy dämın tatqan mūndai balaqailardyŋ sany aza-iyp, meiırımı şeksız jandardyŋ mahabbatyna erterek bölense eken dep tıleiık.
Gülmira AIMAǦAMBET
