Mädeniet

Qairaqbaidyŋ küi mūrasy



Biyl Altai-Tarbaǧatai küişılık mektebınıŋ körnektı ökılı Qairaqbai Şälekenūlynyŋ tuǧanyna 190 jyl toldy. Astana qalasy Memlekettık akademiialyq filarmoniiasynyŋ «Saryarqa» halyq muzyka ansamblı aty atalǧan küişıge arnalǧan konsertpen özınıŋ kezektı HHI mausymyn aşty. Konsert «Ruhani jaŋǧyru» baǧdarlamasy aiasynda tarihi-mädeni mūrany saqtau, damytu jäne därıpteu maqsatynda öttı.

Qairaqbai Şälekenūly XIX ǧasyrdyŋ orta şenınde Altai-Tarbaǧatai aimaǧyndaǧy küişılık mekteptıŋ ornyǧyp, qalyptasuyna yqpal etken aituly küişı ǧana emes, eldık ısterge aralasqan bi retınde tarihta qaldy. Būl kısı sol aimaqta bi bolyp tört ret sailanǧan. Şyǧys Türkıstandaǧy qazaqtardyŋ saiasi-äleumettık ömırıne sergek qarap, Beisenbı Dönenbaiūly, Qojeke Nazarūly syndy küişılermen syilas, qadırles bolǧan.
Dombyramen sybyzǧyny bırdei meŋgergen küişı osy aspaptarda küi şyǧarǧan. Onyŋ mūrasyn zerttegen jazuşy, etnograf Zeinolla Sänık artynda 140-tan astam küiı qalǧany turaly derek jazyp qaldyrdy. Qairaqbaidyŋ mūrasy balasy Änjan, zamanynda däulesker küişı bolǧan nemeresı Zamanbek, Jūmajan deitın küişı arqyly jetıp, «Qazaqtyŋ dästürlı 1000 küiı» jinaǧyna endı. Jasy ūlǧaiyp, 1946 jyly ömırden ötken Zamanbek atasyna «Qairaqbai» atty küi arnady.
Qairaqbaidyŋ küilerın zertteu­şı Mūqaş Taŋǧytūly Astanada ötken keştıŋ qūrmettı qonaǧy boldy. Būl keşte küişınıŋ «Aqsaq maral», «Mergennıŋ mūŋy», «Maida qoŋyr», «Būtabaiǧa keŋes», «Mergen küiı» «Daiyn köl», «Mol qoŋyr», «Telqoŋyr», «Maida qoŋyr», «El tūtqa», «Emıl tolqyny», «Oi terbeu», «Betaşar», «Örelı ker» küilerımen qatar Zamanbek Änjanūlynyŋ «Qairaqbai» küiı kümbırledı.
Küilerdı «Saryarqa» halyq muzyka ansamblımen qatar, Ädemı Syz­dyqbaeva, Ūlan Bäkıjanov, Ardabi Mäulet, Erjan Toqsabanov, Sanduǧaş Tūrǧanbekqyzy oryndady.

 


Taǧyda

Ūqsas jaŋalyqtar

Pıkır üsteu

Back to top button