Astana qalasynyŋ qylmystyq ıster boiynşa mamandandyrylǧan audanaralyq soty Sergei Livenkony – on bes jylǧa, al onyŋ sybailasy İgor Buraevty – on üş jylǧa bas bostandyǧynan aiyrdy. Endı ekeuı de jalyndap tūrǧan jastyq şaqtaryn temır tordyŋ arǧy jaǧynda qataŋ tärtıpte ötkızetın bolady. Qaşan da qanqūily qylmysqa araq kınälı. Būl joly da solai boldy.
2015 jyldyŋ aqpan aiynda Sergei Livenko bırge tūryp jatqan köŋıldesı Liudmila Nikonovanyŋ tuǧan künın atap ötudı ūiǧardy. Aşy suǧa äues äumeser jıgıtke būl özı bır taptyrmaityn syltau bolǧan syŋaly. Bylai künderı de auzy araqtan qūrǧamaityn onyŋ tuǧan kündı jeleu etıp, bır yrǧaityny esıne tüskende köŋılı bıraz köterılıp qaldy. Söitıp, Jeŋıs daŋǧylynyŋ boiyndaǧy özı tūryp jatqan Liudmilanyŋ üiıne eskı dostary İgor Buraev pen Oleg Nurkindı şaqyrdy. Üşeuı būryn osy qaladaǧy orta mektepte bırge oqyǧan. Ras, Oleg bıraz jyl basqa qalada bolyp, būlardan habar üzıp ketken-tın. Alaida, ötken künderdıŋ bırınde köşede Sergeimen oida joqta ūşyrasyp qaldy. Şyny kerek, Oleg Sergeidı ūnata qoimaityn. Sözı köp, esersoqtau jıgıt bır-ekı jüz gramm aşy su auzyna tise boldy jyn ūrǧandai elırıp şyǧa keletını bar. Osy mınezın jaqsy bıletın ol odan boiyn qanşa aulaq salǧysy kelgenımen, bolmai-aq qoidy. Qaida jürse de telefonmen tauyp alady. Būl joly da solai boldy. Keşkı uaqytta qoŋyrau şaldy.
– Senıŋ mektepte öleŋ jazyp, gitaramen än aitatyn önerıŋ bar edı ǧoi. Erteŋ keşke Liudanyŋ tuǧan künıne kel, öleŋmen lebızıŋdı bıldır, än aityp ber, – dep tabandap tūryp aldy.
Oleg qanşa syltau aitqysy kelgenımen, yŋǧaiyn şyǧara almady. Amalsyz köndı. Ärı ışkı oiy: «Baryp, qūttyqtap şyqqanda ne tūr? Köp otyrmaimyn ǧoi» dep özın-özı jūbatqandai boldy.
Sergei men Liudmilanyŋ dastarqany jūpynylau körıngenmen, araq-şarapty, syra men susyndy aiamai alypty. Qonaqtardan tek İgor Buraev qana otyr eken. Üşeuı de qyzara börtıp alypty. Būǧan bırden söz berdı. Oleg qaltasynan qoiyn däpterın şyǧaryp, Liudmilaǧa arnaǧan öleŋın oqyp berdı. Alaida, mūnyŋ sözın tuǧan kün iesınen özgelerı tyŋdap jarytpady. Olar tek aldaryndaǧy qūiylǧan «otty sudy» sımırumen boldy.
Al, oqylǧan jyr joldary boiy şarapqa bögıp otyrǧan näzık jan iesıne keremet äser ettı. Ol tıptı ornynan tūryp kelıp Olegtıŋ betınen süiıp, alǧysyn bıldırdı.
Rasy kerek, Olegtıŋ Liudmilany tūŋǧyş köruı. Būryn tek Sergeidıŋ aituymen ǧana bıletın. Özınıŋ «jarylqauşysy» bola tūryp, kelınşek alǧaşqy sätterden-aq oǧan köz almai qaraumen boldy. Şamasy, bır körgennen ūnatyp qalsa kerek.
Oleg te ışımdıkten köp bas tarta qoimaityn sabaz edı. Sondyqtan, üş-tört staqan qaǧystyrǧannan keiın sabyrly jıgıttıŋ de tızgını bosai bastady. Qasyna iyq tırestıre otyryp alǧan Liudamen qosylyp, gitaramen än aitty. Osy önerlerı üşın taǧy ıştı. Qyza-qyza ekı «önerpaz» töŋıregındegılerdı ūmyta bastady.
«Bır esımdı jisam, Liuda Olegpen süisıp otyr eken. Būlaryŋ ne? dep edım. Ol betı şımırıkpesten «men Olegtı ūnatyp qaldym» dedı. Aşudan köz aldym tūmandanyp, özımdı-özım ūstai almai qaldym. Üsteldıŋ üstınde jatqan ūzyn sapty pyşaqty qolyma aldym da ekeuıne qarai tūra ūmtyldym. Sıltegen qaruym Olegtıŋ jon arqasynan qadaldy. Osy kezde Liuda «bızdı öltırdı» dep jan dauysymen şyŋǧyryp, esıkke qarai jügırdı. Al men ūiqyly-oiau divanda otyrǧan İgorǧa «jıberme ana qanşyqty» dep aiqailadym. Ol onyŋ artynan quyp kettı. Men edende eŋbektep bara jatqan Olegtıŋ arqasynan pyşaqty suyryp aldym da «sen nege menıŋ äielıme qyryndadyŋ?» dep taǧy keude tūsyna pyşaq ūrdym. Ol sol kezde söileuge şamasy kelmei, tek qolyndaǧy qanǧa boialǧan qoiyn däpterın körsete berdı».
Mıne, būl tergeu kezınde bergen Sergeidıŋ tüsınıktemesı.
Keiın belgılı bolǧandai, İgor da Liudmilany şyǧa berıste quyp jetıp, qos qolymen qylǧyndyryp, esınen tandyryp tastaǧan.
Ol tergeu barysynda bylai dep tüsınıkteme berıptı. «Liudany Sergeidıŋ aituy boiynşa üige qaitarmaqşy boldym. Alaida, ol menı tıstep, betımdı osyp tyrnap aldy. Ekeumız esık aldynda ūzaq tartystyq. Işken araqtyŋ qyzuynan bolsa kerek, menıŋ ony ışke köterıp kırgızuge küşım jetpeitının baiqadym. Sosyn tamaǧynan qos qolymmen qylǧyndyra bastadym. Köp ūzamai ol esınen tanyp qaldy. Sodan keiın men ony köterıp päterge kırgızdım».
Ol ışke kırgende Sergei üstel üstındegı bır şölmektı auzynan ışıp otyr edı.
– Mynany divanǧa jatqyz da edendegı qandy sürtıp al, – dep būiyrdy ol İgorǧa. Bır qolyna qan-qan pyşaq pen ekınşı qolyna şişa toly araq ūstaǧan onyŋ türı adam şoşyrlyq edı.
Aşuly dosynyŋ sözın ekı etpei ol edende ūiyp qalǧan qandy juyp, tazalaǧan soŋ qansyrap jatqan adamdy süirep juynatyn bölmege aparyp tastady. Būdan keiın ekeuı dükenge baryp taǧy bırneşe bötelke araq pen syra alyp keldı. Taǧy ıştı. Söitıp, otyrǧan oryndarynda ūiyqtap qaldy.
Esın bırınşı İgor jidy. Jūlqylap Sergeidı oiatty. Sosyn ekeuı divandaǧy Liudmilanyŋ janyna bardy. Kelınşektıŋ denesı suii bastapty. Al, Oleg baiaǧyda jan täsılım etken.
«Ne ısteimız?» dep ekeuı bır-bırıne qarady. «Äuelı bas jazyp alaiyq, sosyn bır närse oilastyrarmyz» dedı Sergei jaibaraqat. Qūddy bır, köpten oiynda jürgen şaruasyn tyndyryp, köŋılı jailanǧandai.
Degenmen, boilary ışımdıkke bökken ekı aiaqty haiuandarǧa ekı bırdei ölı denenı jasyru oŋaiǧa tüspedı. Osy kezde Sergei üiden şyǧyp ketıp, bır jerden balta men ara alyp kelgen.
Tergeu barysynda mūny İgor Buraev bylai dep esıne alady:
«Üi ışın qoparyp jürıp Sergei ekı möşek tauyp aldy. Alaida, mäiıtter möşekterge syimady. Sosyn ol «sen otyra tūr» dep, üiden şyǧyp kettı de bır saǧattan keiın qolyna balta men ara ūstap qaita oraldy. Men «mūny ne üşın äkeldıŋ?» dep edım «körmei tūrsyŋ ba, qapqa syimai tūr ǧoi. Bölşekteimız» dedı. Söittı de ol mäitterdıŋ aiaq-qoldaryn aramen kese bastady…
Äzäzılge äbden boilaryn aldyrǧan ekı qanışer osy jerde bır-bırın öltırıp qoia jazdaǧan.
«Men edennen qanǧa boialǧan Olegtıŋ qoiyn däpterın tauyp aldym. Paraqtap qarasam «Menı keşke dostarym Sergei men Liudmila tuǧan künıne şaqyrdy. Syilyq alamyn. 2015 jyl.15 aqpan» dep jazypty. Işınde bırneşe öleŋder men kündelıgı jazylypty. Sony men jerden köterıp, oqyp tūr edım. Sergei qoiyn däpterdı qolymnan jūlyp aldy da jyrtyp-jyrtyp betıme qarai şaşyp jıberdı. Men «ne boldy?» dep ülgergenımşe, ol kenetten qolynyŋ qyrymen jelkemnen ūryp jıberdı. Keiın sekırıp tüstım. Ol taǧy da jūdyryq jūmsaǧaly kele jatyr eken. Qarymta ädıs qoldanyp, basymmen ūryp qūlattym. Sosyn üstıne sekırıp mındım de betınen ekı ret osyp jıberıp edım. «Boldy, boldy, bauyrym, keşır menı, özımdı-özım ūstai almai qaldym» dep keşırım sūrady. Sosyn men onyŋ qolyn bosattym» deptı tergeu kezınde İgor Buraev.
Sodan keiın Sergei özınen küşı basymdau İgorǧa koniak qūiyp, eger ol myna ekı qaptan qūtyluǧa kömektesse, qaryzdar bolyp qalmaitynyn jetıkızıptı.
Söitıp, olar özara bır töbelesıp alǧan soŋ taŋǧy saǧat bester şamasynda ekı möşektı arqalap, köşe boiynan taksi ūstaǧan. Arada bıraz uaqyt ötkende Atbasar baǧytyndaǧy küre joldyŋ boiyna toqtap, taksidı qaitaryp jıbergen de bır-ekı şaqyrym jaiau jürıp mäitterdı bır tasalau jerge qardyŋ astyna kömıp ketken.
Qylmystyŋ betı bır aidyŋ jüzınde aşyldy. Äu basta Liudmilany sūraǧan körşısıne Sergei «ol Taşkentke äpkesıne qydyryp kettı» dep aldarsyratyp jürdı. Al, keiın «sol jaqta jūmysqa ornalasyp qalyp qoiatyn bolypty» dep taǧy ötırık aitty. Degenmen, Liudanyŋ auzynan bırde bır ret «Taşkentte äpkem bar» degen sözdı estımegen körşısınıŋ köŋılıne küdık ūialap, polisiiaǧa habarlaidy.
Osy kezde ız-tüzsız joǧalyp ketken Oleg Nurovqa da ızdeu jariialanyp, tuǧan-tuysqandary sol künı «bır synyptasymnyŋ tuǧan künıne baramyn» degen sözderın esterıne tüsırgen edı.
Söitıp, köp ūzamai ız kesuşıler qaladan tabanyn jyltyratuǧa daiyndalyp jatqan Sergei Livenkonyŋ qolyna kısen salady. Al, İgor Buraev üş künnen keiın Qaraǧandy qalasynda boi tasalap jürgen jerınen qolǧa tüstı.
Taŋatar TÖLEUǦALİEV
