Qazır elımızde türlı saladaǧy alaiaqtyq asqynyp tūr. Äsırese, internet salasyndaǧy aldamşylyq halyqty qan qaqsatyp, san myŋ adamdy san soqtyryp jür.
Jaqynda Almaty qalasynda tūratyn ınımız habarlasty. Jetısai öŋırınıŋ bır azamaty «anama telefon şalyp alaiynşy, menıŋ telefonymda toq qalmapty» degen soŋ, telefonyn berıptı. Ol ınımnıŋ közınşe anasyna videobailanysqa şyǧyp, 2-3 minut söilesken. Bıraq osy aralyqta kaspi goldynan 1,8 million teŋgesın sypyryp alyp ketken. Būl jaǧdaidy ol ketkennen keiın baiqaǧan ınımız tızgın ūşymen polisiiaǧa habarlasyp, ıstı mälımdegen. Olar ıstı tırkeuge alyp, aldamşyny tabamyz dep uäde bergenımen, sodan berı 20 kün ötse de, ıstı qarauǧa jauapty polisiia qyzmetkerı önımdı jūmys jasamaǧan. Men habarlasam da «tekserıp jatyrmyz, bız onyŋ aty-jönın anyqtadyq» deidı jaibaraqat. «20 künde atqarǧan jūmystaryŋyz osy ma? Onyŋ aty kım ekenın, bailanys telefonyn, kerek deseŋız, anasynyŋ, aǧasynyŋ bailanys nömırımen qosa, tūratyn mekenjaiyn, fotosuretın de qosa bergen joqpyz ba?» desem, «men saǧan esep beruge mındettı emespın» dep telefonyn jaba salady. Mūny estıp maǧan «ädılettı Qazaqstannyŋ zaŋ atqaruşylarynyŋ türı osy ma?» degen oi keldı. Ärine, mūndai jaǧdai tek Almatyda ǧana emes, Qazaqstannyŋ barlyq öŋırınde jiı kezdesedı.
Aldamşy ärekettıŋ aldyn alu üşın halyq sergek, zaŋ atqaru qyzmetkerlerı şiraq boluy kerek. Äsırese, joǧarydaǧydai alaiaqtyq äreketterı baiqalǧanda, qaǧazbasty bolyp otyra bermei, jedel ıske köşıp, aldamşyny ızın suytpai qolǧa tüsırmese jäne ony auyr jazalamasa, aldamşylyqqa tosqauyl qoia almaimyz. Ärine, aldamşy, alaiaqtar barlyq memlekette bar. Bıraq olar Qazaqstandaǧy siiaqty jūrtty sarsaŋǧa salyp, ziiandaluşylardy zaryqtyryp küttırıp, «soza berse, toza berdı» jasamaidy. Kerek deseŋız, jūrt auzynda «bızdıŋ eldıŋ zaŋ atqaruşylary keltırılgen ziiannyŋ mölşerıne qarap jūmys ısteidı, keide ūrymen, alaiaqtyŋ özımen astasyp, aram oljany bölısedı» degen söz de jiı aitylady. «Halyq aitsa qalyp aitpaidy» degendei, būl söz de tegın şyqpasa kerek. Zaŋ atqaruşylarymyz mūndai aşköz bolsa, alaiaqtar älınen aspai qaitedı?! «Qazannan qaqpaq ketse, itten ūiat ketedı» degen osy da.
Qysqasy, zaŋ atqaruşylarymyzdyŋ zaŋdyq tanymnyŋ tömendıgı, halyqtyŋ bas amandyǧyn, mal-mülkın, müddesın qorǧau sana-sezımınıŋ älsızdıgı de elımızde alaiaqtyŋ örşuıne sebep bolyp tūr. Būl ainalyp kelıp, ädılettı Qazaqstannyŋ abyroiyna nūqsan keltırıp, bilıktıŋ el jüregındegı senımıne de selkeu tüsırıp otyr. Būl da oilanatyn mäsele.
