Resei vaksinasy zaualǧa daua ma?

Äuelgıde älemdı jailaǧan alapat ındettıŋ toqtamy joqtai körıngenı ras. Küllı älem kütpegen zaualdan astaŋ-kesteŋ bop jatqanda, adamzat bolaşaǧy būlyŋǧyr körıngen. Äitse de, derttıŋ dauasyn elden būryn Resei tapty. Bes ai boiy türlı synaq pen täjıribeden ötken vaksina «Sputnik V» dep atalady.

KORONAVİRUSQA QARSY BIRLESKEN KELISIM

COVID-19-ǧa qarsy vaksinany ırgelı elder jantalasa ızdestırıp, jūmyla jasap jatqanda, onyŋ eŋ bırınşı bolyp tırkegenın ­Vladimir Putinnıŋ özı mälımdedı. İnfeksiiadan qorǧaityn būl preparat Reseidıŋ Densaulyq saqtau ministrlıgıne qaras­ty N.Gamaleia atyndaǧy Ūlttyq epidemiologiialyq jäne mikro­biologiialyq zertteu ortalyǧy därı-därmek zauytynda şyǧarylǧan. Äzırge «Sputnik V» ekpesı üşınşı synaqtan älı ötkızılgen joq, sonda da qyrküiek aiynda reseilık medisina qyzmetkerlerıne salynady.
Körşıles memlekettıŋ būl jetıstıgın Qazaqstan da joǧary baǧalady. Öitkenı bızge ǧana emes, bükıl älemge keregı bırınşı kezekte älemnıŋ ırgelı elderınıŋ arasyndaǧy körsoqyr bäsekeles­tık emes, ökpeden qysqan ölımdı derttıŋ dauasynyŋ tabylǧany edı. Sondyqtan da alǧaşqylardyŋ bırı bolyp būl jaŋalyqpen Prezidentımız Qasym-Jomart Toqaev qūttyqtap, Vladimir Putinge jedelhat joldady.
«Būl oqiǧa Resei ǧylymynyŋ joǧary äleuetı men bedelın naqtylai tüstı. Reseidıŋ osy jahandyq qauıp-qaterge qarsy kürestegı jetekşı röl atqaratynyn körsettı. Älemde qalyptasqan osynau qiyn-qys­tau kezeŋde Qazaqstanǧa ünemı qoldau körsetıp, onyŋ ışınde gumanitarlyq kömek berıp jäne elımızdegı sanitarlyq-­epidemiologiialyq ahualdyŋ jaqsaruyna ülken üles qosqan därıgerlerdı bızdıŋ elge jıbergenıŋızge rizaşylyq bıldıremız. Tamyz aiynyŋ ekınşı jartysynda Ükımettık delegasiia reseilık vaksinany satyp alu mäselesın talqylau üşın Mäskeuge barady» delıngen jedelhat mätınınde.
Osylaişa, jedel jasaqtalǧan delegasiia Resei astanasyna keşe attanyp kettı. Ony ­Premer-ministrdıŋ orynbasary Roman Skliar basqaryp bardy. Būl saparda Resei Ükımetı ökılderımen türlı kezdesuler ötkızılıp, onda önerkäsıptık koo­perasiianyŋ özektı mäselelerı, barlyq klinikalyq synaqtar ötkızılgen jaǧdaida halyqty tegın jäne erıktı türde immundau üşın COVID-19 vaksinasyn satyp alu jäne qoldanu mäselelerı talqylandy. Sonyŋ ışındegı eŋ negızgısı Roman Vasilevichtıŋ önerkäsıptık kooperasiia jäne farmindustriia salasyndaǧy yntymaqtastyq mäselelerı bo­iynşa RF Önerkäsıp jäne sauda ministrı Denis Manturovpen talqylau ötkızdı.
Sapar aiasynda Reseidıŋ tıkelei investisiialar qory men «SQ-Farmasiia» arasynda «Sputnik V» vaksinasynyŋ kepıldık berılgen kölemın synaqtardyŋ barlyq satylarynan ötkennen keiın bölu turaly özara tüsınıstık turaly kelısımge qol qoiyldy. Soǧan säikes Qazaqstan üşın qajettı vaksina kölemın N.Gamaleia atyndaǧy epidemiologiia jäne mikrobiologiia ūlttyq zertteu ortalyǧy jürgızuge daiyn ekendıgı mälım etıldı. Būl rette, qauıp tobyna kıretın qazaqstandyqtar üşın immundau tegın jäne erıktı negızde jürgızıledı jäne vaksinalau barlyq klinikalyq synaqtardan ötkennen keiın ǧana mümkın bolady.
Sapar aiasynda QR Densaulyq saqtau ministrı Aleksei Soi men RF Densaulyq saqtau ministrı Mihail Muraşkonyŋ arasynda kelıssözder öttı, onyŋ barysynda koronavirus infeksiiasynyŋ taraluyna qarsy kürestegı özara ıs-qimyl mäselelerı talqylandy, nätijesınde vedomstvolar arasyndaǧy odan ärı yntymaqtastyq turaly hattamaǧa qol qoiyldy.

SYRT KÖZ – SYN KÖZ

Virusologtar Reseidıŋ «Sputnik V» vaksinasyn onyŋ koronavirusqa qarsy tolyq äserın anyqtaǧanǧa deiın qoldanu turaly josparyna alaŋdauly. Sarapşylar koronavirus klinikalyq synaqtyŋ üşınşı fazasynan ötpegen reseilık vaksina bırtındep virustyŋ mutasiialanuyna äkep soǧuy mümkın ekenın aitady. Būl turaly Reuters agenttıgıne ǧalymdar mälımdegen.
«Vaksina tiımdı ekenıne köz jetkızsek deimız. Bız ony şyn mänınde bılmeimız» deidı AQŞ-taǧy Vanderbilt universitetınıŋ medisinalyq mektebınıŋ pediatriia professory jäne vaksinalar boiynşa sarapşysy Ketrin Edvards. Onyŋ aituynşa, vaksinanyŋ virusqa qarsy äserı, ony būǧattauy nemese üirenısıp ketuı äserı «ünemı alaŋ­dauşylyq tuǧyzady».
«Äser etpeitın vaksinany qoldanudyŋ türlı yqtimal tä­uekelı bolady. Virus mutasiialanady degen täuekel – teoriialyq täuekel» deidı Bostondaǧy medisinalyq ortalyqtyŋ mamany Den Baruh.
Al öz kezegınde «Sputnik V» vaksinasyn daiyndaǧandar qauıpsız ekenın jäne ekı ai klinikalyq synaq onyŋ tiımdı ekenın däleldegenın aitady. Alaida zertteu nätijesı jariialanbaǧandyqtan, köptegen Batys ǧalymy oǧan kümänmen qarap otyr.

VAKSİNA PANASEIа DEUGE ÄLI ERTE ME?

2020-2021 jyldardyŋ jeltoqsan-qaŋtar ailarynda Resei aiyna 5 million vaksina şyǧaru josparlap otyr. Olar öndırıs quatyn osy deŋgeige jetkızemız deidı. Būl turaly taiauda Resei Federasiiasynyŋ Densaulyq saqtau ministrı ­Mihail Muraşko özı ötkızgen baspasöz brifingınde mälımdedı. Vaksinany jasap şyǧaruşy ǧalymdar qatysqan jiynda älemdegı epidemiologiialyq ahual söz bolyp qana qoimai, ǧylymdaǧy betbūrystar da talqylandy. Olar vaksinanyŋ tolyqtai qauıpsızdıgıne kepıldık berıp otyr. Aituynşa, būl ekpe biologiialyq negızde, būrynnan qolda bar, ǧylymǧa belgılı materialdardyŋ qūramynan jasap şyǧarylǧan eken.
Vaksinanyŋ alǧaşqy partiiasy qyrküiek aiyna deiın öndırısten şyqpaq. Medisina qyzmetkerlerı alǧaşqy eguden ötkennen keiın, odan ärı täjıribenı jalǧastyru üşın kez kelgen jastaǧy, kez kelgen mamandyq ielerı synaqqa tartylady.
Bır qyzyǧy, osy jiynda ­ministr jaŋaşyldyq turaly paş ete otyryp, medisina qyz­metkerlerın jäne sozylmaly auruy bar adamdardy qarapaiym tūmauǧa qarsy ekpe jasaudy da ūmytpauǧa şaqyrdy.
«Semızdıkke beiım, jüregı auyratyn, ökpesı auyratyn nemese diabetpen syrqat adamdarǧa tūmauǧa qarsy vaksina salǧyzudy keŋes etemın. Äsırese, medisina qyzmetkerlerıne osy şaraǧa jauapkerşılıkpen mındettı türde qatysqany dūrys. Tūmauǧa qarsy vaksinasiia medisinalyq mekemeler personalyn 80-85 paiyzǧa deiın qamtuy tiıs» dedı ol.
Joǧary mınbeden aitylǧan mūndai uäjdıŋ jahandyq jaŋaşyldyqtyŋ tasasynda qalyp qoiǧanmen, bylaiǧy synşyl jūrtty ekıūdai küide qaldyrǧany ras.

SÖZ SOŊY

Elımız de älemdık ürdısten qalyspai, pandemiiaǧa qarsy öz süŋgısın kezenıp jatqany belgılı. Hal-qadırımızşe ekpe jasap, synaqtan ötkızıp jatyrmyz. Taiauda osy qazaqstandyq COVAX-19 vaksinasynyŋ klinikalyq kezeŋı sättı aiaqtalǧan bolatyn. Qauıptı keselge qarsy ekpe ekı millionnan asa otandasymyz­ǧa tegın berıledı dep josparlanǧan.