EŊBEK QŪQYQTARYN QORǦAUǦA KÖŊIL AUDARDY
Jaqynda Batys Qazaqstan oblysynda Qazaqstan käsıpodaqtary qauymdastyǧynyŋ atynan prezidenttıkke ümıtker Amangeldı Taspihovtyŋ senımdı ökılderı eŋbek ūjymdarymen kezdesu ötkızdı. Kezdesu barysynda energetikalyq sektordaǧy käsıporyndardyŋ jūmysşylaryna ümıtkerdıŋ sailau aldyndaǧy baǧdarlamasynyŋ mänısı jäne negızgı baǧyttary tüsındırıldı.
Ümıtkerdıŋ senımdı ökılderı atalǧan basqosuda eŋbek qatynastarynyŋ barlyq talaptaryn saqtauǧa, käsıporyndarda eŋbek adamdarynyŋ qūqyqtarynyŋ qataŋ saqtaluyna erekşe köŋıl audardy. Qazaqstandyq käsıpodaqtardyŋ mälımetterı boiynşa otandyq jūmys beruşılerdıŋ jyldyq qaryzdary 2 mlrd teŋgeden asyp ketıptı. Amangeldı Taspihovtyŋ ökılderı osy sektordaǧy äkımşılık jauapkerşılıktı küşeitu qajettıgın atap aitty.
2019 jyldyŋ basynda Eŋbek jäne halyqty äleumettık qorǧau ministrlıgı elımızdegı 139 käsıporynnyŋ jūmysşylarǧa jalaqy boiynşa qaryzy 1,97 mlrd teŋgege jetkenın habarlaǧan edı. «2019 jyldyŋ 1 qaŋtaryndaǧy ahual boiynşa 139 käsıporynnyŋ 6203 jūmysşyǧa jalaqy boiynşa tölemegen qaryzy 1,97 mlrd teŋgenı qūraidy. Sonyŋ ışınde 77 paiyzy bankrotqa ūşyraǧan 108 käsıporynnyŋ qaryzy bar. 2018 jyly memlekettık eŋbek inspektorlary otandyq 1,2 myŋ käsıporyndaǧy jalaqy boiynşa qaryz kölemı 3,7 mlrd teŋgege jetkenın anyqtaǧan bolatyn. Qolǧa alynǧan ıs-şaralardyŋ nätijesınde 32 myŋnan asa jūmysşylardyŋ qūqyqtary qorǧalyp, olarǧa 3,2 mlrd teŋge aqşa tölendı» delıngen qūzyrly ministrlıktıŋ habarlamasynda. Būǧan qosa, atalǧan ministrlıktıŋ mälımetterı boiynşa 1,4 myŋnan asa materialdar qūqyq qorǧau organdaryna jıberılıp, ol boiynşa 98 qylmystyq ıs qozǧalǧan.
STUDENT JASTARMEN JÜZDESTI
Prezidenttıkke ümıtker Jambyl Ahmetbekovtıŋ Şymkent qalalyq sailaualdy ştabynyŋ jetekşısı N.Qadyrqūlov jäne partiia komitetınıŋ belsendılerı industrialdy-tehnikalyq kolledjde qalanyŋ student jastarymen kezdestı.
N.Qadyrqūlov jastarǧa QKHP-nyŋ sailaualdy tūǧyrnamasyn tüsındırdı. Ol marksistık-lenindık ūstanymdardyŋ maŋyzdylyǧyna toqtalyp, kommunistık tärbienıŋ negızgı tetıkterın atap öttı. Sonymen qatar partiianyŋ batystyŋ kerı qūndylyqtaryna qarsy jūmysyn tılge tiek ettı.
Sondai-aq qazırgı taŋda jastardyŋ memlekettıŋ taǧdyryna alaŋdauşylyǧy bäseŋ ekenın, olardyŋ türlı oqiǧalarǧa beijai qarauy beleŋ alyp bara jatqanyn baiandady. QKHP būl jaǧdaidy tüzetuge barynşa atsalysatynyn jetkızdı.
Ol zamanaui jastardyŋ tärbiesıne de toqtaldy. Aqşaǧa degen qūmarlyq jastardy qūlaq kestı qūlǧa ainaldyryp jatqanyna nazar audardy. İnternettıŋ belgılı bır kontentı jastar arasynda osyndai olqylyqtyŋ oryn aluyna sebep bolatynyn atap öttı. «Bız, barlyǧymyz, «Kök kittıŋ» destruktivtı qyzmetınıŋ, onyŋ sūmdyq nätijesınıŋ kuägerı boldyq» dedı ol.
Qalalyq ştab jetekşısı JOO tülekterınıŋ eŋbek naryǧyndaǧy jūmyssyzdyq mäselesıne de toqtaldy. Onyŋ pıkırınşe, būl mäselelerdı şeşu üşın jaŋa täsıl qajet, qoǧamnyŋ zamanaui talaptaryna süienu kerek.
Ümıtker jastardyŋ özın-özı tanytuyna mümkındık ūsynu QKHP-nyŋ basty basymdyqtarynyŋ bırı ekenın atap öttı. QKHP ümıtkerı özınıŋ sailaualdy baǧdarlamasynda jastar üşın alǧaşqy kepıldengen jūmys ornyn engızudı talap etetının aitty.
Jiynda köterılgen taqyryptar jastardyŋ janyna jaqyn boldy. Olar salamatty ömır saltyn, şäkırtaqynyŋ kölemıne, jastardyŋ bos uaqytyn ūiymdastyruǧa qatysty mezgıl mäselelerın köterdı.
QOSANOV QOSTANAILYQTARMEN KEZDESTI
Elımızdegı kezekten tys prezident sailauyna «Ūlt taǧdyry» qoǧamdyq bırlestıgınıŋ atynan ūsynylǧan Ämırjan Qosanovtyŋ sailaualdy ştabynyŋ ügıt-nasihat jūmystary jalǧasyp jatyr. Juyrda ümıtker özınıŋ senımdı ökılderımen bırge Qostanai oblysyndaǧy Zatabol auylyndaǧy «SHOS Zarechnoe» JŞS-tıŋ jūmysşylarymen jüzdestı.
Būl käsıporyn mal ösırumen jäne taŋdauly astyq daqyldaryn öndırumen ainalysady. Atap aitqanda, elımızge jäne şetelderge mälım käsıporyn bidaidyŋ, rapstyŋ (mai jäne jem alynatyn ösımdık), sūlynyŋ, arpanyŋ jäne basqa da daqyldardyŋ elitalyq tūqymyn ösıredı.
Basqosuǧa jiyrmaǧa juyq adam qatysty. Olardyŋ arasynda atalǧan käsıporyn jūmysşylary men Zatabol kentınıŋ tūrǧyndary bar. Kezdesudı ümıtkerdıŋ Qostanai oblystyq sailau aldyndaǧy ştabynyŋ jetekşısı Serık Sätmūhambetov jürgızdı. Jüzdesu barysynda Ämırjan Qosanovtyŋ sailaualdy baǧdarlamasynyŋ negızgı baǧyttary talqylandy. Jūmysşylar men kenttıŋ qarapaiym tūrǧyndary özınıŋ oi-pıkırlerın ortaǧa saldy.
Sonymen qatar, jinalǧan jūrt prezidenttık sailaudaǧy baqylauşylar turaly sūraq qoidy. Aluan türlı qoǧamdyq, äleumettık mäseleler boiynşa özderınıŋ aşyq közqarastarymen bölıstı. Pıkırtalas barysynda qatysuşylardyŋ özektı sūraqtaryna Ämırjan Qosanovtyŋ özı, sailaualdy ştabynyŋ müşelerı jan-jaqty jauap qaiyrdy.
«AQ JOLDYŊ» ÜMITKERI ǦYLYMİ ORTALYQTA BOLDY
«Aq jol» QDP atynan QR Prezidenttıgıne ümıtker Däniia Espaeva Aqmola oblysynyŋ tūrǧyndaryn özınıŋ sailaualdy baǧdarlamasymen tanystyrdy. Şortandy audanynda respublikalyq ştab müşelerımen, «Aq jol» QDP senımdı ökılderımen jäne öŋırlık belsendılerımen ügıt-nasihat kezdesuın ötkızdı.
Şortandy audanynda «Aq jol» partiiasynyŋ atynan tüsken ümıtker Däniia Espaeva A.Baraev atyndaǧy astyq şaruaşylyǧynyŋ ǧylymi-öndırıstık ortalyǧynda boldy. Būl jerde auylşaruaşylyq daqyldarynyŋ 17 türıne seleksiialyq zertteuler jürgızıledı. Keiıngı jyldary bidaidyŋ, arpanyŋ, tarynyŋ jäne basqa da dändı daqyldardyŋ, sondai-aq jarmanyŋ 60-qa tarta jaŋa sūryptary öndırıldı. Otandyq seleksiia sūryptary jyldan-jylǧa özınıŋ taralu aumaǧyn keŋeitıp keledı.
Däniia Espaeva ǧylymi ortalyqtyŋ soŋǧy jetıstıkterımen tanysty. «Aq jol» partiiasynyŋ ümıtkerı Şortandy audanynyŋ käsıpkerlerımen jäne äleumettık sala qyzmetkerlerımen kezdestı. Öŋırde şamamen 1300 adam şaǧyn jäne orta biznes salasynda eŋbek etedı jäne olardyŋ 40 paiyzy – äielder. Qyzmet körsetu salasy jaqsy damyǧan, memlekettık qoldaudyŋ arqasynda eldı mekenderde kışıgırım öndırıster aşylyp jatyr.
Däniia Espaeva sailauşylarǧa özınıŋ sailaualdy baǧdarlamasyn tanystyrdy, sondai-aq ekonomikanyŋ basym baǧytyndaǧy salalar, onyŋ ışınde auyl şaruaşylyǧy, öŋdeu, jeŋıl jäne taǧam önerkäsıbı üşın QQS mölşerlemesın tömendetu turaly öz ūsynystaryn aitty. Ümıtker jergılıktı tūrǧyndardyŋ sūraqtaryna jauap berdı.
SABAQTASTYQ PEN TŪRAQTYLYQ JALǦASADY
Q.Toqaevtyŋ respublikalyq qoǧamdyq ştabynyŋ müşelerı Maŋǧystau oblysynyŋ aktivımen, «Qūryq» parom keşenınıŋ jūmysşylarymen jäne öŋırdegı basqa da bırqatar käsıporynnyŋ eŋbek ūjymymen kezdestı. Sondai-aq olar aimaqtaǧy biznes qauymdastyq pen ÜEŪ ökılderımen jäne bırqatar audandardyŋ tūrǧyndarymen kezdestı.
Kezdesulerde Q.Toqaevtyŋ jaqtastary kandidattyŋ infraqūrylymdy damytu salasyndaǧy basymdyqtary turaly aitty. Sailaualdy baǧdarlamada Transkaspii dälızı arqyly konteinerler tasymaldau jüiesın ärı qarai damytu, avtomobil joldarynyŋ sapasyn aitarlyqtai arttyru jäne «üige deiın jol» qaǧidasyn jüzege asyru tetıkterı qarastyrylǧan. Būl basymdyqtardyŋ bärı Elbasynyŋ elımız boiynşa infraqūrylymdy damytuǧa baǧyttalǧan bastamalarynyŋ laiyqty jalǧasy bolary anyq.
– Öŋırlerdı damytu boiynşa Elbasy saiasatyn ärı qarai jüzege asyru – bızdıŋ kandidattyŋ maŋyzdy baǧyty. Qasym-Jomart Toqaev qazırgı baǧdarlamalardyŋ jüzege asyryluyn saqtap, barlyq sanattaǧy azamattarǧa qoldau körsetuge jaǧdai jasaudy közdep otyr, – dedı Baqtyqoja Izmūhambetov.
Sonymen qatar respublikalyq ştabtyŋ müşelerı Jaŋaözen qalasynyŋ tūrǧyndarymen kezdestı. Mūnda halyqtyŋ äl-auqatyn arttyru jäne barlyq äleumettık mındettemelerdı saqtau üşın qajettı şaralardy qolǧa alu mäselelerı söz boldy.
Sondai-aq Q.Toqaevtyŋ senımdı ökılderı oblys aumaǧynda taǧy bırqatar ıs-şaralar ötkızıp, käsıpkerlermen, qoǧamdyq ūiym ökılderımen jäne mūnai-gaz salasyndaǧy önerkäsıp oryndarynyŋ eŋbek ūjymdarymen kezdestı.
ŪLTJANDY AZAMATTYŊ ŪSTANYMY
Nūr-Sūltan qalasyndaǧy «Jerūiyq» saiabaǧynda Sädıbek Tügeldıŋ kandidaturasyn qoldauǧa arnalǧan konsert öttı. Konsert kezınde kandidat jūrtqa özınıŋ sailaualdy baǧdarlamasyn tanystyryp, köpşılıktıŋ kökeiındegı saualdaryna jauap berdı.
«Ūly dala qyrandary» respublikalyq qozǧalysy ūsynǧan kandidat Sädıbek Tügeldıŋ ügıt-nasihat jūmystary qazır respublikanyŋ jer-jerınde qarqyndy jürıp jatyr. Saiasi nauqandy tek qazaq tılınde ötkızıp jürgen ūltjandy azamattyŋ sailaualdy baǧdarlamasy da ūlttyq qūndylyqty ūlyqtaudy özek etken. «Ärbır azamat ana tılı men dılın, dının, onyŋ tüp-tamyry men tarihyn, mädenietın, salt-dästürın, ruhani mūralaryn qasterleuı qajet. Sebebı bız jastarymyzdy qalai tärbielesek, bolaşaǧymyz da sondai bolady. Sondyqtan ūlttyq salt-dästürdı mektep tabaldyryǧynan bastap jastardyŋ boiyna sıŋıru kerek» dedı Sädıbek Tügel qoldauşylarymen kezdeskende.
«Jerūiyq» saiabaǧy aşylǧanyna biyl 20 jyl toldy. Sädıbek Tügeldıŋ mūnda ıs-şara ötkızuınde de özındık män bar. Sebebı ol 1999 jyly Astana qalasy äkımınıŋ baspasöz hatşysy qyzmetın atqarǧan kezde būl saiabaqtyŋ «Jerūiyq» ataluyna sebepker bolǧan. «Älı esımde, 1999 jyldyŋ küzınde qalanyŋ oŋtüstık-şyǧys bölıgınde salynǧan saiabaqtyŋ aşyluy boldy. Ol kezde men Astana äkımınıŋ baspasöz hatşysy edım. Jurnalister saiabaqtyŋ atauy turaly sūrady. Men brifing kezınde ony «Jerūiyq» dep ataudy ūsyndym. Elbasy menıŋ ideiamdy qoldady» deidı Sädıbek Tügel saiabaq turaly toqtalǧanda. Aita keteiık, Sädıbek Tügel sailaualdy baǧdarlamasyn tanystyrudy elordanyŋ kıreberısındegı «Qūlager» eskertkışınıŋ janynda auyl aqsaqaldarynan bata aludan bastaǧan bolatyn.
DÄSTÜRDI DAMYTUDY ŪSYNDY
Taldyqorǧandyqtar halyq biın top bolyp bilep, saiasi fleşmob ötkızdı. Ony QR Prezidenttıgıne kandidat T.Raqymbekovtıŋ öŋırlık sailaualdy ştabynyŋ ökılderı ūiymdastyrdy. Osy ıs-şara arqyly Qazaqstan halqynyŋ ruhani qūndylyqtary men dästürın ūlyqtauǧa jastardyŋ nazaryn audarudy maqsat ettı. Būl turaly Töleutai Rahymbekovtıŋ özı de baǧdarlamasynda män bere aitady.
Özımız ömır sürıp otyrǧan jahandanu däuırı ūlttyq mädeniettıŋ tolyqqandy kelbetınıŋ saqtaluy men damuyna qauıp-qaterın de töndırıp otyrǧany ras. Sonymen qatar, ol adamdardy jasampazdyqqa da bastap, ekonomikaǧa da, är adamnyŋ ömırıne de jaŋa innovasiialyq tehnologiialardy engızuge mümkındıkter beredı. Jaŋa zaman talabynyŋ barlyq artyqşylyqtary men kemşılıkterın tüsıne otyryp, QR Prezidenttıgıne kandidat Töleutai Rahymbekov öskeleŋ ūrpaq arasynda dästürlı qūndylyqtardy saqtap, ony damytudy ūsyndy. Öitkenı öz tarihy men salt-dästürlerın bılu – barşa qazaqstandyqtardyŋ ruhani bırlıgınıŋ, tūraqty damuynyŋ özegı. Osyndai tūjyrymǧa kelgen partiialyqtar jüzdegen adam qatysqan saiasi fleşmob – «Qara jorǧa» biın ūiymdastyrdy.
– Şara bızdıŋ tüp-tamyrlarymyzǧa bastap, ozyq dästürlerımızdı eske salady. Jastarǧa otbasylyq, ülkenge syi-qūrmet siiaqty ruhani qūndylyqtarymyzdyŋ närın egedı. Mūnyŋ bärı bızdıŋ kandidatymyzdyŋ baǧdarlamasynda qamtylǧan. Osy biımızdı elımızdıŋ barşa tūrǧyndary tamaşalap, qoldauyn qalaimyz deidı, – «Auyl» HDPP Almaty oblysy boiynşa ştabynyŋ jetekşısı Qalamqas İsaeva.
