Prezident Qasym-Jomart Toqaevtyŋ töraǧalyǧymen memleket basşylarynyŋ «Ortalyq Aziia – Resei» formatyndaǧy alǧaşqy kezdesuı öttı.
Memleket basşysy qazırgı uaqytta bükıl şekara boiynda tūraqtylyqty saqtap, qauıpsızdıktı küşeitu öŋırdegı eŋ maŋyzdy mındet ekenın atap öttı. Onyŋ aituynşa, terrorizmmen, ekstremizmmen, qaru men esırtkınıŋ zaŋsyz ainalymymen bırlese küresu, sondai-aq türlı gibridtı qauıpterge qarsy özara ıs-äreket mäselelerı özektı bolyp otyr.
– Sammit osy baǧyttaǧy kelısılgen ädısterdı äzırleuge yqpal etudı közdeidı. Kezdesuımızdıŋ kün tärtıbı elderımız arasyndaǧy sauda-ekonomikalyq, äsırese investisiialyq serıktestık, öndırıstık kooperasiia, kölık-tranzit baǧyttaryn ärtaraptandyru jönındegı yntymaqtastyqty keŋeite tüsuge mümkındık beretınıne senım bıldıremın. Resei Federasiiasymen bırge bız öŋırlık ekonomikalyq yntymaqtastyq äleuetın tolyqqandy paidalana alamyz. Kün tärtıbındegı eŋ maŋyzdy mäsele – elderımız arasyndaǧy adamdardyŋ özara bailanysynyŋ joǧary deŋgeiın saqtau, – dedı Qasym-Jomart Toqaev.
Memleket basşysy Ortalyq Aziia elderınıŋ bırlesken küş-jıgerınıŋ arqasynda tauar ainalymynyŋ pandemiiaǧa deiıngı deŋgeiı qalpyna kelıp qana qoimai, onyŋ edäuır artqanyn mälımdedı. Byltyr öŋırışılık sauda-sattyq 34 paiyzǧa ösıp, 6 milliard dollardan asty. Prezident bügıngı kezdesu barysynda qol jetkızıletın uaǧdalastyqtar altyjaqty yntymaqtastyqtyŋ ırgetasyn nyǧaitatynyna senım bıldırdı.
Qasym-Jomart Toqaev yntymaqtastyqty odan ärı damytu jönındegı közqarasyn negızgı ölşemder tūrǧysynan jetkızdı.
– Taǧdyr bızdıŋ elderımızge bırge boludy jazǧan. Ortaq tarihymyzdy saqtai otyryp, halyqtarymyzdyŋ igılıgı üşın ortaq keleşegımızdı qūruǧa tiıspız. Är memlekettegı tūraqtylyq pen qauıpsızdık bükıl aimaqtyŋ damuyna tıkelei äser etedı. Memleketterımız ben halyqtarymyzdyŋ tüpkı müddesın basşylyqqa ala otyryp, nazarlaryŋyzdy jaŋa qauıp-qaterlerdıŋ aldyn aluǧa jäne oǧan der kezınde tötep beruge arnalǧan tiımdı ädısterdı äzırleu qajettıgıne audarǧym keledı, – dedı Memleket basşysy.
Prezidenttıŋ pıkırınşe, tūraqsyzdyqqa alyp keletın taǧy bır faktor – öŋırdegı jekelegen elder arasyndaǧy şekara mäselesınıŋ rettelmeuı.
– Şekara problemasy ǧasyrlar boiy qalyptasqan dostyq, özara senım jäne tatu körşılık negızınde, sondai-aq halyqaralyq qūqyq pen BŪŪ Jarǧysynyŋ qaǧidattaryn mültıksız saqtau arqyly tek beibıt jolmen şeşıluge tiıs. Atalǧan mäselenı qarastyru üşın öŋırlık saraptama alaŋyn qūru paidaly bolady dep oilaimyn, – dedı Qasym-Jomart Toqaev.
Memleket basşysy ekonomikany ekınşı ölşem retınde atap öttı. Sondai-aq sammit qatysuşylaryna Ortalyq Aziia elderı men Reseidıŋ ekonomikalyq yntymaqtastyǧynyŋ jaŋa modelın äzırlep, qabyldaudy ūsyndy. Onyŋ aituynşa, şaǧyn jäne orta biznestı qoldau şaralaryna, energetika, önerkäsıp, kölık-logistika, auyl şaruaşylyǧy salalaryndaǧy bırlesken jobalardy qolǧa aluǧa erekşe nazar audaru qajet.
– Sauda kedergılerın joiu jäne proteksionistık şaralarǧa jol bermeu maŋyzdy. Bızge öŋırşılık sauda-sattyqty damytuǧa baǧyttalǧan küş-jıgerdı jandandyru qajet. Būl jerde tauar ainalymynyŋ qūrylymyn jaqsartuǧa jäne onyŋ nomenklaturasyn keŋeituge män bergen jön. Bügınde bızdıŋ öndırısımızdıŋ damuyna orai şeteldık önımderdıŋ köptegen türın bır-bırımızdıŋ tauarlarymyzben özara tiımdı negızde almastyra alamyz. Eksporttyq-importtyq operasiialarǧa jasalǧan taldau osy baǧytta mol mümkındık bar ekenın körsettı, – dedı Prezident.
Memleket basşysy sifrlandyru salasynda bırge belsendı jūmys ısteuge jäne täjıribe almasuǧa Qazaqstan daiyn ekenın jetkızdı. Sonymen qatar Qasym-Jomart Toqaev üşınşı ölşem – kölık jäne tranzit mäselesıne de toqtaldy. Prezident dästürlı logistikalyq tızbek üzılgen jaǧdaida aimaqtaǧy elder kölık-tranzit äleuetın tolyqqandy paidalanu qajet ekenın atap öttı.
Sammitte Resei Prezidentı Vladimir Putin, Qyrǧyzstan Prezidentı Sadyr Japarov, Täjıkstan Prezidentı Emomali Rahmon, Türıkmenstan Prezidentı Serdar Berdımūhamedov, Özbekstan Prezidentı Şavkat Mirziioev söz söiledı.
