Elordada mäslihattardyŋ 30 jyldyǧyna arnalǧan tarihtaǧy alǧaşqy «Senat Open» şahmat turnirı öttı. Kubokty ötkızuge Senat töraǧasy Mäulen Äşımbaev bastama köterıp, arnaiy erejege qol qoiǧan bolatyn. İntelektualdy oiynda baq synauşylar qatarynda Parlamet jäne mäslihattardyŋ är kezdegı şaqyrylymdarynyŋ deputattary, elordalyq qoǧamdyq keŋes jäne Ardagerler keŋesınıŋ müşelerı, blogerler, BAQ ökılderı, qoǧam belsendılerı boldy.
Astananyŋ eŋ myqty şahmatşylary qataryna enu üşın 106 adam baq synasty. Senattyŋ qoldauymen Astana qalalyq mäslihaty, Qazaqstan şahmat federasiiasy bırlese ötkızgen turnirdıŋ aşyluynda qalalyq mäslihat töraǧasy Erlan Kanalimov, mäslihat deputaty ärı qalalyq şahmat federasiiasynyŋ prezidentı, özı de osy oiynǧa qatysqan Abzal Saǧymbaev jäne respublikalyq şahmat federasiiasynyŋ vise-prezidentı Därmen Säduaqasov söz söilep, şahmat qoǧamdastyǧynyŋ jetıstıkterı men jospary turaly baiandady. Jarystyŋ basty maqsaty – halqymyzdyŋ intellektualdy äleuetın köteru, saiasi tūlǧalar men qoǧam belsendılerı, deputattar, BAQ ökılderı arasynda şahmat önerın keŋınen nasihattau, jergılıktı bilık organdarynyŋ şahmat oiynyna degen ynta-yqlasyn oiatyp, belsendılıgın arttyru.
-Respublikalyq deŋgeide bırınşı ret ötkızılıp jatqan «Senat kubogy» jaqsy bastama dep oilaimyn. Turnirde Astana qalasynan VIII şaqyrylym boiynşa 170-ten astam deputat bar. Bügın sonyŋ 15-ı osy dodaǧa qatysyp jatyr. Şahmat – jai oiyn emes, är jürısı oilanudy qajet etetın, strategiiaǧa negızdelgen intellektualdy oiyn türı. Bügıngı turnirde şyn myqtylar jeŋıske jetsın, – dedı Astana qalasy mäslihatynyŋ töraǧasy Erlan Kanalimov.
Turnir soŋynda jeŋımpazdar 5 atalym boiynşa, iaǧni äielder arasynda üzdık nätije körsetkenı üşın, 60 jastan asqandar arasyndaǧy üzdık oiynşy, BAQ ökılderı arasynda üzdık nätije körsetkenı üşın, üzdık qoǧamdyq belsendı, deputattar arasynda üzdık nätije körsetkenı üşın degen nominasiialar boiynşa marapattaldy. Jalpy 9 turdyŋ qorytyndysynda barlyǧy 25 oiynşy üzdık dep tanylyp, jartylai finalǧa qatysuǧa joldama aldy.
D. Säduaqasov jeŋımpazdarǧa medalderın, diplomdar men şahmat taqtasyn tabystady. 19 mamyrda aiaqtalatyn ırıkteu turnirlerı bükıl el boiynşa ötude. Jartylai final 7 mausymnan 9 tamyzǧa deiın, al final 29 tamyzda Astanada ötedı. Respublika boiynşa 17 öŋır jäne 3 megapolisten qatysatyn 3 myŋdai şahmatşy arasynan üzdıkter ırıktelıp, solardyŋ ışınen absoliuttı jeŋımpaz anyqtalady.
Elorda şahmatşylary arasynda aty jaqsy tanys, belgılı şahmatşy, 42 jyl mektepte matematikadan sabaq bergen 86 jastaǧy aqsaqal Sabyr Abdyǧaliūly da – osy turnirdıŋ belsendı qatysuşysy.
-Tuǧan jerım Qorǧaljyn auylynda alǧaş ret şahmatty 9-synypta körıp, oinaudy dosym üiretken. Sodan bastap ol ömırlık serıgıme ainaldy. Köptegen qalalyq, respublikalyq, halyqaralyq jarystardyŋ jeŋımpazy boldym. Mekteptegı ūstazdyq qyzmetımnen bölek 20 jyl balalardy şahmatqa baulyp, olarǧa käsıbi jattyqtyruşy retınde qyzmet ettım. Zeinetkerler arasynda 5 ret chempion atandym. Şahmattan 3-4 halyqaralyq şeberlerın daiyndaǧanym – basty jetıstıgım. Qazır solardyŋ ekeuı osy turnirge qatysuda. Şetelge ketken şäkırtterım de bar. Bos uaqytym bolsa ermegım osy – şahmat. Şahmat – būl tek sport qana emes, şahmatta ǧylymnyŋ elementterı bar, sonymen qatar estetikalyq öner deuge de keledı. Sondai-aq adamnyŋ analitikalyq qabıletterın de damytady. Adamǧa qūdai özı aqyl beredı, şahmat sol aqyldy tärtıpke salatyn oiyn, sebebı onyŋ özındık erejelerı midy jattyqtyrady, – deidı şahmatşy aqsaqal.
Qazaqstanda şahmatty damytudyŋ 2023-2027 jyldarǧa arnalǧan keşendı josparyn ıske asyru baǧytynda jūmystar jürgızılude. Astanada älem chempiony ataǧy sarapqa salynǧan jarys pen Aziia chempionatynyŋ ötkızıluı – sonyŋ bır nätijesı. Jattyqtyruşylardyŋ bılıktılıgın arttyru, ūlttyq qūrama sportşylaryn daiarlau üşın käsıbi mamandardy jūmyldyru, oqytu formattaryn jetıldıru, şahmat klubtaryn aşuǧa män berıledı. Elımızde şahmatty därıpteu ısıne memleket tarapynan qoldau joǧary. Senat tarapynan şahmatty odan ärı damytuǧa jäne Qazaqstan şahmat federasiiasynyŋ qyzmetın jetıldıruge qoldau körsetıledı. Qazırgı taŋda elımızde 200 myŋnan astam adam şahmatpen ainalysady. Jetı öŋırde atalǧan oiyndy üiretu üşın pilottyq joba qolǧa alynǧan. Būl bastama 42 mektep pen 1000 oquşyny qamtyp otyr.
