Onyŋ aty – Nūrsūltan. Qazaqstan täuelsızdık alyp, äleumettık-ekonomikalyq tūrmysymyz täi-täi basqan, eldıŋ jaǧdaiy täuır bır qalypqa tüse qoimaǧan ölıara mezgılde ömırge kelgen jas. Balaŋ şaǧynan öleŋ men äŋgıme jazyp, ädebietke beiım ösken ony aqyn atasynyŋ «auzynan tüse qalǧandai» desek, artyq bolmas. Jiyrmadan jaŋa asqan jıgıttıŋ sportta da auyz toltyryp aitatyn jetıstıgı barşylyq. Özı – djiu-djitsudan älem chempiony.
Nūrsūltanmen Ūlttyq akademiialyq kıtaphanada tanystym. Onymen äŋgımelese kele, osyndai jalyn atqan jastardy tasada, eskerusız qaldyruǧa bolmaitynyn bılıp, jazuǧa bekındım.
«Atyrau oblysy Qūlsary qalasyndaǧy №1 mekteptıŋ toǧyzynşy synybyn üzdık aiaqtaǧan soŋ, Astanadaǧy Sauda jäne ekonomikalyq kolledjınıŋ qūqyqtanu bölımıne oquǧa tüstım. Kışkentai kezımnen sportty ūnattym. Teledidardan körgen sportşylardyŋ eŋbegıne qūmarttym» degen jas jıgıt äkesı Marattyŋ sebepşı boluymen sporttaǧy jolyn qazaqşa küresten bastaǧan eken. Mektep tabaldyryǧynda jürıp, oblystyq Mahambet oqularynda jüldeger atanyp, keiın 2011 jyly Halyqaralyq «Şabyt» festivalınde proza janry boiynşa diplomant bolǧan onyŋ alǧaşqy şyǧarmalary «Qauyrsyn qalam», «Kökjiegım – keleşegım», «Täuelsızdık tolǧauy» syndy jinaqtarǧa engen. Tıptı, onyŋ respublikalyq basylym betterınde jarq etıp körıngen sätterı de bolǧan.
Nūrsūltannyŋ atasy Amanqos Erşuovtyŋ esımı respublika jūrtşylyǧyna jaqsy tanys. Elge tanymal tūlǧalardyŋ bırı. Asqar taudai äkenı ülgı etken qyzy Marjan bügıngı jas aqyndardyŋ bırı emes, bıregeiı. Önerlı otbasydan şyqqan Nūrsūltannyŋ da qaǧaz ben qalamǧa qūmar boluy zaŋdylyq ıspettı.
Taiauda Argentinanyŋ Posadas qalasynda djiu-djitsudan älem chempionaty öttı. Ūlttyq qūramanyŋ sapynda öner körsetken jetı sportşymyz tolaǧai tabystarǧa jetıp, jahanǧa jekpe-jek önerındegı qazaqtyŋ ornyn körsetıp qaitty. Atalmyş sporttyŋ tört türınen (goşin djitsu, submission, şiai, ful kontakt) saiysqa tüsken jıgıtterımız jiyrma bır memleketten jinalǧan 500-den asa sportşynyŋ arasynan alaŋ ielerın ǧana alǧa jıberıp, jalpy esepte ekınşı orynǧa tūraqtady. Enşımızde – 18 altyn, 5 kümıs jäne 3 qola medal.
77 kg salmaq därejesınde üş ret şarşy alaŋǧa şyqqan Nūrsūltan bır altyn, ekı kümıs medaldy enşılep, «Älem chempiony» atanyp, altynnan alqa taǧyndy. «Halyqaralyq därejedegı sport şeberı» ataǧyn qorǧady.
– Özım chempion bolǧan salmaqtyŋ aqtyq synyna deiın Ekvador, Kolumbiia, Argentina elderınıŋ sportşylarymen kezdesıp, bärınen basym tüstım. Şeşuşı sätte alaŋ ielerınıŋ taǧy bır atletımen betpe-bet keldım. Jergılıktı halyqtyŋ süiıktısıne ainalyp ülgergen Vergnano Djavier maǧan tegeurındı qarsylyq tanytsa da, qazaqqa tän qaisarlyqpen degenıme jetıp, altynnan alqa taqtym, – deidı Nūrsūltan.
Bız äŋgımelep otyrǧan älem chempiony Argentinadan alǧan altynnyŋ qūny Qazaqstan üşın qymbat bolsa da, özı üşın el bırınşılıgındegı jetıstıkterden asa joǧary emestıgın tılge tiek ettı. Öitkenı, jeŋıs oŋai kelmeitının tüsıngenınen şyǧar. Jeŋılıster, sätsızdıkter, qiyndyqtar da kezdestı. Täjıribenıŋ jetıspegenınen deidı. Qolynan da, aiaǧynan da türlı jarystarda jaraqat alyp, bırneşe ai gipste bolǧanynda da qairaǧan osy jıger edı. Densaulyǧyna bailanysty akademiialyq demalys al deidı oqyp jatqan joǧarǧy oqu orny. Būl jai da Nūrsūltannyŋ janyn qinaidy. Süiıktı pänderınen qol üzıp qalǧysy joq. Söitıp, qinalyp jürıp kolledjde de, institutta da sabaǧynan qalmaǧan. Üzdıkter qatarynan körıngen. Özın qinalǧan sätterınde demegen bırge oqyǧan kurstas dostarynyŋ adamgerşılıgın ūmytpaidy. Jarystan jaraqat alyp, baldaqpen, gipspen jürgen kezınde, dostary kezek-kezek bolaşaq älem chempionyn maşinalarymen sabaqqa aparyp, äkelıp jürıptı.
Sol kezderde özı oqityn Euraziia gumanitarlyq institutynyŋ saitynda «Segız qyrly student» atty maqala jariialanyp, onda ūstazdar qauymy «Nūrsūltan Erşuov – bolaşaǧynan ümıt küttıretın ozyq oily jas» dep senım bıldıredı.
Sondai-aq, ol özıne bılım-tälım bergen ardaqty ūstazdaryn, EAGİ-dıŋ rektory Amangeldı Qūsaiynovty, professorlar Qaiyrbek Mūqajanovty, Almat Amanbaevty jäne sporttaǧy bapkerlerın maqtanyş etetını turaly söz arasynda aita kettı. ADS Djiu-djitsu jäne şyn Aikido federasiiasynyŋ negızın qalauşy Saiat Erjanov pen «Qol saiysynyŋ qalalyq federasiiasy» qoǧamdyq bırlestıgınıŋ prezidentı Maqsat Şabdanbekov – Astanada Djiu-djitsu, dziudomen qoian-qoltyq küres önerınıŋ damuyna zor üles qosyp kele jatqan azamattar, üiretuden jalyqpaityn, qatal talap qoia bıletın jattyqtyruşylar. Olardyŋ aldyn körgen şäkırtterı sport dodolarynda jeŋıs tūǧyrynan körınıp jür.
-Bızdıŋ Vitalii Valerovich degen jattyqtyruşymyz bolatyn. Zeinet jasyna jetıp qalǧan būl aǧaiymyzdyŋ jūmysy künde jattyǧuǧa kelgen balalardy tızımdep, jurnalǧa tırkep otyratyn. Qaşan körseŋ de qolynan kıtap tüspeitın kıtapqūmar adam. Söilep ketse, orys ädebietınıŋ bılgırı. Būl menı qyzyqtyrdy. Bır künı ol kısıden: «Jeke kıtaphanaŋyzdan maǧan oquǧa kıtap beresız be?», – dep sūradym. Vitalii Valerovich maǧan İsai Kalaşnikovtyŋ «Jestokii vek» degen romanyn oquǧa berdı. Buriat jazuşysynyŋ Şyŋǧys han turaly romanynyŋ tılı jeŋıl, oqiǧasy qyzǧylyqty eken. Sondai ūnady, – deidı Nūrsūltan. Sondai-aq, ol küle otyryp, dostarynyŋ «Qazaqfilmde» kasting bolyp jatyr, barsaŋşy nemese telearnalar kasting jariialapty dep habarlap jatatynyn aitady. Bıraq, özı kino nemese telearna jūldyzy boluǧa qyzyqpaidy.
Argentinadaǧy chempionat kezınde Nūrsūltan aǧylşyn tılın meŋgeruınıŋ arqasynda bızdıŋ qūramanyŋ är müşesı men şet eldık tūlǧalar arasynda tılmäş qyzmetın atqarǧan eken. Qazaq «besaspap jıgıt» dep osyndaida aitsa kerek.
Qazır aǧylşyn tılın tereŋdetıp oqyp jür. Bolaşaqtaǧy arman-maqsaty – qūqyqtanu salasy boiynşa bılımın jetıldırıp, jaqsy maman bolu, elıne qyzmet etu.
Bügıngı «qoi üstıne boztorǧai jūmyrtqalaǧan» zamannyŋ ornauyna sebepşı bolǧan Elbasymyzdyŋ qūrmetıne Nūrsūltan esımın iemdengen sūlu kelbettı, keŋ iyqty jas jıgıttıŋ qoŋyr küzde altyn jüldemen isı qazaqty quanyşqa bölegenı ūmytyla qoimas. Nūrsūltanmen az ǧana uaqyt äŋgımelesken soŋ men onyŋ älı de talai asudy baǧyndyruyna tıleules bolyp qala berdım. Öitkenı, armany biık adamnyŋ alar asuy da biık demei me halqymyz?!
Nūrislam QŪSPANǦALİ
