TEATRSÜIER QAUYM AǦYMDAǦY APTA BASYNAN SAHNA SAŊLAǦY Ä.MÄMBETOVTIŊ 85 JYLDYǦYNA ARNALǦAN «SAHNADAN SÄLEM!» V HALYQARALYQ TEATR FESTİVALI AIаSYNDAǦY QOIYLYMDARDY KÜNDE TAMAŞALAP, QYZYQQA KENELUDE. ALDYNDA HABARLAǦANYMYZDAI, BŪL JOLǦY FESTİVALGE 10 TEATR QATYSUDA. OLARDYŊ TÖRTEUI RESEI, QYRǦYZSTAN JÄNE ÄZERBAIJAN ELDERINEN BOLSA, ALTAUY – QAZAQSTANDYQ TEATRLAR.
Alǧaşqy künderdıŋ bırınde Astanadaǧy M.Gorkii atyndaǧy memlekettık akademiialyq orys drama teatry «Mäŋgürt. Mäŋgı qūl» misteriiasyn köpşılık nazaryna ūsyndy. Biylǧy aqpan aiynda premerasy ötken būl qoiylymdy täjık rejisserı jazuşy, dramaturg Barzu Abdurazzaqov sahnalady.
Al N.Jantörin atyndaǧy Maŋǧystau oblystyq qazaq muzykalyq drama teatry körnektı qalamger Äbış Kekılbaiūlynyŋ «Şyŋyrau» povesınıŋ jelısımen attas dramany qoidy. Onyŋ da rejisserı şeteldık azamat, Saha Respublikasynyŋ eŋbek sıŋırgen öner qairatkerı, «Altyn maska» teatr syilyǧynyŋ laureaty – Sergei Potapov.
Jalpy keiıngı kezde Qazaqstanǧa şetelden rejisser şaqyru ürdıske ainalǧandai. Mäselen, osy Sergei Potapov elordadaǧy Qalleki teatrynda «Şie» komediiasyn, Gorkiide «Oianu» treş-dramasyn qoiǧan bolatyn. Aqtauǧa baryp, «Şyŋyraudy» da sahnalaǧan eken. Şyny kerek, Astanadaǧy spektaklderı sättı şyqqan edı. «Şyŋyrau» da rejisserlık şeşımımen erekşelendı.
M.Gorkii atyndaǧy memlekettık akademiialyq orys drama teatrynyŋ «Mäŋgürt. Mäŋgı qūly» men Maŋǧystau oblystyq qazaq muzykalyq drama teatrynyŋ «Şyŋyrauy» arasynda näzık bailanys bar. Oǧan qazylar alqasynyŋ qūramyndaǧy teatr jäne kino rejisserı, Qazaqstannyŋ halyq ärtısı Talǧat Temenov nazar audardy. «Mäŋgürttenu jaily «Şyŋyraudyŋ» avtory Äbış Kekılbaiūly alǧaş qalam terbedı. Gorkii teatryndaǧy «Mäŋgürt» Şyŋǧys Aitmatovtyŋ şyǧarmasynan alynyp otyr» dedı ol.
«Mäŋgürt. Mäŋgı qūl» misteriiasynda bır avtordyŋ ǧana körermenge aitqysy kelgenı emes, Ş.Aitmatovpen qatar Uiliam Şekspir, Alber Kamiu, Venedikt Erofeev, Evgenii Şvars, Varlam Şalamov syndy qalamgerlerdıŋ şyǧarmalary qamtylǧan. Önertanu doktory, professor, Moldova Respublikasynyŋ öner şeberı, Muzyka, teatr jäne beineleu önerı akademiiasynyŋ «Dramaturgiia, televidenie jäne ssenografiia» kafedrasynyŋ meŋgeruşısı, teatr synşylarynyŋ halyqaralyq qauymdastyǧynyŋ (IýNESKO) müşesı Andjelina Roşka būl qoiylymǧa köŋılı tolǧanyn jetkızdı.
Teatrtanuşy, teatr synşysy, IýNESKO janyndaǧy teatr synşylarynyŋ halyqaralyq qauymdastyǧynyŋ müşesı Nina Mazur (Germaniia) «Şyǧarmaşylyq adamy da, körermen de spektakl ne üşın qoiyldy? Nätije kütkendegıdei boldy ma?» degen sūraqtardy aldymen özıne qoiu kerek. «Mäŋgürt. Mäŋgı qūl» adamdyq keipınen äbden aiyrylǧan keiıpker jönınde baiandaidy. Būl öte qorqynyşty. Iаǧni, qoiylym barşamyzdy haiuanǧa ainaludan saqtandyrǧandai. Onyŋ janryna saiasi kabare degen anyqtama berer edım. Aitpaqşy, būl janr Germaniiada tanymaldyqqa ie. Būl dramany Europalyq festivalderge aparu kerek. Men būl jaǧyn qarastyraiyn» dedı sarapşy.
Qazylar alqasynyŋ özge müşelerı de oŋ pıkır aitty. Al «Şyŋyrau» jaily pıkırlerın jetkızgende köbınese rejisserlık şeşım täntı etkenın baiqatty. Önertanu kandidaty Erkın Juasbek bırde-bır dialogy joq, baiandaudan tūratyn povesten spektakldıŋ qalai sättı şyqqanyna taŋqalǧanyn jetkızdı. Alaida akterlerdıŋ söileu tılınıŋ kemşılıkterıne nazar audardy. «Şyŋyrau» arqyly avtor bızdı ataqqūmar bolmauǧa şaqyrdy» dedı ol.
Är teatrdyŋ qoiylymynan soŋ osyndai talqylaular jürgızıldı. Al festival bügın Q.Quanyşbaev atyndaǧy memlekettık akademiialyq qazaq muzykalyq drama teatry qoiǧan «Qaraş-Qaraş» dramasymen aiaqtalady.
Amanǧali QALJANOV
