Äzerbaijan men Armeniia 10 qazan künı Mäskeude ekı jaqty atysty toqtatu turaly bıtımge kelgenımen, ıle-şala beibıt kelısım būzylyp, soǧys qimyldary qaitadan qozdady. Äzırbaijan äskerı bıraz auyldardy bosattyq dep mälımdese, armian tarapy da soqqyǧa jauap berdık dep aqparattyq taitalasqa tüskendei. Būl jerde tek osy ekı eldıŋ ǧana emes, olardyŋ arttarynda tūrǧan Resei men Türkiianyŋ da közdegen öz saiasi-ekonomikalyq müddelerı aŋǧarylatyndai.
27 qyrküiekte köp jyldardan berı byqsyp-janyp kele jatqan qaqtyǧys qaita būrq ete qalǧanda, Türkiia Äzırbaijandy jaqtaitynyn bırden mälımdese, Resei armiandy aşyq qoldai almai kıbırtıktep qaldy. Bızdıŋ paiymdauymyzşa oǧan ekı sebep boldy: bırınşıden, NATO-nyŋ qūramynda äskeri quaty AQŞ-tan keiın ekınşı sanalatyn Türkiiamen janjaldasudyŋ asa qauıptı ekenın bıldı, onyŋ üstıne är qūrlyqtarǧa taralǧan müddelerın qorǧau üşın äskeri jäne ekonomikalyq qauqaryn ırkıp jūmsaudy oilasa kerek. Ekınşıden, Paşinian bilıkke kelgelı Armeniianyŋ bır büiregı Batysqa būra bastady. Jäne qaşanda Reseidıŋ senımdı serıgı sanalatyn būl eldıŋ betı Soltüstık Atlantikalyq aliansqa būryluy – bırınşı ret. Armeniia EO-men qauymdastyq turaly kelısımge qol qoidy. NATO-men serıktestık baǧdarlamasyn keŋeite bastady. Ol ärine, Reseige ūnamady, sondyqtan Äzırbaijannyŋ «tepkısıne» salyp tärtıpke keltırıp aludy da jön köretın siiaqty. Bıraq äzırbaijan-armian soǧysynda Reseidıŋ toŋ-torys syrt qaluy, ainalyp kelgende özınıŋ bedelıne nūqsan keltıretının de tüsınedı.
14 qazan künı «Polnyi kontakt» baǧdarlamasynda resmi bilıktıŋ jarşysy, reseilık jurnalist Vladimir Soloviov Äzırbaijan armiiasynyŋ Armeniia aumaǧyna soqqy beruı Reseige de soqqy bolyp tietının bıldırttı.
«ODKB – ol ne? Armeniia – bızdıŋ odaqtasymyz, ol bızdıŋ qorǧauymyzda boluy kerek emes pe edı? – dep aŋtaryldy V.Solovev. – Äzırbaijan Armeniia aumaǧyn atqylai bastady, ony özderı de jasyryp otyrǧan joq».
Jurnalistıŋ Resei būl janjalǧa batyl jauap beruı tiıs jäne ol elşını şaqyrtu nemese diplomattyq nota türınde emes, qatqyl boluy tiıs dep tüiındedı. Būl jerde V.Solovevtıŋ nenı meŋzep otyrǧany belgılı. «Äitpese būl Reseidıŋ bedelıne nūqsan keltıredı» dedı reseilık jurnalist.
14 qazan künı Äzırbaijan qorǧanys ministrlıgı Armeniia aumaǧyndaǧy äskeri nysandardy atqylaǧanyn aşyq mälımdedı.
Bügınde BAQ betterınde «AQŞ Äzırbaijanǧa kömektese bastady» degen qaueset tarap jatyr. Bıraq oǧan naqty dälel joq, tek topşylau ǧana bar. Reseilık bırneşe internet-basylymdar Auǧanstannyŋ Bagramdaǧy amerikalyq bazasynan Bakuge jük ūşaǧy ūşyp kelgenın jarysa jazdy. Ūşaq Ukrainanyŋ «Avıalınıї Antonova» aviakompaniiasyna tiesılı An-124-100 «Ruslan» deidı. Alaida onyŋ bortynda naqty qandai jük bolǧanyn bıle almai pūşaiman. Sondai-aq AQŞ prezidenttıgıne kandidat Djo Baiden Tauly Qarabaqty basyp alyp, bermei otyrǧan Armeniianyŋ agressiiasyn synǧa alǧanyn da eske sala keteiık.
Būl soǧys būrynǧydan özgerek
Äzırbaijan-Armeniia qaqtyǧysy keŋes zamanynan jalǧasyp kele jatqanymen, 2020 jylǧy küzde tūtanǧan soǧys būrynǧydan özgerek. Mūnda jaŋa qaru türlerı, drondar men ūşqyşsyz ūşatyn tehnikalar qoldanyluda. Būǧan deiın ekı elde de äue tehnikalary az bolǧandyqtan, atystardyŋ köbı qūrlyq äskerı arqyly jürgen. Bıraq keiıngı jyldary Äzırbaijan köp qarjy bölıp, İzrailden lisenziiasy bar drondar, Türkiianyŋ jetıldırılgen ūşqyşsyz äue tehnikalaryn satyp aldy.
Keibır baqylauşylar syrtqy küşterdıŋ, Minsk tobynyŋ ökılderı AQŞ pen Fransiianyŋ Tauly Qarabaqtaǧy qazırgı qaqtyǧysqa köŋıl bölmei otyrǧanyn aitady. Älem ındetpen küresuge äurelenıp jatqanda AQŞ prezidentı Donald Tramptyŋ äkımşılıgı diplomatiialyq kelıssözderdı ysyryp qoiyp, qaraşada ötetın sailaudyŋ şaruasymen äbıger boluda.
Osy tūsta Äzırbaijannyŋ baiyrǧy qoldauşysy Türkiia aimaqqa köz tıgıp, Oŋtüstık Kavkazǧa yqpal etıp otyrǧan Reseimen bäsekege tüstı. Resei Armeniiaǧa da, Äzırbaijanǧa da qaru satyp otyr. Mäskeu özınıŋ yqpaly jüretın aimaqqa Türkiianyŋ kırgenın qalamaidy.
Joǧaryda aitylǧan jaittardyŋ bärın qorytyndylai kelgende, qazır Oŋtüstık Kavkazda ülken geosaiasi oiyndar jürıp jatyr dep oi tüiuge bolady.
