«Jastar» teatrynda Astana qalasy Tılderdı damytu basqarmasynyŋ ūiymdastyruymen QR Täuelsızdıgınıŋ 25 jyldyǧyna arnalǧan «Tolǧauy toqsan qyzyl tıl» atty etnografiialyq keş öttı.
Ejelden söz önerın bar önerdıŋ basy dep sanaǧan halqymyz tıldıŋ maiyn tamyzyp söileuge daǧdylanǧan. Tarihta ötken nebır düldül kösemder men şeşender qara qyldy qaq jaryp, kürmeuı qiyn ısterdı bır auyz sözben şeşken. Sodan tarmaqtalyp şyqqan qazaqtyŋ jyr-termelerı, aitysy men qara öleŋı, dästürlı änı tılge äuezdılık qosady. Osy tūrǧydan alyp qaraǧanda, muzyka söz önerın tolyqtyryp otyrady.
Qazaq mädenietınde küi önerınıŋ alatyn orny da ülken. Onyŋ özı ıştei qobyz ben dombyra, sybyzǧy küilerı bolyp bırneşe tarmaqqa bölınedı. Basqosuda osy ūlttyq qūndylyqtarymyz jönınde kelelı äŋgıme qozǧaldy.
Osydan bır jarym jyldai būryn qazaqtyŋ dombyra küiı IýNESKO-nyŋ materialdyq emes mūralar tızımıne endı. Byltyr aitys önerı atalǧan älemdık bedeldı ūiymnyŋ tızımın tolyqtyrdy. Ūlttyq önerımızdıŋ qadırın älem bılıp jatqanda, özımızdıŋ tarapymyzdan būǧan degen salqyn közqarastan älı arylmai kelemız.
Estradalyq konsertter ūiymdastyrylǧanda jügıremız de, taza halyqtyq sipattaǧy şaralardy tamaşalaudan qaşqaqtaimyz. Bala tärbiesındegı olqylyqtar turaly jiı söz qozǧaimyz da, sonyŋ tübırın aŋdamaimyz. Sonyŋ negızı qazırgı ūrpaq ūlttyŋ uyzyna jarymai, ösıp kele jatqandyǧynda. Olardyŋ qūlaǧyna säbi kezınen qazaqtyŋ änın, küiın, ertegıler men jyr-termelerın qūia bersek, qazırgı aianyşty jaǧdaiǧa jetpes edık. Filosof ǧalym Omar Jälelūly bastaǧan keşke qatysuşylardyŋ pıkırlerı osylai örbıdı. Olardyŋ arasynda jyrau Almas Almatov, belgılı küişıler Janǧali Jüzbai men Seken Tūrysbek, qobyzşy Jaŋqaş Tūrarov, qazaq änın därıptep jürgen änşıler Erlan Rysqali men Ardaq Balajanova, aitysker aqyn Erkebūlan Qainazarov boldy.
Keş atauyna sai taza ūlttyq sipatta öttı. Tanymal önerpazdar qazaqtyŋ änderı men küilerın şalqytyp, körermenderdı ädemı äserge böledı.
A. QALJANOV, astana-akshamy.kz
