Astanada Halyqaralyq türkı akademiiasynyŋ ūiytqy boluymen «Ūly dala» III gumanitarlyq ǧylymdar forumy öttı. Aituly şaraǧa QR Memlekettık hatşysy Gülşara Äbdıqalyqova, Türkiia prezidentınıŋ keŋesşısı Aigün Attar, Qyrǧyz Respublikasy prezidentınıŋ keŋesşısı Sultanbai Raev jäne IýNESKO, Türkı keŋesı sekıldı halyqaralyq ūiymdardyŋ basşylary men ökılderı, qoǧam qairatkerlerı jäne körnektı ǧalymdar qatysty.
Biylǧy forum Astananyŋ 20 jyldyq merekesı men mūsylman älemındegı tūŋǧyş zaiyrly memleket – Äzerbaijan demokratiialyq respublikasy qūryluynyŋ jüz jyldyǧy men türkı jūrtynyŋ tūǧyrly tūlǧalary Maǧjan Jūmabaiūlynyŋ – 125, zaŋǧar jazuşy Şyŋǧys Aitmatovtyŋ 90 jyldyǧyna arnaldy.
Bıregei jiynnyŋ saltanatty aşyluynda Gülşara Äbdıqalyqova Elbasynyŋ: «Bızdıŋ qasiettı jerımızdı yqylym zamandardan Ūly dala dep, al babalarymyzdy Ūly dalanyŋ ūrpaqtary dep ataǧan. Bız – solardyŋ jalǧasymyz, Ūly dalanyŋ mūragerlerımız» degen sözıne toqtaldy. – «Ūly dala» – bükıl türkı älemınıŋ basyn bırıktıretın mazmūny tereŋ, aiasy keŋ kielı ūǧym. Osy qasiettı atau Euraziianyŋ keŋ-baitaq keŋıstıgın mekendegen küllı halyqtardyŋ taǧdyryn qamtidy. Bügıngı forumnyŋ maqsaty türkı düniesı jäne Euraziia ǧylymi qoǧamdastyqtary bırlese otyryp, bauyrlas halyqtardyŋ ortaq mūrasyn keleşek ūrpaqtyŋ igılıgıne ūsynu dep sanaimyn. Qazır Qazaqstanda «Ruhani jaŋǧyru» baǧdarlamasy jüzege asyrylyp jatyr. Sonyŋ aiasynda qazaq tılı älıpbiın kirillisadan latyn grafikasyna köşıru jūmysy bastaldy, – dedı Memlekettık hatşy.
Türkiia prezidentınıŋ keŋesşısı Aigün Attar öz sözınde «atajūrtyma kelgenıme özımdı baqytty sezınemın» dei kelıp, būl basqosudyŋ türkı älemınıŋ mädeni mūrasyn aişyqtauda maŋyzy zor ekendıgın baǧamdasa, Qyrǧyz Respublikasy prezidentınıŋ keŋesşısı Sultanbai Raev ta jinalǧandarǧa jyly tılektestıgın jetkızdı.
Maŋyzdy şaraǧa Germaniia, Türkiia, Äzerbaijan, Qytai, Qyrǧyzstan, Moŋǧoliia, Moldova, Özbekstan, Resei, Polşa, Täjıkstan sekıldı elderden 250-ge tarta ǧalym-zertteuşıler kelıp, olar alty seksiialy jiynda Ūly dala qūndylyqtarynyŋ adamzat örkenietı damuyndaǧy orny men maŋyzy jaiynda mazmūndy baiandamalar jasap, paiymdy pıkırlerın ortaǧa saldy. Forum aiasynda Memlekettık hatşy reseilık türkolog-ǧalym Firdaus Hisamitdinovaǧa türkıtanuǧa qosqan ülesı üşın Halyqaralyq türkı akademiiasynyŋ altyn medalın tapsyrdy. Osyndai qūrmetke Chuvaş memlekettık universitetınıŋ jetekşı ǧylymi qyzmetkerı, tanymal ǧalym Nikolai Egorov, professor Oleg Mudrak jäne Moŋǧoliiadan kelgen tarihşyǧalym Sampildondov Chuluun ie boldy. Sondai-aq, jahandyq moŋǧoltanu, Resei türkologtar komitetı, Türık tıl qūrylymy jäne Halyqaralyq türkı akademiiasynyŋ ortaq bastamasymen akademiia janynan «Türkologiia, Altaistika, Mongolistika» qauymdastyǧy qūryldy. Būl qauymdastyq arǧy tegı Altaidan taraityn tamyrlas eldıŋ mūrasyn zerdeleu jūmysyn üilestıredı.
Azamat ESENJOL
