Elordamyzdyŋ ai asyp, jyl sanap jasaryp kele jatqany bügınde ämbege aian. Zäulım ǧimarattary siiaqty tūrǧyndarynyŋ da armany – asqaq, köŋılı – kökte. Astanalyqtardyŋ jas mölşerı de uaqyt öte jasaruda. Bızge mälım derekterge süiensek, elordamyzda jylyna 22 600 säbi şaŋyraqqa şattyq syilasa, №1 perzenthananyŋ özınde jetı myŋǧa juyq säbi jaryq dünie esıgın aşady eken.
BOLAŞAQTYŊ BAǦBANYNDAI BŪL BAQYT
Osy oraida jarqyn eldıŋ bolaşaǧy sanalatyn säbilerdıŋ, analardyŋ densaulyǧyna erekşe köŋıl bölıp, tün qatyp, taŋ atyryp qyzmet etuden äste jalyqpaityn №1 perzenthana därıgerlerınıŋ qyzmetı airyqşa ekenın aituǧa tiıspız.
Perzenthanadaǧy ginekologiia bölımşesınıŋ meŋgeruşısı Baqyt Anapinanyŋ ömır joly da balalar baqyty men ana taǧdyryna tıkelei bailanysyp jatyr. Agronom otbasynda tärbielengen ol sol kezdegı Selinograd medisina institutyna tüsıp, 1998 jyly oquyn oidaǧydai bıtırıp, ekı jyl klinikalyq ordinaturada, onan soŋ aspiranturada oqydy. Bılımın täjıribemen ūştastyra bılgen jas maman 2000 jyldan berı osy perzenthanada akuşer-ginekolog bolyp qyzmet ettı. 2006 jyly öz salasyndaǧy ǧylymi ızdenısterınıŋ nätijesınde kandidattyq dissertasiiasyn qorǧap, ekı jyldan soŋ ginekologiia bölımşesınıŋ meŋgeruşılıgıne taǧaiyndalady. Qyzmet etken jyldarynda akuşeriia jäne ginekologiia salalarynda qoldanylatyn jaŋa perinataldyq tehnologiialar, operativtı kırısu daǧdylaryn tolyq meŋgergen Baqyt Ūrymbaiqyzy bügınde äielderge kürdelı otalar, onyŋ ışınde ginekologiialyq plastikalyq operasiialardy da jasaidy.
«On segız jyldyq jūmys täjıribemde akuşeriia, ginekologiia salasynda qoldanylatyn jaŋa perinataldyq tehnologiialardy, operasiia daǧdylaryn meŋgerdım dep aita alamyn. Ginekologiialyq plastikalyq operasiialar jasaimyn. Perzenthanadaǧy urgenttık qyzmettı de qolǧa aldyq» dep, bılıktı därıger öz salasyndaǧy jetıstıkterdı aitty. «Urgenttık qyzmet degenımız – äielderge jasalatyn kürdelı ota. Äsırese, egız balaly analardy bosandyru kezınde türlı qiyndyqtar tuyndaidy. Mäselen, bır bala basymen jatsa, ekınşısı terıs jatuy mümkın. Ana bosanǧan sätte jatyryna zaqym kelıp, auyr jaǧdailarǧa duşar bolamyz. Mūndai jaǧdai on myŋ äieldıŋ bırınde kezdesedı. Öz täjıribemde osy taqylettes 5 oqiǧa boldy» deidı.
Baqyt Ūrymbaiqyzy äielderdıŋ jüktılıkke jauapkerşılıkpen qarap, öz ömırıne de, bala bolaşaǧyna da zardabyn tigızbeu üşın daiyndyq jasau qajettıgın ünemı eske salady. «Eŋ aldymen, ana boluǧa niettengen äielzaty denege bala bıtpesten būryn tolyq därıgerlık tekserısten ötuı, tūrǧylyqty jerıne bailanysty tırkeuge tūruy tiıs» deidı. Bügınde qala perzenthanalaryna tırkeuge tūrmastan kelıp jatatyn bosanuşy äielder köp.
El ortalyǧy bolǧandyqtan, Astanaǧa öz öŋırımızden de, körşı elderden de jūmys ızdep kelıp jatatyn adamdar az emes. «Ökınıştısı, Qyrǧyzstan, Özbekstan sekıldı elderden kelgen äielderdıŋ jaǧdaiy qiyndau. Būl äielderdıŋ köpşılıgı bazar sekıldı sauda-sattyq oryndarynda jūmys ısteidı. Sol sebeptı, densaulyǧyna kütım jasamaǧandary köptep kezdesedı. Gemoglabinderı az, ekstregenitaldyq patologiiaǧa jiı ūşyraidy» deidı.
Mausym aiynan bastap perinataldyq ortalyq atauyn alatyn perzenthana därıgerlerınıŋ bılımı men bılıktılıgı de joǧary. Ginekologiia bölımşesıne jetekşılık etetın Baqyt Anapina 2007 jyly Japoniiada «Jeica» baǧdarlamasy boiynşa käsıbi bılıktılıgın köterse, 2013 jyly «Bolaşaq» baǧdarlamasymen Oŋtüstık Korei respublikasynda öz salasy boiynşa täjıribe jinaqtap, bılımın şyŋdaǧan.
Bala bolaşaǧyna bailanysty käsıptı näsıp etken Baqyt Anapinanyŋ ömırlık jary da därıger, ortoped-travmatolog. Otbasynda ekı qyz tärbielep otyrǧan därıger-ana olardyŋ salauatty ömır saltyn ūstanatynyn quanyşpen jetkızdı. «Ülken qyzym körkem gimnastikamen ainalysady, al kışısı sporttyq bal biıne qatysady. Kenjesı därıgerlıktı ūnatady» deidı.
ANA JANYNYŊ ARAŞAŞYSY
Mol täjıribe men bılıktılıktı qajet etetın №1 perzenthananyŋ jūmysy da şaş etekten. Astananyŋ negızgı tūrǧyndarymen qatar, özge öŋırlerden, tıpten, körşıles elderden kelgen tırkeusız äielderge de üzdıksız qyzmet körsetetın perzenthanada türlı sipattaǧy otalar jasalady. Osyǧan jedel qareket qylarlyq täjıribelı därıgerlerdıŋ qajettılıgı sözsız tüsınıktı. Äsırese, Leonid Kozlov aǧaidyŋ būl saladaǧy eŋbegı ūşan-teŋız.
1982 jyly Keŋes äskerı qatarynda äskeri boryşyn ötep kelgen L.Kozlov Selinograd memlekettık medisina institutynyŋ daiarlau bölımşesıne tyŋdauşy retınde qabyldanady. Araǧa jyl salyp, osy instituttyŋ 1-kursyna tüsıp, 1989 jyly institutty oidaǧydai tämamdaǧannan keiın, internaturadan ötuge Selinograd qalasynyŋ №1 qalalyq auruhanasyna joldama alady.
«İnternaturany aiaqtaǧannan berı bügınge deiın osy perzenthanada qyzmet etıp kelemın» deidı L.Kozlov eŋbek jyldaryna köz jıberıp. Anesteziolog-reanimatolog qyzmetın atqaratyn ol jūmys barysynda tamyrışılık narkoz jasau, periduraldy, segızsözdık anesteziia, būǧanaasty köktamyrǧa punksiia jasau sekıldı därıgerlık kömek körsetedı.
«Bızdıŋ negızgı mındetımız – auyr jaǧdaida tüsken äielderge jedel därıgerlık kömek körsetu. Jürek-ökpe reanimasiiasy, periduraldy keŋıstıkke punksiia sekıldı anesteziia ädısterın qoldanamyz» dep, jūmys barysy jaiynda baiandady. «Bala bosanu kezınde köp qan joǧaltqan äielderge jedel kömek körsetemız. «Jedel järdem» kölıgı jetkenşe tolǧaǧy qysyp, jaǧdaiy qiyndaǧan äielder perzenthananyŋ qabyldau bölımıne jetkenşe köp qan joǧaltatyn oqiǧalary jiı kezdesedı. Osyndai sätte bız tolyq därıgerler brigadasy bolyp jüktı äieldı kütıp alamyz, jedel qareket qyluǧa kırısemız» deidı.
Ana men bala ömırın alyp qalu üşın araşa tüsetın aq halatty abzal jandardyŋ jūmystary täulık boiy tolastaǧan emes. Bırınşı bılıktılık sanatty anesteziolog-därıger Leonid Kozlov gestozdy emdeudıŋ zamanaui ädısterın de meŋgergen. Är adammen tez tıl tabysyp, ortaq oi örbıte alatyn L.Kozlov – qaiyrymdy äke, adal jar. Ömırlık maqsaty bır zaiybynyŋ käsıbı de ortaq, perinataldy aldyn alu ortalyǧynda terapevt-därıger bolyp qyzmet etedı. Ekeuı ükılep otyrǧan ūly da qara jaiau emes. 1-synypty tämamdaǧan ol karatemen ainalysqandy ūnatady.
Salauatty tūrmys saltyn ardaq tūtqan därıgerler şaŋyraǧy otannyŋ kırpışı otbasydan qalanatynyn jete ūǧynǧandai.
Jaiyq NAǦYMAŞ
