№2 qalalyq balalar auruhanasynyŋ bazasynda 11-12 jastaǧy qyz balalardy erıktı türde adam pappilomasy virusyna qarsy tegın egu bastaldy. Nauryzdyŋ 3-31 aralyǧynda jüzege asyrylatyn qanat qaqty jobanyŋ barysyn auruhana bas därıgerınıŋ emdeu-aldyn alu jūmystary jönındegı orynbasary Sairan Jamūqovadan sūrap bılgen edık.
– Qazırgı zamanda ginekologiialyq qaterlı dertterdıŋ qataryn jatyr moinynyŋ ısıgı bastap tūrǧany belgılı bolyp otyr. Onkolog-därıgerlerdıŋ aituynşa, elımızde 10 500 äiel osy auruǧa şaldyǧyp, jylyna 655 adamnyŋ ajaly osy dertten keledı eken. Iаǧni, osy keseldıŋ saldarynan künıne ekı äiel köz jūmady degen söz. Sonymen qatar, jatyr moinynyŋ obyryna şaldyqqan äielderdıŋ 16 paiyzy bır jyldyŋ, al, 40 paiyzy 5 jyldyŋ ışınde köz jūmatyny da anyqtalyp otyr.
Osy derttıŋ aldyn aludyŋ bırden bır joly – vaksina egu. Sol sebeptı 11-12 jasar qyz balalarǧa adam papillomasy virusyna qarsy erıktı türde ekpe jasaudy qolǧa alyp jatyrmyz.
– Būl joba elımızdıŋ bırneşe qalarynda öttı ǧoi. Onyŋ qorytyndysy turaly ne aitasyz?
– Almaty, Atyrau, Pavlodar qalalarynda 11-12 jastaǧy qyzdarǧa adam papillomasy virusyna qarsy erıktı türde vaksina egıldı. Almatyda üş myŋnan astam, Atyrauda myŋǧa tarta qyzdar osy proseduradan öttı. Jalpy būl täjıribe 80-şı jyldary qolǧa alynyp, älemnıŋ köptegen elderınde taraldy. Adam papillomasy virusyna qarsy vaksina egu 42 elde qoldanylady eken. Ötpelı jasqa deiıngı, tolyspaǧan kezeŋde vaksina egılgen qyzdar bolaşaqta jatyr moinynyŋ ısıgımen auyrmaityny belgılı boldy.
– Vaksina egu qalai jüredı? Aldyn ala pediatrdyŋ tekseruınen ötetın bolar?
– Vaksina sozylmaly auruy joq denı sau qyzdarǧa egıledı. Egu aldynda qyzdar därıgerdıŋ tekseruınen ötedı. Ata-anasymen söilesıp, tüsındıru jūmystary jürgızıledı. Adam papillomasy virusyna qarsy vaksina egılgennen keiın qyzdar jarty saǧattai därıger baqylauynda bolyp, sol küngı sabaqtan bosatylady. Al odan keiıngı üş kün ışınde mektep medisina qyzmetkerlerınıŋ baqylauynda bolyp, egılgenderdıŋ densaulyǧynda bolǧan özgerıster qadaǧalanady.
Eŋ bastysy, erıktı türde, analarynyŋ kelısımımen virusqa qarsy egıletının aitqym keledı. «Auyryp em ızdegenşe, auyrmaityn jol ızde» deitın bolsaq, adam papillomasy virusyna qarsy vaksina – jatyr moiny obyryna qarsy bırden bır amal ekenın bılgen dūrys. Būl şara osy derttıŋ aldyn alu jäne onyŋ tuyndau qaupın tömendetu maqsatynda jürgızıletının qyz ösırıp otyrǧan ata-analardyŋ esıne taǧy da salǧym keledı.
Aigül UAISOVA
