Keşe Aqordada Memleket basşysy Nūrsūltan Nazarbaevtyŋ töraǧalyǧymen Türkıtıldes memleketter yntymaqtastyǧy keŋesınıŋ V sammitı öttı. Qazaq handyǧynyŋ 550 jyldyǧy men atalmyş keŋestıŋ 5 jyldyǧyna arnalǧan atauly jiynǧa Äzerbaijan prezidentı İlham Äliev, Türkiia Respublikasynyŋ Ūly ūlttyq mäjılısınıŋ töraǧasy İsmet Iylmaz, Qyrǧyz Respublikasynyŋ prezidentı Almazbek Atambaev jäne Türkımenstannyŋ Ministrler kabinetı töraǧasynyŋ orynbasary Sapardurdy Toilyev qatysty.
Halyqaralyq Türkı akademiiasy Türkı älemınıŋ integrasiiasy tūjyrymdamasy jobasyn daiyndap şyqty. Sammittı aşqan Qazaqstan Prezidentı atalmyş qūjatty tezdetıp qabyldaudyŋ maŋyzyn atap öttı.
– Bügıngı älemdegı geosaiasi jäne geoekonomikalyq özgerıster türkı düniesıne de yqpal etpei qoimaidy. Bız Siriia, Liviia, İrakta beibıtşılık pen tūraqtylyqtyŋ ornaǧanyn, Palestina men İzrail arasyndaǧy şielenıstıŋ beibıt şeşılgenın qalaimyz. Auǧanstandaǧy jaǧdaidyŋ da beibıt jolmen qalpyna keluın qūptaimyz. Bız bır öŋırde ornalasqan elderımız. Terroristık, ekstremistık jäne separatistık äreketterdı boldyrmau üşın bırlesken ıs-şaralar qajet. Türkı keŋesenıŋ bolaşaqta Bırıkken ūlttar ūiymynyŋ İslam yntymaqtastyq ūiymynyŋ janynan baiqauşy märtebesın alǧany maŋyzdy. Būl bızdıŋ ūiymǧa müşe memleketterdıŋ ortaq müddesıne sai keledı dep esepteimın, – dedı Nūrsūltan Nazarbaev.
Memleket basşysy byltyr Şanhaida ötken keŋeste Aziiadaǧy qauıpsızdık jäne damu ūiymyn qūrudy ūsynǧanyn eske aldy. Ainaladaǧy geosaiasi ürdıster türkı elderı üşın ekonomikalyq mümkındıkter tudyryp otyrǧanyn aitty.
- Euraziialyq ekonomikalyq odaq pen Jıbek joly ekonomikalyq
beldeuı jobasynyŋ tüiısuı Euraziia qūrlyǧynda ekonomikalyq tūraqtylyq pen özara tiımdı yntymaqtastyqty qamtamasyz etedı. Būl rette bızdıŋ elderımız Qytai, Resei, Europa, Taiau Şyǧys, Kavkaz, Ortalyq Aziia öŋırlerınıŋ ekonomikalyq-kommunikasiialyq jol taraptaryn bırıktıretın qūrlyqaralyq tranzittık köpırge ainalady. Sondyqtan Kaspii teŋızınıŋ tranzittık äleuetın arttyruymyz qajet. Joǧary jyldamdyqqa ie multimodeldı Euraziia transqūrylyqtyq transport dälızın qūru mäselesı de özektı. Qūrylysy taiauda aiaqtalatyn Batys Europa – Batys Qytai avtokölık magistralı osy keŋıstıktegı negızgı tranzitke ainalatynyna senımım zor. Qazaqstan jerınde biyl būl jol qūrylysyn aiaqtaimyz. Būl bızdıŋ eldegı «Nūrly jol» – jaŋa ekonomikalyq saiasattyŋ basym baǧyttarynyŋ bırı bolyp tabylady, – dedı Qazaqstan Prezidentı.
Nūrsūltan Nazarbaev turizmdı damytu jaiyn qozǧap, osy oraida Türkı keŋesın «Qazırgı zamanǧy Jıbek joly» atty bırlesken turistık jobany qoldauǧa şaqyrdy.
Sondai-aq, Memleket basşysy biyl Qazaqstan Düniejüzılık sauda ūiymyna müşe bolǧanyn, endı syrtqy sauda salasynda halyqaralyq rejim tärtıbın qoldanatynyn aitty. Aldaǧy taǧy bır maŋyzdy uaqiǧa – Astanada ötetın «EKSPO» halyqaralyq körmesıne türkıtıldes memleketterdıŋ qatysuyn qalaitynyn jetkızdı. Türkı älemınıŋ bılım keŋıstıgın qalyptastyru maqsatynda Türkıstandaǧy Qoja Ahmet Iаssaui atyndaǧy halyqaralyq qazaq-türık universitetın tübı bır türkı jūrtyna ortaq oqu ornyna ainaldyrudyŋ maŋyzyn atap öttı. Halyqaralyq Türkı akademiiasy daiyndaǧan HV ǧasyrǧa deiıngı kezeŋdı qamtityn «Ortaq tarih» oqulyǧyn tuystas elderdıŋ mektep baǧdarlamalaryna engızu kerektıgıne toqtaldy. Biyl Türkıtıldes memleketter yntymaqtastyǧy keŋesınıŋ töraǧasy qyzmetın Nūrsūltan Nazarbaev atqarady. Bauyrlas memleketter integrasiiasynyŋ maŋyzyn söz etken jiynǧa qatysuşylar Qazaqstan Prezidentın osy märtebemen qūttyqtap, onyŋ atqaryp otyrǧan saliqaly saiasatyna rizaşylyqtaryn jetkızdı.
Amanǧali QALJANOV
