Jaz kelse Astana ädemı gülderdıŋ ordasyna ainalady. Qala köşelerı qaly kılem töselgendei qūlpyra bastaidy. Mamandardyŋ aituynşa, gül – köŋıldı jailandyruǧa, közdı demaldyruǧa taptyrmas qūral. Äsirese, sanaǧa kirip alǧan tynymsyz oilardan aryltu men jürek jarasyn emdeuge şeber. Rasynda, gül degende kez kelgen jannyŋ köz aldyna äsemdik pen sūlulyq elesteidı. Al, qaptaǧan jasyl jelekter arasynda demalu, ūzaq jüru – käriliktiŋ aldyn alady. Olai bolsa, bizdiŋ Astanany dertke daua qala deuge bolady.
Gül egu jūmystary – öz aldyna ülken älem. Elordada sol jūmystarǧa baqylau jürgızıp, kögaldandyru men körıktendıru şaralaryn ūiymdastyruda «Astana kögaldandyru» mekemesınıŋ orny bölek. Qala köşelerıne ekologiialyq baqylau jürgızu jūmystaryn jüielı türde atqaratyn mekemege jauapkerşılık jügı köp artylady. Öitkenı, olar jasyl maisa men ösımdıkterdı ösırıp, gülder men aǧaştardy jainatyp, qalanyŋ tazalyǧy men onyŋ körkıne küş salyp, ädemılık syilaidy. «Astana-Kögaldandyrudyŋ» eŋ basty maqtanyşy – onyŋ eŋbek ūjymy. Mūnda qaşanda öz ısınıŋ mamany, ärı öz jūmysyn bar jan-tänımen berılıp jasaityn jūmysşylar ısteidı. Olar jyl mezgılınıŋ kez kelgen uaqytynda qiyndyqqa qaramastan jasyl jelekterdı barynşa kütıp-baptaidy. Kün saiyn taŋ atpastan kögaldandyru jūmysymen ainalysady. Biyl baǧbandar qaladaǧy 151 127 şarşy metr aumaqty kök maisamen kömkermek.
Käsıporyn jylyjailarynda şyraigül, esınek, tagetis, salviia, begoniia syndy gülderdıŋ 54 türı ösırıldı. Kögaldandyru mamandarynyŋ aituynşa, biyl būlardyŋ qataryna gülderdıŋ jaŋa türlerı qosylypty. Atap aitsaq, olar – şyrmauyqgül, baqytgül, tegeurıngül, bozot, abrieta, geihera, pinesetum dep atalatyn köpjyldyq ösımdıkter. Ädette, mamandar jyl saiyn gül otyrǧyzu nauqanyn mamyrda bastap, elorda toiyna sanauly kün qalǧanda aiaqtaityn. Biyl mausym aiynyŋ aiaǧyna deiın otyrǧyzamyz deidı. Sondai-aq, olar landşaftyq kögaldandyrudaǧy halyqaralyq täjiribelerge süiene otyryp, kögaldandyrudyŋ türli ädisterin qoldanyp keledi. Oǧan qosa qys kezınde käsıporynnyŋ landşaftyq jobalau şeberhanasynyŋ mamandary gül destelerdıŋ jobasyn äzırlep qoiǧan. Bügınde «Aqorda», «Qazaq elı» alaŋdary men «Şabyt» şyǧarmaşylyq saraiy, «Studentter» saiabaǧy men qalalyq äkımdık, Abai eskertkışınıŋ aumaǧy jasyl jelekpen kömkerıldı. Būǧan qosa, Astana köşelerı köpke gül müsındermen de belgılı. Jasyl jelekten jasalǧan 25 müsın qoiyla bastady. Sol jaǧalaudaǧy gülden toqylǧan «Kiız üi», «Qyz ben jıgıt», «Tüieler» syndy müsınder közdıŋ jauyn alady.
Bır qaraǧanda sūlulyq syilaityn sol jaiqalǧan gülderdı baptaudyŋ öz maşaqaty jetkılıktı. Käsıporyn mamandarynyŋ aituynşa, güldi ekkennen ony kütu maŋyzdyraq. Mysaly, olar gül egilgen aimaqtardy güldiŋ qasietine qarap suarady. Keibir gülder sudy boiyna, japyraqtaryna siŋirse, keibırı sudy tamyrynda ūstap, şölge tözimdi keledi. Al, aram şöpterdi jūlu, güldiŋ maŋaiyn tazartu jūmystary bolsa, naǧyz uaqytty qajet etetin jūmystardyŋ bırı. Aita ketetınımız, bügınde qalamyzda kölik kün sanap artuda. Odan qala atmosferasyna eleulı ziian keledı. Astana ispettes kündiz-tüni bir tynbaityn, ünemi qozǧalysta bolatyn şaharǧa atmosferany rettep tūruǧa köktiŋ äseri köp.
Erkejan SÄTIMBEK
