Qazaqstan Respublikasy Eŋbek jäne halyqty äleumettık qorǧau ministrlıgı mamandarynyŋ boljamy boiynşa 4 nemese odan köp balasy bar 340,3 myŋ otbasy köpbalaly boluyna bailanysty memlekettık järdemaqyǧa ümıtker bola alady. Aita keterlıgı, atalǧan järdemaqy engızılgennen bastap Qazaqstandaǧy köpbalaly otbasylar sanynyŋ artuyna bailanysty aluşylar sany da artuy mümkın.
Atalǧan memlekettık järdemaqyny engızu Memleket basşysynyŋ aǧymdaǧy jylǧy 2 qyrküiektegı Qazaqstan halqyna Joldauynda aitylǧan tapsyrmasy boiynşa QR Eŋbekminı äzırlegen atauly äleumettık kömek körsetudıŋ jaŋa tetıkterınde (būdan ärı – AÄK) közdelgen tabysy az jäne köpbalaly otbasylardy qoldaudyŋ negızgı üş baǧytynyŋ bırı bolyp tabylady. Taiauda QR Eŋbekminı tiıstı zaŋ jobasyn Qazaqstan Respublikasy Parlamentınıŋ qarauyna engızudı josparlap otyr.
Joǧaryda atalǧan memlekettık järdemaqy 4 nemese odan da köp kämeletke tolmaǧan nemese 23 jasqa deiıngı kündızgı bölımde oqityn balalary bar barlyq köpbalaly otbasylarǧa tabysyna qaramastan tölenedı dep josparlanuda. Memlekettık järdemaqynyŋ mölşerı bala sanyna qarai saralanady. Iаǧni 4 balasy bar otbasylarǧa – 42500 teŋge, 5 balaǧa – 53125 teŋge, 6 balaǧa – 63750 teŋge, 7 jäne odan da köp balalarǧa 74375 teŋge tölenedı.
Orta eseppen alǧanda, järdemaqy mölşerı är balaǧa 10-11 myŋ teŋgenı qūraidy, būl 2018 jyldan bastap taǧaiyndalmaityn osyǧan ūqsas järdemaqydan 4-7 esege köp.
Aita keterlıgı, Qazaqstanda bügınde bala sany 7-den asatyn 3151 otbasy bar. «Altyn alqa», «Kümıs alqa» alqalarymen marapattalǧan nemese būryn «Batyr ana» ataǧyn alǧan jäne «Ana daŋqy» ordenımen marapattalǧan köpbalaly analarǧa jeke memlekettık järdemaqy tölenedı, olardyŋ ortaşa mölşerı 16160 teŋgenı qūraidy. Aǧymdaǧy jylǧy 1 qazandaǧy jaǧdai boiynşa ony 235 myŋǧa juyq adam alady. Būl memlekettık järdemaqynyŋ tölenuı saqtala bermek.
Būdan būryn habarlanǧandai, aǧymdaǧy jylǧy 7 qazanda QR Ükımetı otyrysynda Eŋbek jäne halyqty äleumettık qorǧau ministrı Bırjan Nūrymbetov Qazaqstanda 2020 jylǧy 1 qaŋtardan bastap engızu josparlanyp otyrǧan AÄK körsetudıŋ jaŋa tetıkterın tanystyrǧan bolatyn.
«Eŋ basty prinsip – memleket kömekke mūqtaj adamdarǧa, äsırese balalar men köpbalaly otbasylarǧa kömektesedı! Eŋbekke qabılettı azamattar jūmys ısteuı kerek. Memleket jūmysqa ornalasuǧa nemese şaǧyn biznespen ainalysuǧa kömektesedı. Memlekettık kömekke – köpbalaly otbasylardy qoldau, tabysy tömen otbasylarǧa atauly äleumettık kömek körsetu, tabysy az otbasylardaǧy balalarǧa berıletın kepıldendırılgen äleumettık paket kıredı» dedı Bırjan Nūrymbetov.
Ministrdıŋ aituynşa, köpbalaly otbasylarǧa qoldau körsetu respublikalyq biudjetten memlekettık järdemaqylar engızu arqyly qamtamasyz etıletın bolady. Būl memlekettık järdemaqy barlyq köpbalaly otbasylarǧa (4 nemese odan da köp kämeletke tolmaǧan balasy bar) tabysyna qaramastan tölenedı.
AÄK tabysy az otbasylarǧa, sonyŋ ışınde köpbalaly otbasylarǧa tölenetın bolady. Eŋ tömen künkörıs deŋgeiınıŋ 70%-y taǧaiyndaudyŋ şektı kriteriiı bolyp qala beredı. Eger eŋbekke qabılettı otbasy müşesı ūsynylǧan jūmystan jäne jūmyspen qamtuǧa järdemdesu şaralarynan bas tartsa, onda AÄK tölemı tek oǧan ǧana emes, bükıl otbasyna da toqtatylady.
Tabysy az otbasylardan şyqqan balalar üşın kepıldendırılgen äleumettık pakettı engızu ūsynylady. 1 jastan 6 jasqa deiıngı balalardy azyq-tülık jiyntyǧymen jäne gigienalyq qūraldarmen, 6 jastan 18 jasqa deiıngı balalardy mektepterde ystyq tamaqpen, oqu qūraldarymen jäne mektep kiımımen qamtamasyz etedı, sondai-aq olarǧa mektepke deiıngı jol jüru şyǧyndary öteledı. Medisinalyq, onyŋ ışınde stomatologiialyq kömek 18 jasqa deiıngı balalarǧa tegın medisinalyq kömektıŋ kepıldık berılgen kölemı jäne mındettı äleumettık medisinalyq saqtandyru şeŋberınde körsetıletın bolady.
Farida KARİMOVA
