Koŋyr küz tüsıp, jylytu mauysymy bastalǧaly ört qauıpsızdıgın saqtau öte maŋyzdy şaralardyŋ bırı. «Saqtansaŋ – saqtarmyn» demekşı, äsırese, qaladaǧy peşpen jylytylatyn üilerde saqtyqtyqty küişeitıp, oryn alǧan aqaulardy joiuǧa bailanysty jürgızılgen bırqatar jūmystar turaly Astana qalasy Memlekettık ört baqylau basqarmasynyŋ basşysy, örtke qarsy qyzmet podpolkovnigı Oral ÄBDIRAHMANOV äŋgımeleidı.
– Örttıŋ aldyn alu qalai?
– 2013 jyldyŋ 10 aiynda Astana qalasy boiynşa 568 ört şyqty. Olardyŋ 257-sı nemese 54,7% jeke tūrǧyn sektorynda boldy. Sonyŋ saldarynan 15 adam qaza bolsa, bır ökınıştısı – olardyŋ jeteuı bala. Al jiyrma toǧyz adam türlı jaraqattar alyp, auruhanaǧa jatqyzyldy. Keltırılgen materialdyq zalal 65 mln 119 myŋ teŋge kölemınde dep eseptelude. Tūrǧyn üi sektoryndaǧy örttıŋ basty sebebı, köbıne peş salyp, tütındıkterdı şyǧarar kezde ört qauıpsızdık erejelerın saqtamau bolyp otyr. Rasy kerek, köp adamdar qarjy ünemdeu maqsatynda üidıŋ peşterın būl salada mamandyǧy joq, kezdeisoq adamdarǧa saldyryp, soŋy orny tolmas ökınışterge alyp kelıp jatatyn jaǧdailar az emes.
– Ügıt-nasihat jūmystary qalai jürgızıledı?
– Balalardy qarausyz qaldyryp, oŋaşada olar otpen oinaityn, söitıp, jalynnyŋ qūrsauynda qalatyn oqiǧalar jiı kezdesedı. Osyndai keleŋsızdıktıŋ aldyn-alu maqsatynda departament qyzmetkerlerı ört qauıpsızdık ailyǧy şeŋberınde tūrmysy tömen 22 otbasynyŋ üiıne bas sūǧyp, ört qauıpsızdık erejelerın saqtau jönınde jadynamalar taratty.
Jadynamalar taratu kezınde belgılı bolǧanyndai, tūrmysy tömen otbasylardyŋ basym bölıgı jeke tūrǧyn üi sektorlarynda tūrady eken. Olarǧa jyl saiyn qyrküiek aiynda ötkızıletın ört qauıpsızdık ailyǧy şeŋberınde, tötenşe jaǧdailar departamentınıŋ injenerlık-inspektorlyq qūramy keŋınen ügıt-nasihattyq jūmystardy jürgızedı. Mamandar aulalyq reidter ötkızıp, tūrǧyndarǧa ört qauıpsızdık erejelerı men talaptary, jylytu mausymyna daiyndyq, elektr ötkızgışterdıŋ montajy jaiynda aityp, ışkı ıster departamentımen bırlesken reidter ūiymdastyryldy.
– Saiajailarda ört qauıpsızdıgı qalai saqtalady?
– Keiıngı kezde auyl halqynyŋ qalaǧa köptep qonys audaruyna bailanysty saiajailarda da tūryp jatqan adamdar az emes. Ötken jylǧy saiajaida bolǧan örtten aşy sabaq alǧan tūrǧyndar da, departament mamandary da ört qauıpsızdıgıne asqan saqtyqpen qarauda. Saiajai sektorlarynda dybys ūlǧaitqyştardyŋ kömegımen halyqqa ört qauıpsızdık erejelerı nasihattaluda.
Sonymen qatar, «Ört qauıpsızdık şaralary» taqyrybynda qala mektepterınde interaktivtı sabaqtar ūiymdastyrylyp, qoǧamdyq kölıkterde osy ıs-şaralardy nasihattaityn beinerolikter körsetıledı.
«Ört – tılsız jau» dep beker aitylmaǧan. Ol eşkımge aiauşylyq etpeidı. Aiaq astynan şyqqan ört zardaby orny tolmas ökınışke äkelerı sözsız. Būl apattan saqtanu üşın ärbır tūrǧyn üi iesı saqtyq şaralaryn jasau kerek.
Taŋatar TÖLEUǦALİEV
