Ortalyq kommunikasiialar qyzmetınde QR Mädeniet jäne sport ministrlıgınıŋ Tılderdı damytu jäne qoǧamdyq-saiasi jūmys komitetıne qarasty Ş.Şaiahmetov atyndaǧy Tılderdı damytudyŋ respublikalyq üilestıru-ädıstemelık ortalyǧy direktorynyŋ mındetın atqaruşy Qonysbai Äbıl jurnalistermen jüzdestı.
Bügıngı taŋda ortalyqta bırqatar jaŋa jobalar qolǧa alynǧan. Äsırese, terminologiia salasynda qordalanyp qalǧan mäsele jeterlık. Sondyqtan, osy tüiındı tiımdı şeşu üşın ortalyq terminderdıŋ elektrondyq qoryn qūru boiynşa ǧylymi-täjıribelık zertteuler jürgızude. Portaldyŋ negızgı maqsaty – tıltanuşy ǧalymdarǧa bırlesıp jūmys jasauǧa arnalǧan platforma qūryp, ızdenuşılerge qazaq terminologiialyq qoryndaǧy terminderdıŋ audarmasy men etimologiiasyna qol jetımdılıgın arttyru qarastyrylǧan.
Terminologiia – ǧylymnyŋ maŋyzdy salasy. Negızınen, terminderdı qazaq terminologiiasyn jüiege keltıru, qazaq tılınıŋ aitylu jäne jazylu zaŋdylyqtaryna sai jüieleu, jaŋa sözder men ataulardy bırızdendıru öte maŋyzdy. Būl jūmys älemdık täjıribenı, tuys tılderdıŋ modelın, halyqaralyq terminderdı qoldana otyryp jasaluy tiıs. Sondyqtan jaŋadan bekıtılgen terminderdıŋ BAQ-ta jariialanu jiılıgıne monitoring ötkızılıp tūrǧany abzal, – deidı Qonysbai Äbıl.
Aitalyq, tiıstı baǧdarlamaǧa säikes 2014 jyly qazaq tılınıŋ rettelgen terminologiialyq qorynyŋ ülesı – 20 paiyzǧa, 2017 jylǧa qarai – 60 paiyzǧa, al 2020 jylǧa qarai 100 paiyzǧa jetkızu mındettelgen.
Sondai-aq, aldaǧy taŋda elımızde tılderdı oqytudyŋ bıryŋǧai ädıstemesı jasaqtalmaq. Būl jūmys, negızınen, qalalar men aimaqtarda ornalasqan ortalyqtardyŋ jūmysyn bırızdendıruge baǧyttalǧan. Sebebı, olardyŋ saǧattary da ärtürlı, bıryŋǧai ädısteme de joq eken.
«Ortalyq baǧdarlama aiasynda 100-ge juyq oqu-ädıstemelık qūral jasap şyǧardy. Jäne ol barlyq aimaqtarǧa taratyldy. Ortalyqta ekı multimedialyq kabinet, 3000 kıtap qory saqtalǧan kıtaphana bar. Qazırgı taŋda ortalyqta oqu-ädıstemelık jūmystarmen bırge baspa ısın ǧylymi saraptamadan ötkızuge mümkındık berılgen. Özımızdıŋ saitymyz da jūmys ısteidı. Kündelıktı oqu-ädıstemelık terminologiia, sosiolingvistika, audarma ısı jäne qazaqtanu syndy bölımder qyzmetterın atqaruda» deidı ortalyq basşysy.
Jäne ortalyq mamany Liza Esbosynova taǧy bır jan jadyratar tyŋ jaŋalyq jetkızdı. Onyŋ aituynşa, 2017 jylǧa qarai qazaqstandyqtardyŋ 70 paiyzy qazaq tılınde erkın söilemek.
«Bügıngı taŋda bızdıŋ jürgızgen äleumettık saualdamamyz ben tıl üiretu ortalyqtarynan berılgen sertifikattar sanynyŋ paiyzdyq körsetkışterıne qarap Qazaqstan azamattarynyŋ 40 paiyzy qazaq tılınde erkın söilep, jaza alatynyn aŋǧardyq. Naqty jospardy oryndau arqyly bız būl körsetkıştı 2017 jyly 70 paiyzǧa deiın jetkızetın bolamyz» dedı ol.
Azamat ESENJOL
