Elımızde jylyna ortaşa eseppen 600-ge juyq adam joǧalsa, onyŋ 80 paiyzy ǧana ne ölı, ne tırı tabylady eken. Oqu ornynan, üiınen şyǧyp, qaita oralmaǧandardyŋ arasynda ülkenı de, kışısı de bar. Joǧalǧan jandardy ızdeu jūmysyna ışkı ıster organdary, kinologiia qyzmetı, tötenşe jaǧdailar qyzmetkerlerı jäne volonterler jūmyldyrylady. Soŋǧylarynyŋ būl jūmysta paidasy köp bolyp tūr. Solardyŋ bırı – elordalyq «Lider.kz» volonterler ūiymy. Elımızde adam ızdeumen ainalysatyn jalǧyz ūiymnyŋ jetekşısı Aizada JÜSIPOVA būl jolda quanyş pen qaiǧy qatar jüretının aitady.
Taǧdyr tälkegıne tüsken jandardyŋ qaiǧysyna bei-jai qarai almaityn erıktıler toby, eldıŋ bärı küder üzse de, alǧan betınen qaitpai, adamdardy ızdeidı. Jaqyndarynyŋ köz jasyna qarai bırı tırı, al bırı, ökınışke qarai, ölı tabylady. Ūiym qūrylǧaly 7 jyl uaqyttan berı tūrǧyndardan kelıp tüsken ötınışterge qarai Astana qalasynda 3000-ǧa tarta adamdy ızdep tapqan. Alaida ızdıŋ arty sūiylyp, bırte-bırte joǧalyp, bırneşe jylǧa deiın nemese müldem tabylmai jatqandar da qanşama. Qazırgı taŋda elordada 300-ge juyq azamat ızdestırılude. Olardyŋ jartysy – tuystyq qarym-qatynasy üzılgender.
Volonterler ūiymy – 25 qala men öŋırde ornalasqan bıregei qauymdastyq. Olardyŋ qatarynda, negızınen, özın-özı jūmyspen qamtyǧan käsıpkerler, därıgerler, zeinettegı polisiia qyzmetkerlerı, ört söndıruşıler sekıldı barlyq salanyŋ mamandary aqysyz qyzmet etedı. Astana qalasyndaǧy topta 80-ge tarta volonter bar. Negızınen, äielderden tūratyn komandada er adamdar az eken.
Ūiym qūrylmas būryn Aizada erıktı retınde alǧaş ızdeu jūmysyna aiaqasty aralastym deidı.
«2016 jyly şaştaraz bolyp jūmys ıstep jürgen kezım. Bır klientım kelıp, qatty qobaljyp, körıpkel tanystaryŋyz joq pa dep sūrap, ärıptesınıŋ qyzy tabylmai jatqanyn aitty. Men joq dep, qandai jaǧdai bolǧanyn sūradym. Söitse ekı jasar büldırşın joǧalyp ketken eken. Ata-anasymen Nūra özenınıŋ boiynda demalyp jürgende, qyzdaryn tappai qalǧan. Būl 11 mamyrda bolǧan jaǧdai edı. Men jūmysymdy jalǧastyra berdım. Bıraq älgı qyz esımnen ketpei qoidy. Jazylyp qoiǧan klientterımdı basqa uaqytqa şegerıp, jaŋaǧy klientke habarlasyp, oqiǧa ornyna bırden bardym. Sol kezdegı körınısten jüregım qatty ezıldı. Qabanbai batyr (būrynǧy Rojdestvenka) auylynda 500-ge juyq volonter jinalǧan edı. Qaraǧandy jäne Almatydan arnaiy erıktıler kelıp kömektestı. Men de ızdeu jūmysyna qatystym. 10 kün ızdep, tek 21 mamyrda balanyŋ mäiıtın balyqşylar tapty. Osy oqiǧadan keiın sol kezde tanysqan volonterler bırıgıp, ūiym qūruǧa bel budyq. Sol büldırşınnıŋ qazasy esımızge tüsken saiyn kökıregımız qars aiyrylady. Būl bızdıŋ osy igılıktı ısımızdı tastamauǧa serpın beredı» deidı Aizada.
Volonter özı sekıldı niettes adamdardy jinap, erıktıler ūiymyn qūryp, bügınde būl ūiymnyŋ bas qalada asa tanymal ekenın aitady. Erıktıler qatary jyl sanap arta tüsude. Bır qyzyǧy, ärbır ızdeu jūmysynan keiın joǧalǧandardyŋ tuystary men jaqyndary öz qalauymen erıktıler qataryna qosylyp jatady eken.
Ūiym joǧalǧan adamdardy ızdep, üzılgen tuystyq qatynastardy jalǧaumen ainalysady. Erıktıler toby ışkı ıster organdarymen tyǧyz qarym-qatynas ornatyp, bügıngı taŋda qalalyq bırqatar audannyŋ Işkı ıster basqarmasymen memorandumǧa qol qoiypty. Eŋ äuelı balalar, mügedektıgı bar jäne egde jastaǧy adamdardy kezek küttırmei ızdestıredı. Erıktıler oqiǧa ornynan bastap ız quyp, beinejazba nemese kuägerler arqyly soŋyna tüsedı. Top müşelerınıŋ bırı äleumettık jelılerdegı chattarda habarlama jıberedı, al basqalary jaiau ızdeidı. Erıktılerdıŋ arnaiy keudeşesı men qūjaty bar. Izdeu jūmysyna volonterler keudeşesız şyqpaidy. Sonymen qatar olarǧa şam men rasiia da berıledı. Naqty ızdeu jūmysyna tek 18 jastan joǧary azamattar ǧana qatysa alady. Kämelet jasyna tolmaǧandarǧa, nietı bolsa, jūmys tabylady. Mysaly, 14 pen 18 jas aralyǧyndaǧy jasöspırımder joǧalǧandar turaly mälımetı bar paraqşalardy japsyrumen jäne äleumettık jelıde taratumen ainalysady. Bıraq olarǧa tek kündızgı uaqytta ǧana jūmys ısteuge rūqsat etıledı. Odan joǧary jastaǧylar, şyn mänınde, jürek qalauymen topqa qosylsa bolady. Bıraq alǧaşqy ızdeu jūmysynan keiın-aq keibırı jūmys barysyndaǧy türlı qauıp pen kedergını qiynsynyp, öz nietınen bas tartyp jatady eken.
«Adamdardy ızdeu erıktılerden köp küş jūmsaumen qatar, olar ölı tabylǧan jaǧdaida da auyr psihologiialyq synaqqa äkeledı jäne oǧan barlyǧy bırdei qarsy tūra almaidy. Mäselen, ūiymnyŋ alǧaşqy jylynda Äsel esımdı volonter boldy. Sol jyly suǧa batyp ketken balanyŋ mäiıtın tauyp, anasyna habarlaǧanda, ol jalǧyz ūly ekenın aityp, jer tyrnap jylaǧanyn körgen Äsel şydamady. Tek üş jyldan keiın ǧana volonter bolu öte maŋyzdy missiia ekenın ūǧyp, ūiymǧa qaita oralǧan edı. Sondyqtan jüregınde aiauşylyǧy joq jandar erıktı emes» deidı Aizada.
Volonterdıŋ sözınşe, jaz mezgılınde, äsırese şomylu mausymynda balalardyŋ joǧalyp ketıp, suǧa batu oqiǧasy köbeiedı. Byltyr qaladaǧy su aidyndarynda 42 bala suǧa batqan. Osy jaǧynan bırınşı kezekte ata-ana tarapynan mūqiiattylyq jetıspeidı.
– Balalardyŋ qūdyqqa tüsıp ketu jaǧdaiy da jiı kezdesedı. Mäselen, top qyzmetınıŋ tarihyndaǧy eŋ auyr oqiǧalardyŋ bırı 2019 jyly tırkeldı. 13 jasar Baqdäulet Ömırhan ekı künnen keiın öz üiınen 150 metrdegı qūdyq ışınen tabylǧan. Tört jyl būryn, aqpan aiy, qaqaǧan qystyŋ kezı, elorda ırgesındegı Qyrqynşy stansasynda betı aşyq, bıraq qar kömıp, körınbei qalǧan qūdyq köp boldy. Izdeu jūmysyn jyldamdatu üşın bırden sondai qūdyqtar kartasyn tiıstı organdardan sūrattyq, bıraq olar qūzyretı joq ekenın aityp, bermedı. Sosyn özımız ızdei bastadyq. Aqyry üşınşı künı tünde taptyq. Saraptama nätijesı balanyŋ ekı kün boiy tırı bolǧanyn rastady. Bala suyqtan jäne aş bolyp älsırep öldı, – dep eske aldy Aizada.
Volonterdıŋ aituynşa, balalardyŋ joǧaluyna bırınşı kezekte ata-ana kınälı. Olar beiqamdyq tanytyp, ony qarausyz qaldyrady. Sondyqtan da qaida tūratynyn, ata-ananyŋ familiiasy men telefonyn jetı jasqa deiıngı balanyŋ miyna qūia beru kerek. Eger jattai almaidy deseŋız, qaltasyna qaǧazǧa jazyp salyp qoiyŋyz. GPS-saǧat taǧyp ne aşyq tüstı kiımderdı kiındırgen jön. Sondai-aq terezege qorşau qoiyp, büldırşınderdı oǧan jolatpaǧan dūrys. Bärınen būryn közden tasa qylmaŋyz. Öitkenı bala eşqaşan ölıp qalamyn dep oilamaidy, özın-özı saqtau instinktı joq. Al jasöspırımderdıŋ qyzyq quyp, bıreuge bırdeŋenı däleldeimın dep üiden ketıp qalatyn kezı az emes. Tıptı bır-bırımen bäsekelesıp te üiden ketıp qalǧan jaǧdailar bolǧan.
– Erıktılık būl hobbiden būryn ömır saltyna ainalyp ketedı eken. Būl jolda men qanşama jüregı taza, nietı aq janmen tanysyp, erekşe bır orta taptym. Köptegen adam da ömırge jaŋaşa közqaraspen qarap, täjıribe jinau üşın volonter bolyp jatady. Erıktılık – özgelerge kömektesu, öz elınıŋ damuyna, kemeldenuıne qandai da bır üles qosuǧa degen ūmtylys. Bır quantatyny, ondai jandar bızde de barşylyq. Özıŋdı-özıŋ küştep erıktı bolu mümkın emes, erıktılık – jürek qalauy. Eger janyŋa jaqpasa, būl ıspen ainalysudyŋ qajetı joq, – dedı öz sözınde A.Bolatqyzy.
Jaqynyŋdy joǧaltqannan auyr eşteŋe joq. Alasapyran soǧys kezı emes, mamyrajai beibıt künı onyŋ uaiymy öte auyr. Al şarq ūryp ızdegendegı jantalasta qaraly habar jetse, qaiǧysy eselene tüspek. Volonter bır tiyn aqy sūramai, kün-tün demei sarp etken eŋbegınıŋ qiynşylyǧy joǧalǧan jandardyŋ tabysqandaǧy quanyş sezımınıŋ bır sätıne de tatymaitynyn aitady.
Volonter özı sekıldı niettes adamdardy jinap, erıktıler ūiymyn qūryp, bügınde būl ūiymnyŋ bas qalada asa tanymal ekenın aitady. Erıktıler qatary jyl sanap arta tüsude. Bır qyzyǧy, ärbır ızdeu jūmysynan keiın joǧalǧandardyŋ tuystary men jaqyndary öz qalauymen erıktıler qataryna qosylyp jatady eken
