30 қыркүйек әділет органы қызметкерлері үшін жаңа кәсіби мерекеге айналды. «Әділет» деген сөздің өзі заңмен тығыз байланысты. Латын тілінен аударғанда бұл сөз «әділдік, заңдылық»дегенді білдіреді.
Қазақстандағы әділет органдары заң шығарушы емес, атқарушы билік органдарына жатады. Олар мемлекет қызметін құқықтық қамтамасыз етуде және мемлекеттік органдардың жұмысында заңдылық режимін сақтауда маңызды рөл атқарады. Әділет органдары адам мен азаматтың құқығы мен бостандығының үстемдігін, сондай-ақ, Қазақстан Республикасының егемендігін қамтамасыз ете отырып, ұлттық заңнаманы қалыптастыруға қатысады.
Әділет органдарының негізгі міндетінің бірі – нормативтік құқықтық актілердің жобаларын, оның ішінде жергілікті өзін-өзі басқару органдарының шешімдері мен қаулыларын заңдық сараптау. Олар осы актілердің отандық заңнама нормаларына сәйкестігін тексереді. Мұндай тексерулердің қатарында мысал қалалар мен елді мекендердің аумақтарын абаттандыру туралы ережелер болуы мүмкін.
Осылайша, әділет органдары Қазақстанда заңдылық пен әділеттілікті қамтамасыз етуде маңызды рөл атқарады. Олар қоғамдағы тәртіпті сақтауға және азаматтар мен ұйымдардың заңдары мен құқықтарының сақталуына кепілдік береді. Әділет органдары қызметкерлерінің күнінде олардың құқықтық мемлекет құруға және әрбір азаматтың құқығы мен бостандығын қорғауға қосқан үлесі туралы айтқан жөн.
Әділет органдары жылжымайтын мүлікке құқықтарды тіркеуде, балалардың туу туралы құжатын рәсімдеуде, некені қиюда және бұзуда, сондай-ақ, зияткерлік меншік құқықтарын қорғауда маңызды рөл атқарады. Олар сонымен бірге интернет арқылы әртүрлі мемлекеттік қызметке қол жеткізуді қамтамасыз етеді. Бұл азаматтардың анықтама алуын және өтініш беру процесін жеңілдетеді.
Аумақтық әділет органдарын қоса алғанда, Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің сайты нормативтік құқықтық актілер туралы ақпарат береді. Осы сайттан әртүрлі мемлекеттік қызметті электронды түрде алуға мүмкіндік бар. Бұл азаматтар мен ұйымдардың заңдармен танысуына және қызметтерді кеңселерге бармай-ақ пайдалануына көмектеседі.
Қазақстан Республикасының Әділет министрлігі азаматтарға «119» телефон нөмірі бойынша құқықтық көмек алуға мүмкіндік беретін атқарушылық іс жүргізу мәселелері жөніндегі сall-орталығын 2016 жылдың 23 қыркүйегінен бастап іске қосты.
Қосымша мәліметтер қажет болған жағдайда, жауапты адам абонентті және консультант-операторды қабылданған шаралар туралы бір сағат ішінде хабардар етеді. Бұл жүйе құқықтық органдармен өзара іс-қимылды жеңілдетуге және азаматтардың мәселелерін тиімді шешуді қамтамасыз етуге арналған.
Мәлика НОҒАЙБЕКОВА,
Астана қаласы Әділет департаменті құқықтық түсіндіру
және халыққа заңгерлік көмек көрсету бөлімінің басшысы
