حح عاسىردىڭ باسى رەسەي ءۇشىن ۇلكەن ساياسي وزگەرىستەردىڭ باستاۋىنا اينالدى. 1905-1907 جىلدارعى تۇڭعىش بۋرجۋازيالىق-دەموكراتيالىق رەۆوليۋتسيا قازاق حالقىنىڭ ساياسي ساناسىنىڭ ويانۋىنا, ۇلت-ازاتتىق قوزعالىستىڭ دامي تۇسۋىنە, قازاق قاۋىمىندا دا وتارلىق ەزگىگە قارسى باعىتتالعان الەۋمەتتىك-ساياسي كۇشتىڭ قالىپتاسۋىنا جول اشتى. ونداي كۇش الاش قوزعالىسى ەدى. ونىڭ باسىندا ءبىرسىپىراسى رەسەيدىڭ سانكت-پەتەربۋرگ, ماسكەۋ سياقتى قالالارىندا وقىعان, ءوز زامانىنا سايكەس جوعارى ءبىلىم العان, وزىق ويلى ءاليحان بوكەيحان, احمەت بايتۇرسىنۇلى, مىرجاقىپ دۋلاتۇلى, مۇستافا شوقاي جانە ت.ب. سول كەزدەگى قازاقتىڭ الدىڭعى قاتارلى زيالىلارى بولدى. ولار قازاقستاندا كەڭەس وكىمەتىن قۇرعانداردان قاي جاعىنان بولسىن بيىك-تۇعىن.
ال 1917 جىلعى اقپان رەۆوليۋتسياسىنىڭ پاتشالىق مونارحيانى تاقتان ءتۇسىرۋى الاش جەتەكشىلەرىنىڭ جىگەرىن تاسىتىپ, رۋحىن كوتەردى. بۇل وقيعا قوزعالىستىڭ الدىنا جاڭا مىندەتتەر قويدى. سودان قازاق ولكەلەرىن جاپپاي شارپىعان ۇلت-ازاتتىق كۇرەستى جاڭا دەڭگەيگە شىعاراتىن ساياسي ۇيىمنىڭ قاجەتتىگى تۋدى. ونداي قۇرىلىم 1917 جىلدىڭ 21-26 شىلدەسىندە ورىنبور قالاسىندا وتكەن ءبىرىنشى بۇكىلقازاقتىق سەزدىڭ شەشىمىمەن دۇنيەگە كەلگەن تۇڭعىش ۇلتتىق-دەموكراتيالىق «الاش» ساياسي پارتياسى بولعان ەدى.
قازاق قوعامىنىڭ سول كەزدەگى ساياسي ويىنىڭ بىردەن-ءبىر جارقىن كورىنىسىندەي, حالقىمىزدىڭ ءتول تاريحىندا تەرەڭ ءىز قالدىرعان «الاش» سياقتى پارتيانىڭ سايا-سي ساحناعا شىعۋى پاتشالىق رەسەيدىڭ قازاقستاندى وتارلاۋ ساياساتىنىڭ تەرەڭ داعدارىسىن كورسەتەتىن, سونداي-اق, قازاق قوعامىن جاڭا ساياسي-قۇقىقتىق, الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق جانە رۋحاني نەگىزدە قايتا قۇرۋدىڭ قاجەتتىگىن تانىتاتىن فاكتورلار بولاتىن. ونىڭ باعدارلاماسىنىڭ جوباسى 1917 جىلدىڭ قاراشا ايىنىڭ 21-دە «قازاق» گازەتىندە جاريالاندى. ۇلتتىق دامۋ مەن ۇلتتىق تەڭدىك ءۇشىن كۇرەس يدەياسىنا سۋارىلعان, ءوزىنىڭ مازمۇنى مەن ساياسي ءمانى جاعىنان بۇرىن-سوندى قازاق تاريحىندا بولماعان بۇل باعدارلاما جوباسى كەيىن الاشوردا اۆتونومياسى مەملەكەتتىگىنىڭ باستى قۇجاتىنا اينالدى.
دۇنيەجۇزىنىڭ الدىڭعى قاتارلى ەلدەرىنىڭ تاجىريبەلەرىن ءتيىمدى پايدالانا وتىرىپ, باعدارلاما اۆتورلارى تاۋەلسىزدىك جولىن, دەموكراتيالىق دامۋدى تاڭدايتىندىقتارىن اشىق ايتتى. وسىلاردى نەگىزدەيتىن مەملەكەتتىك-قۇقىقتىق يدەيالاردى ۇسىندى. بۇل ماسەلەلەردىڭ ءبارىن جاڭا پارتيا كەڭەستىك قان-توگىس, تاپتىق كۇرەس جولىمەن ەمەس, ۇلتتىق بىرلىك نەگىزىندە, كۇردەلى ساياسي رەفورما ارقىلى جۇزەگە اسىرماق بولدى.
10 باپتان تۇراتىن قىسقا عانا باعدارلامادا قازاق دالاسىنىڭ وزەكتى ماسەلەلەرى: ءسوز بەن ءباسپاسوز بوستاندىعى, جينالىس ەركىندىگى, تەڭ قۇقىقتىق نەگىزدە ءبىلىم بەرۋ, وقۋ ورىندارىندا انا تىلىندە وقىتۋ, ءدىن ءىسىنىڭ مەملەكەت ىسىنەن بولەكتىگى, بيلىك پەن سوت, ەل قورعاۋ, سالىق, جەردى ساتپاۋ جانە ت.ب. يدەيا-لار بار ەدى. وسىلاردىڭ ىشىنەن ۇلتتىق مەملەكەتكە قاتىستى كەيبىر قاعيدالار تۋرالى ويلارىمىزدى ورتاعا سالساق.
الاش قوزعالىسىنىڭ نەگىزگى يدەياسى ءسوزسىز ەركىندىك پەن دامۋدىڭ العىشارتى رەتىندە قازاقتىڭ ۇلتتىق مەملەكەتىن قۇرۋ بولاتىن. مۇنى ەرتە تۇسىنگەن الاش كوسەمى ءاليحان بوكەيحان مۇنداي مەملەكەت دەگەندە قازاقتىڭ ۇلتتىق ەرەكشەلىكتەرىن ساقتاي جانە سانا-سەزىمىن وياتا وتىرىپ, ورتاعاسىرلىق الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق مەشەۋلىكتەن الىپ شىعاتىن باتىستىق بۋرجۋازيالىق قاتىناس جولىن تاڭداعانى بەلگىلى.
«الاش» پارتياسىنىڭ باعدارلاماسىندا ۇلتتىق مەملەكەت تۋرالى تىكەلەي سوزدەر جوق. الايدا, وندا ۇلتتىق مەملەكەتتى باسقارۋدىڭ قۇرىلىمى مەن سيپاتىنا بايلانىستى بىرنەشە ءپرينتسيپتى قاعيدالار بار. ونى«مەملەكەت قالپى» (مەملەكەتتىك قۇرىلىم-ءا.ب.), «جەرگىلىكتى بوستاندىق» جانە «بيلىك ءھام سوت» دەپ اتالاتىن ءبىرىنشى, ەكىنشى جانە بەسىنشى تاراۋ-لاردان بايقاۋ قيىن ەمەس.
باعدارلامانىڭ «مەملەكەت قالپى» اتتى العاشقى تاراۋىندا بولاشاق مەملەكەتتىڭ قۇرىلىمى ارنايى ءسوز بولادى. رەسەي دەموكراتيالىق, فەدەراتيۆتىك رەسپۋبليكا بولۋى كەرەك دەگەن سوزدەردەن باستالىپ, ودان ارى دەموكراتيانىڭ ماعىناسى مەملەكەتتى جۇرتتىڭ بيلەۋى, فەدەراتسيانىڭ ماعىناسى قۇرداس مەملەكەتتەر بىرلەسۋى, ءار مەملەكەتتىڭ ىرگەسى بولەك, ىنتىماعى ءبىر بولىپ, ارقايسىسى ءوز تىزگىنىن ءوزى الىپ جۇرەدى دەگەن سيپاتتا تۇسىنىكتەمە بەرىلەدى. وسىنداعى تەڭ, ىرگەسى بولەك جانە ءوز تىزگىنى وزىندە دەگەندە باعدارلاما اۆتورلارى تاۋەلسىز مەملەكەتتى مەگزەپ وتىر. ال تاۋەلسىزدىك سول ەلدىڭ بايىرعى تۇرعىن حالقىنىڭ ۇلتتىق مۇددەسىنە قاتىستى ەكەنى بەلگىلى.
باعدارلامادا اسا ماڭىزدى «جەرگىلىكتى بوستاندىق» دەگەن تاراۋداعى ءوز تىزگىندەرى وزىندە بولىپ بىرىككەن قازاق وبلىستارىنىڭ رەسەي رەسپۋبليكاسى فەدەراتسياسىنىڭ ءبىر بولىگى بولۋى, رەتى كەلسە, قازاق اۆتونوميا-سى سىبايلاس جۇرتتارمەن ازىرگە بىرلەسە وتىرىپ, رەتى كەلمەسە, بىردەن-اق ءوز الدىنا جەكە بولۋى سياقتى ۇسىنىستار دا كوپ نارسەنى اڭعارتادى. وسىنداعى «قازاق اۆتونومياسى» دەگەن تاعى دا دەربەستىكتى, تاۋەلسىزدىكتى تانىتىپ تۇر.
سونىمەن قاتار «الاش» پارتياسىنىڭ نەگىزىن سالۋشىلار بي, بولىس, اۋىلنايلاردىڭ جۇرتقا پايدالى, جۇرت ءۇشىن قىزمەت ەتۋگە ىقىلاستى بولۋلارىنا ەرەكشە كوڭىل بولگەن. بۇل سوناۋ انتيكالىق زاماننىڭ كەمەڭگەرى اريستوتەلدىڭ مەملەكەتتىڭ دۇرىس تۇرىنە اكىمدەر حالىق, ەل پايداسىن ويلاعان, بيلىك قوعامعا قىزمەت ىستەگەن مەملەكەتتەردى جاتقىزعان يدەيالارىمەن ۇلاسىپ جاتىر. سونداي-اق, باعدارلامادا جەرگىلىكتى ورگانداردىڭ «تازا قىزمەتشىلەرىن» حالىقتىڭ قالاۋىمەن, ياعني, سايلانىپ قويىلۋى جانە ولاردىڭ جەرگىلىكتى حالىقتىڭ ءتىلىن ءبىلۋى, ولاردىڭ قۇزىرەتىنە كىم بولسا دا مويىنۇسىنۋى سياقتى ءپرينتسيپتى ماسەلەلەر قاراستىرىلعان.
عىلىم مەن بىلىمگە ارنالعان باعدارلاما تاراۋىندا باستاۋىش مەكتەپتەردە وقۋدىڭ انا تىلىندە جۇرگىزىلۋى العا تارتىلعان. قازاقتىڭ ءوز تىلىندە ورتا مەكتەبىنىڭ, ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ بولۋىن كۇن تارتىبىنە قويا وتىرىپ, اۆتورلاردىڭ وقۋ جۇيەسىنىڭ ۇلتتىق ەرەكشەلىكتەرىنە ەرەكشە كوڭىل ءبولۋى بىزدەردىڭ بۇگىنگى كۇنىمىز ءۇشىن دە ەرەكشە وزەكتى ەكەنىن ايتا كەتسەك, ارتىق بولماس. بۇل, اسىرەسە, ءبىلىم, عىلىم باسشىلارىنىڭ اعىلشىن ءتىلىنىڭ قامقورىن كوبىرەك سوعىپ, قازاق ءتىلىن ءبىر ايتۋعا ۋاقىت تابا الماي جۇرگەندەرىنە تاعىلىمدى.
باعدارلامالاردى وقي وتىرىپ, ونداعى يدەيالاردىڭ تەرەڭدىگى مەن مولدىعىنا تاڭ قالاسىڭ. الاش كوسەمدەرىنىڭ سول كەزدەگى ادامزات تاريحى مەن مادەنيەتىنىڭ الەمدىك قول جەتكەن الەۋمەتتىك-ساياسي مۇرالارىنان تولىق حاباردار بولعاندارى, ءتىپتى, بۇگىنگى زامان بيىگىنەن قاراعاننىڭ وزىندە-اق ايقىن اڭعارىلادى. پىكىرىمىزگە تاعى ءبىر دايەك كەلتىرە كەتەيىك. باعدارلاماداعى مەملەكەتتىك دۋما ۇكىمەت ۇستىنەن قارايدى, ونىڭ ىسىنە باقىلاۋ جاسايدى دەگەن ويلار مەملەكەتتى باسقارۋدا پارلامەنتتىك-پرەزيدەنتتىك رەسپۋبليكا پرينتسيپتەرىنە سايكەس كەلەتىن جاڭاشا كوزقاراستىڭ ءناتيجەلەرى بولاتىن.
الاش كوسەمدەرىنىڭ قازاقتىڭ ەگەمەندى, تاۋەلسىز, «ىرگەسى ءبولەك» ۇلتتىق مەملەكەتىن قۇرۋ تۋراسىنداعى نەگىزگى يدەياسى 1917 جىلدىڭ جەلتوقسانىندا ورىنبوردا وتكەن ءبىرىنشى بۇكىلقازاقتاردىڭ سەزىندە جۇزەگە استى. توعىز كۇنگە سوزىلعان سەزد اۆتونوميا قۇرۋ تۋرالى شەشىمگە كەلدى. ونىڭ اتىن «الاشوردا» بولسىن دەگەن قاۋلى قابىلداندى. الاش اۆتونوميالىق مەملەكەتىنىڭ ۋاقىتشا حالىقتىق كەڭەسى قۇرىلىپ, ءا.بوكەيحان سونىڭ توراعاسى بولىپ سايلاندى. الايدا, جاڭا زامانداعى ۇلتتىق مەملەكەتتىڭ ۇلگىسىندەي بولعان «الاشوردا» اۆتونومياسى بار-جوعى ەكى-ءۇش جىلداي عانا ءومىر ءسۇردى. كەڭەستىك توتاليتارلىق جۇيە قازاق حالقىنىڭ ازاتتىقتى اڭساعان يدەيالارىنىڭ جەمىسىندەي بولعان الاشوردا مەكەمەلەرىن تاراتىپ تىندى. 1919 جىلى الاش قايراتكەرلەرىنە ساياسي ايلامەن كەشىرىم جاسالعانىمەن, كەيىن ولار تۇگەل دەرلىك ءارتۇرلى قۋعىن-سۇرگىنگە ۇشىراپ, قىرىپ-جويىلدى.
ءسويتىپ, قازاق الەمىنە شوق جۇلدىزداي جارقىراي شىققان الاش جەتەكشىلەرىنىڭ تالايىنىڭ عۇمىرىن قيعان اسقاق ارمان, بيىك ماقسات جۇزەگە اسپاي, 70 جىل قازاقستان كوپ جاعدايدا پاتشالىق رەسەيدىڭ جالعاسى بولعان كەڭەستىك رەسەيدىڭ قۇرامىندا بولدى. ءسويتىپ, بەرگەنى از ەمەس, بىراق العانى الدەقايدا كوپ بولعان كەڭەستىك زاماندا قازاقستان ماسكەۋگە باعىنعان, ءوز تىزگىنى وزىندە ەمەس, ءوزىن-ءوزى بيلەي الماعان, ءپرينتسيپتى ماسەلەلەرىن تەك ورتالىق شەشەتىن تاۋەلدى رەسپۋبليكالاردىڭ بىرىنە اينالدى. ەڭ نەگىزگىسى – قازاق قاۋىمى ادامزات قوعامىنىڭ تولىققاندى مۇشەسى رەتىندە ساياسي ءھام رۋحاني ەركىندىكتە بولمادى. سوندىقتان, قازاقستان مەملەكەت رەتىندە دە, قازاق حالقى ۇلت ەسەبىندە دە تولىققاندى قالىپتاس ا المادى. سونىڭ زارداپتارى قازىرگى كۇنگە دەيىن جالعاسىپ, العا ەركىن جىلجۋىمىزعا كوپ كەدەرگى كەلتىرىپ وتىر.
قۇدايعا شۇكىر, 1990 جىلى تاعدىر سىيلاپ ەلىمىزدە ازاتتىق تاڭى اتتى. كەزىندە اقپان رەۆوليۋتسياسىن «قازاق» گازەتىنىڭ «كيىز تۋىرلىقتى قازاقتىڭ وڭ جاعىنا اي, سول جاعىنا كۇن تۋدى» دەپ جازۋىنىڭ, ءاليحان بوكەيحان, مۇستافا شوقاي, مىرجاقىپ دۋلاتۇلىنىڭ «ازاتتىق تاڭى اتتى. تىلەككە قۇداي جەتكىزدى. كۇنى كەشە قۇل ەدىك, ەندى بۇ كۇن تەڭەلدىك. قامكوڭىلدە قاياۋ ارمان قالعان جوق» دەۋلەرىنىڭ شىن رەتى ەندى كەلگەن ەدى.
الايدا, ەلەڭ-الاڭىندا ۇلتتىق قايتا تۇلەۋگە ۇمتىلۋ تاۋەلسىزدىككە جەتۋدەن ارى ۇزاپ كەتە المادى. سوتسياليستىك ينتەرناتسيوناليزم يدەياسىمەن ۋلانعان سانامىز الاش ارىستارى اڭساعان ازاتتىقتىڭ اسقاق يدەياسىمەن باتىل جاڭعىرتىلمادى. مەملەكەتىمىزدىڭ العاشقى قۇجاتتارى – ەگەمەندىك تۋرالى دەكلاراتسيا مەن تاۋەلسىزدىك تۋرالى كونستيتۋتسيالىق زاڭدا اتاپ كورسەتىلگەندەي, ۇلتتىق مەملەكەتتىلىكتى ساقتاۋ, قورعاۋ جانە نىعايتۋ جونىندە شارالار قولدانىلادى دەگەن اسا ءماندى قاعيدا كوپ ۇزاماي ۇمىتىلدى. ونىڭ ۇستىنە قوعامىمىزدا ورىن العان تاڭداماي, تالعاماي باتىسقا تابىنۋ فاكتورلارى كەشەگى قوعامداعى ۇلتسىزدىق سانانىڭ قايتا بەلەڭ الۋىنا جول اشتى. مۇنىڭ بارلىعى بەلگىلى دارەجەدە ۇلتتىق بولمىسىمىزدىڭ كۇڭگىرت تارتۋىنا الىپ كەلدى. رەسمي قولدانىستاردا «كوپۇلتتى قازاقستان», «قازاقستاندىق ۇلت» دەپ مەملەكەت قۇراۋشى قازاق ۇلتىن, «ۇلتتىق يدەيا», «ۇلتتىق مادەنيەت» پەن «ۇلتتىق يدەولوگيا» سياقتى ۇعىمداردى مويىنداي بەرمەۋشىلىك جانە ت.ب. سونىڭ ناتيجەسى ەدى.
مەنىڭشە, تاعى ءبىر اسا ماڭىزدى ماسەلەگە نازارلارىڭىزدى اۋدارا كەتسەم دەيمىن. ءبىز كەيدە قازاقستاننىڭ گەوگرافيالىق, تاريحي جاعدايلارىن ەسكەرە بەرمەيتىن سياقتىمىز. وسى كەزگە دەيىن قازاقتىڭ كوك الەمىنە شىققان ۇلىلارىمىزدىڭ قالىپتاسۋىن الىپ قاراساق, اتويلاپ تۇراتىن مىناداي فاكتوردى ەسكەرمەۋ مۇمكىن ەمەس. ۇلى ابايدىڭ الەمدىك دارەجەدەگى رۋحاني شىڭعا كوتەرىلۋى, ونىڭ ءوز حالقىنىڭ سان عاسىرلىق ۇلتتىق قۇندىلىقتارىن تەرەڭ يگەرۋىنىڭ, باتىس پەن شىعىستىڭ وزىق مادەنيەتىن بويىنا سىڭىرە, ۇيلەستىرە ءبىلۋىنىڭ ارقاسىندا عانا مۇمكىن بولعانى بەلگىلى. مۇنداي مىسالداردى جالعاستىرا بەرۋگە بولادى.
كەزىندە مۇستافا شوقايدىڭ «باتىس تاربيەسىن العان زيالىلاردىڭ ايانىشتى جەرى – رۋحاني جاقتان ءوز حالقىنا وگەي بولىپ قالۋى ەدى» دەپ جازۋى, «شىعىس رۋحى» ۇلتتىق رۋحىمىز بولۋى كەرەك ەكەندىگى تۋرالى پىكىرلەرى دە قازىر قۇنسىز ەمەس. بۇگىنگى «الاش» پارتياسىنىڭ باعدارلاماسىنداعى «ادىلدىككە جاق بولۋ, ناشارلارعا جولداس, جەبىرلەرگە جاۋ بولۋ يدەيا-لارىن تولىققاندى اتقارا الماي وتىرعانىمىزدىڭ دا ءتۇپ توركىنى وسىندا جاتىر. قوعامدا ۇمتىلىس بار, بىراق ازىرشە ۇتىلىس باسىمداۋ بولىپ وتىر.
قازىرگى شىعىستىڭ قايتا ويانعانىمەن دە ساناسۋ قاجەت. ءاسىلى, قازاق جالعىز باتىسپەن ۇزاققا بارا الماسا كەرەك. دەموكراتيا تەك باتىستان تارادى, ەكونوميكاداعى نارىقتىق قاتىناس ءبارىن شەشەدى دەپ ويلاۋ – بىرجاقتى تۇسىنىك. قازاقتىڭ دا دالا دەموكراتياسىنىڭ ءتالىمدى جاعى از بولعان جوق. نارىقتىق قاتىناس كەدەيلىكتەن قۇتقارۋعا ىقپال ەتەدى, ادامعا يگىلىك اكەلەدى دەۋمەن قاتار جەكەمەنشىك پسيحولوگياسىنىڭ ادامزات قوعامىنداعى سان ءتۇرلى قاقتىعىستار مەن سوعىستاردىڭ نەگىزگى سەبەپتەرى بولىپ وتىرعانىن ەشكىم جوققا شىعارا قويماس. نارىققا كوشكەلى بەرى ەلىمىزدە, بۇرىنعى پوستكەڭەستىك كەڭىستىكتە قىلمىستىڭ بۇرىن-سوڭدى بولماعان تۇرلەرىن كورىپ, ەستىپ ءجۇرمىز. سول سەبەپتى دە رۋحاني دۇنيەگە, يماندىلىققا كوبىرەك كوڭىل بولەتىن شىعىستىڭ بولمىسىن, ءوزىمىزدىڭ ۇلتتىق ەرەكشەلىكتەرىمىزدى تەرەڭ تانىپ-ءبىلۋ, ونى مۇمكىندىگىنشە مولىراق يگەرۋ جاستارىمىز ءۇشىن دە, ەۋرازيالىق كەڭىستىكتە ورنالاسقان قازاقستاندى وتانىم دەپ سانايتىن باسقا ەتنوس وكىلدەرى ءۇشىن دە اسا قاجەت دەپ سانايمىز. ۇلتىم, وتانىم دەپ تىنىمسىز سوعىپ تۇرعان جۇرەگى مەن نامىسى بار, مۇمكىندىگىنشە باتىس پەن شىعىستىڭ رۋحاني قۇندىلىقتارىن تەرەڭ يگەرگەن ازامات قانا قازىر الەمدىك دەڭگەيدەن كورىنە الادى.
تاۋەلسىز مەملەكەتىمىزدىڭ ۇلتتىق سيپاتى باسىم بولماي, ەلىمىزدەگى حالىقتاردى توپتاستىرۋشىلىق ءرول اتقارۋعا ءتيىستى وسى ايماقتىڭ بايىرعى تۇرعىنى ءارى يەسى قازاقتىڭ شىنايى بۇل ۇلتتىق يدەياسى جالپى قازاقستاندىق دەڭگەيگە كوتەرىلمەيىنشە, الدا تۇرعان اسا زور مىندەتتەردى شەشۋ قيىن. بۇل مەملەكەتتىك مارتەبەگە يە بولعانىنا 20 جىلدان اسسا دا, تاۋەلسىز سانانىڭ قالىپتاسا الماۋىنان جوعارى ءبىلىمدى قازاق جاستارىنىڭ كوبىسىنىڭ, وبلىس ورتالىقتارىندا, ءىرى قالالاردا, ءتىپتى, قازاق مەكتەپتەرىن بىتىرگەن ۇل-قىزدارىمىزدىڭ ورىس تىلىندە سويلەۋگە يكەم بولىپ تۇرۋى دا كوپ نارسەنى اڭعارتسا كەرەك. انا ءوز تىلىندە سويلەمەي, بالاسى اناسىنىڭ تىلىندە سويلەمەيدى دەگەننىڭ كورىنىستەرىن كۇندەلىكتى ومىردە از كەزدەستىرىپ جۇرگەن جوقپىز. بۇگىنگى ءدىن ۇستانىپ, مەشىتكە بارىپ جۇرگەن جاستارىمىزدىڭ يسلامنىڭ حانافي باعىتىنان تايىپ, ءارتۇرلى اعىمدارعا ءتۇسىپ, ءبىرسىپىرا قاراكوزدەرىمىزدىڭ ءتۇرلى شەتەلدىك سەكتالاردىڭ ىعىنان شىعا الماي جۇرگەندەرى جاسىرىن ەمەس. بۇلاردىڭ بارلىعى ۇلتىمىزدى ۇيىستىرا تۇسۋگە كوپتەگەن قيىندىقتار كەلتىرىپ وتىر.
وركەنيەتتى ەلدەر تاجىريبەسى الدىمەن مەملەكەت قۇراۋشى ۇلتتىڭ يدەيالارىن شەشەدى. ونسىز ول ۇلت ەلدەگى باسقا ەتنوستاردىڭ باسىن بىرىكتىرۋشىلىك سياقتى قوعام ءۇشىن اسا ماڭىزدى ميسسيانى اتقارا المايدى. بۇل مەملەكەتتىڭ ۇلتتىق سيپاتى جاعدايىندا عانا مۇمكىن بولا الادى. بالكىم, مۇنى بۇرىنىراق ايتا بەرۋگە قيىن دا بولعان شىعار, ال قازىر قازاق ءوز جەرىندە قايتادان باسىمدىققا يە بولىپ, 60 پايىزدان ەركىن اسىپ وتىرعاندا, جالتاقتاماي ايتۋعا ابدەن بولادى عوي دەپ ەسەپتەيمىن.
قورىتا كەلگەندە, الاش قوزعالىسىنىڭ, ونىڭ ساياسي پارتياسىنىڭ ۇلتتىق مەملەكەت تۋراسىنداعى يدەياسىن وقىپ, ءبىلۋىمىز, ونى تاۋەلسىز ەلىمىزدىڭ مەملەكەتتىلىك ىلىمىمەن ۇشتاستىرا الۋىمىز قازىرگى جاڭا الەمدە قۇرىپ جاتقان جاڭا قازاقستانىمىزدى كەمەل كەلەشەككە جەتەلەيتىنى داۋسىز.
ابدىجالەل باكىر,
ساياسي عىلىمدار دوكتورى, پروفەسسور
