2020 جىلعا دەيىن مەكتەپتەگى ءداستۇرلى بەس بالدىق باعالاۋ جۇيەسىنىڭ ورنىنا 12 بالدىق جۇيە ەنگىزىلمەكشى.
ەگەر بالاڭىزدىڭ كۇندەلىگى كىلەڭ 12-گە تولىپ تۇرسا, دەمەك ۇزدىك وقيتىن بولعانى.
كەيبىر مۇعالىمدەر مەن اتا–انالار باياعىدان كەلە جاتقان 5 بالدىق جۇيەنىڭ كەلمەسكە كەتەرىنە نارازىلىقتارىن بىلدىرسە, ەندى ءبىرى وقۋشى ءبىلىمىن بارىنشا شىنايى باعالاۋعا ەندى مۇمكىندىك تۋاتىنىن ايتۋدا.
ءبىلىمدى 12 بالدىق جۇيەمەن باعالاۋدىڭ ارتىقشىلىعى نەدە؟
ماريا شوقىباسوۆا, استانا قالاسىنداعى №10 مەكتەپ-گيمنازيانىڭ باستاۋىش سىنىپ مۇعالىمى, «استانا تاڭداۋى – 2012» بايقاۋىنىڭ جەڭىمپازى:
قىتايدىڭ ءۇرىمشى قالاسىندا «قازاق مادەنيەتى» اتتى قىتاي تىلىندەگى جۋرنال جارىق كورە باستادى.
جۋرنالدىڭ قىتاي تىلىندە جارىق كورۋى شىڭجاڭداعى قازاقتاردىڭ مادەنيەتى مەن ادەبيەتىنىڭ ۇلكەن جەتىستىگى سانالىپ وتىر.
باسىلىم قازاقتىڭ ادەبيەتى, مادەنيەتى, ەتنوگرافياسى جانە سالت-ءداستۇرى جايىندا ماڭىزدى ماسەلەلەردى جاريالاپ وتىرۋ ارقىلى قىتاي ءتىلدى قازاقتاردىڭ ءوز ۇلتىن تانۋىنا جول اشىپ, قىتايدا تۇراتىن وزگە ۇلت وكىلدەرىنىڭ قازاق ۇلتى جونىندەگى تۇسىنىگىن تەرەڭدەتە تۇسپەك.
جۋرنالدىڭ باس رەداكتورى, اۋدارماشى قايشا تاباراكقىزىنىڭ ايتۋىنشا, ۇلتىمىزدىڭ مادەني مۇراسى, ۇلتتىق ادەت-عۇرپى, ۇلت ارداگەرلەرىنىڭ ءومىرى ارنايى ايدارلارمەن وقىرمانعا ۇسىنىلماقشى ەكەن.
مەن بيىل ءبىرىنشى سىنىپقا كەلگەن بالالارعا جەتەكشى بولىپ بەكىتىلدىم. جاسىراتىنى جوق, بالالاردىڭ مەكتەپكە دايىندىعى تومەن. بۇگىنگى كۇنى استانادا بالاباقشا تاپشىلىعى وتكىر ماسەلەلەردىڭ ءبىرى ەكەنىن ءبارىمىز بىلەمىز. مۇنىڭ باستى سەبەبى سول, بالالار مەكتەپكە دەيىنگى مەكەمەدە تاربيەلەنبەگەن. ۇيدەگى دايىندىقپەن كەلگەنى كورىنىپ تۇر. بىراق, مۇعالىمنىڭ مىندەتى – بالانىڭ بىلىمگە دەگەن قۇشتارلىعىن وياتۋ. ىزدەنۋگە ۇيرەتۋ كەرەك. وسى ورايدا 12 بالدىق جۇيەمەن باعالاۋدىڭ پايداسى وتە زور دەپ ايتار ەدىم. نەگە دەسەڭىز, بەستىك باعا مەن 12 دەگەن باعانىڭ اراسى جەر مەن كوكتەي. ءبىلىمىنىڭ 12-گە لايىق ەكەنىن كورسەتۋ ءۇشىن ولارعا كوپ تەر توگۋىنە تۋرا كەلەدى. ماسەلەن, مەن ەلوردالىق وقۋشىلاردىڭ جالپى ءبىلىم دەڭگەيىن ون ەكى بالدىق جۇيەمەن الىپ قاراعاندا ورتاشا 7-8 دەگەن باعا بەرەر ەدىم. كوردىڭىز بە, ءبىز وسى ءتاسىل ارقىلى دا وقۋشىلاردىڭ بىلىمگە دەگەن قۇشتارلىعىن وياتا الامىز.
الايدا بۇل جۇيەگە كوشۋدىڭ ءوز قيىندىقتارى جەتىپ جاتىر. بىرنەشە جىلداردى تالاپ ەتۋى مۇمكىن. بالانىڭ ءبىلىمىن ون ەكى دەڭگەيدە باعالاپ شىعۋ مۇعالىمگە قيىنعا سوعادى. بىراق, پەداگوگ رەتىندە بۇل باستامانى قۇپتارلىق جاعداي دەپ قابىلدايمىن. سەبەبى, بەس بالدىق جۇيە بالانىڭ ءبىلىمىن تولىق باعالاي المايدى. ازدىق ەتەدى. ونىمەن قوشتاساتىن ۋاقىت جەتتى.
اياگۇل ميرازوۆا, قازاقستاننىڭ ەڭبەك ەرى, الماتى قالاسىنداعى ى.التىنسارين اتىنداعى №159 مەكتەپ-گيمنازيانىڭ ديرەكتورى:
قايبىر جىلى الماتى مەن امەريكانىڭ تۋسون قالاسى باۋىرلاس اتانىپ, ول جاقتىڭ وقۋشىلارى بىزگە كەلىپ, بىزدىكىلەر ولارعا بارىپ, ءبىلىم بەرۋ جۇيەسى بويىنشا ءبىراز تاجىريبە الماسقانىمىز بار.
سول جولى امەريكانىڭ ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىندە ءبىز ۇيرەنەر ۇردىستەردىڭ كوپ ەكەنىن بايقادىق.
ماسەلەن وندا مۇعالىمدەر بالاعا تەك ءبىلىم بەرۋمەن عانا اينالىسادى. ال, بىزدە شە؟ ءبىلىم بەرۋ دە, تاربيە بەرۋ دە مۇعالىمنىڭ موينىنداعى مىندەت. امەريكالىق ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىنىڭ تاعى ءبىر ەرەكشەلىگى,بالانىڭ ءبىلىمىن مۇعالىم ەمەس, مەكتەپتەن تىس ارنايى توپ قۇرىلىپ, سولار انىقتايدى ەكەن. سوسىن, ءبىلىمى دەڭگەيلەس بالالاردى ءبىر سىنىپقا جيناقتاپ وقىتادى. بۇل ۇلگەرىمى ناشار وقۋشىلاردىڭ العا ۇمتىلۋىنا اسەرىن تيگىزەدى. بالا ناشار وقىسا وعان مۇعالىم ەمەس, وقۋشىنىڭ ءوزى كىنالى بولىپ سانالادى. نەگە دەسەڭىز, ۇزدىك وقۋشىعا بەرىلگەن ءدارىس وعان دا بەرىلدى ەمەس پە؟ كوردىڭىز بە, الەمدە ءبىز ۇيرەنەتىن وسىنداي زاماناۋي ءادىس-تاسىلدەر وتە كوپ. جاقىندا وتكەن تامىز كەڭەسىندە ءبىلىمدى 12 بالدىق جۇيەمەن باعالاۋ كەرەكتىگى جونىندەگى ماسەلە كوتەرىلگەنىن بىلەمىز. مەنىڭ ويىمشا, مۇنداي الەمدىك جۇيەگە كوشەر بولساق, ونىڭ تەك ءبىر عانا ءادىس-ءتاسىلىن الىپ قانا قويماي, جاڭاعىداي ۇردىستەردى دە جان-جاقتى ەنگىزۋىمىز كەرەك.
بەس بالدىق جۇيە بىزدە ابدەن قالىپتاسىپ قالدى. ءتىپتى, 12 بالمەن باعالاۋ جۇيەسىنە ۇركە قاراپ جۇرگەندەر دە بار ارامىزدا.
ەگەر جاڭا جۇيەگە كوشىپ جاتساق, العاشىندا قيىنعا سوعۋى مۇمكىن. بىراق, مۇنداي وتپەلى قيىندىقتاردان قاشىپ, ءبىلىمدى باعالاۋدىڭ زاماناۋي تالاپتارىنان باس تارتۋىمىزعا تاعى بولمايدى. جاڭا ءادىس-تاسىلدەردى ەنگىزۋ ارقىلى بالالارىمىزدىڭ اتتەستات, ديپلومدارىن الەمدىك تالاپتارعا ساي ەتسەك دەگەن ءۇمىتىمىز دە بار.
بەس بالدىق باعالاۋ جۇيەسى ارتىق پا, الدە 12 بالدىق جۇيەنىڭ ءتيىمدى تۇسى كوپ پە دەگەن ساۋالدىڭ جاۋابىن ۋاقىتتىڭ ءوزى كورسەتەدى. ءوز باسىم 12 بالدىق باعالاۋدى قولدايتىنداردىڭ قاتارىندامىن.
