ەلباسى تاپسىرماسىنا سايكەس مەملەكەتتىك قىزمەت ىستەرى جانە سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى ءىس-قيمىل اگەنتتىگى سىبايلاس جەمقورلىقتىڭ الدىن الىپ, وعان جول بەرمەۋ ماقساتىندا «استانا – ادالدىق الاڭى» جوباسى شەڭبەرىندە بىرنەشە كۇردەلى ارەكەتتەر جيىنتىعىن قابىلدادى. سونىڭ ءبىرى – «ازاماتتىق باقىلاۋ» جوباسى. اتالعان جوبانى جۇيەلى تۇردە جۇزەگە اسىرۋعا استانادا قوعامدىق ۇيىمدار دا بەلسەنە اتسالىسۋدا.
مۇنداعى ماقسات, بىرىنشىدەن, سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى مادەنيەتتى قالىپتاستىرۋ, زاڭ تالاپتارىنىڭ بۇزىلۋىنا جول بەرمەۋ جانە حالىققا ساپالى قىزمەت كورسەتۋدى قامتاماسىز ەتۋ بولسا, ەكىنشىدەن, قوعامدىق قابىلداۋ وتكىزۋ ارقىلى قاراپايىم حالىقتىڭ مۇڭ-مۇقتاجىن تىڭداپ, جاۋاپتى ورىندارعا جەتكىزۋ.
«ازاماتتىق باقىلاۋ» جوباسى شەڭبەرىندە استانا قالاسىندا بىرنەشە ءىس-شارالار جۇرگىزىلۋدە. بۇل مىندەت استانادا «جاڭارۋ» سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى جالپىۇلتتىق قوزعالىسىنىڭ توراعاسى ورالباي ابدىكارىموۆتىڭ بۇيرىعىمەن استانا قالالىق فيليالىنا جۇكتەلدى. ياعني «ازاماتتىق باقىلاۋ» جوباسى شەڭبەرىندە اتالعان قوعامدىق بىرلەستىك اعىمداعى جىلى باسەكەلەستىكتە جەڭىمپاز اتانىپ, شىلدە ايىندا ءوز جۇمىسىن باستاعان بولاتىن. وسى ۋاقىت ىشىندە وتكىزىلگەن قوعامدىق قابىلداۋلاردا قالا تۇرعىندارىنان وتىنىشتەر تىڭدالۋدا. مۇنىڭ باسىم كوپشىلىگى تۇرعىنداردىڭ ءۇي, جەر جانە انىقتاما الۋى, باسقا دا مەملەكەتتىك مەكەمەلەردەگى قىزمەت كورسەتۋگە بايلانىستى. بۇل ساۋالدارعا ءوتىنىش يەلەرىنىڭ دەر كەزىندە جاۋاپ الىپ, سىبايلاس جەمقورلىققا جول بەرىلمەۋىن قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن جازباشا تۇردە وتىنىشتەر الىنىپ, ءتيىستى مەملەكەتتىك ورگاندارعا جولدانۋدا.
بارلىق ءىس-شارالار تياناقتى, جان-جاقتى قارالىپ, ناتيجەلى بولۋى ءۇشىن مەملەكەتتىك قىزمەت ىستەرى جانە سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى ءىس-قيمىل اگەنتتىگىنىڭ استانا قالاسى بويىنشا دەپارتامەنتى اتىنان قۇزىرلى مەكەمە باسشىلارىنا ءتيىستى تاپسىرمالار بەرىلدى. ارنايى شارالار قولدانۋ ناتيجەسىندە وتىنىشتەردىڭ قارالۋى زاڭعا سايكەستەندىرىلىپ, جاۋاپكەرشىلىك كۇشەيتىلۋدە.
ماسەلەن, الماتى, بايقوڭىر, ەسىل, سارىارقا اۋداندارىندا مامىر-شىلدە ايلارىندا وتكەن «ادال جول – چەستنىي پۋت» مارافونى قارقىندى ناتيجە بەردى. موبيلدىك ناسيحاتتىق توپ, موبيلدىك قوعامدىق قابىلداۋ ءوز جۇمىستارىن باستادى. مەملەكەتتىك قىزمەتكەرلەرمەن, قالا جۇرتشىلىعىمەن بىرگە الدىمىزدا بىرنەشە دوڭگەلەك ۇستەل وتىرىستارى, ەڭبەك ۇجىمدارىمەن, ءدىني ۇيىمدارمەن, بيزنەس قاۋىمداستىقتارىمەن كەزدەسۋلەر وتكىزىلىپ, حالىققا قىزمەتتەگى پروبلەمالاردىڭ پايدا بولۋ نەگىزدەرىن تابۋ كوزدەلىنىپ وتىر.
نەگىزى استانادا «ازاماتتىق قوعام» جوباسىنا ساياسي ۇكىمەتكە تاۋەلسىز جۇمىس ىستەيتىن جانە وعان ىقپال جاساۋعا قابىلەتتى الەۋمەتتىك قاتىناستار مەن ينستيتۋتتار جيىنتىعى, جەكە ادامدار مەن الەۋمەتتىك سۋبەكتىلەر قوعامداستىعى شوعىرلانعان.
قانداي دا بولماسىن قوعامدىق ءمانى بار يدەيالاردى قابىلداۋ قاشاندا سۇحباتتى, ياعني سۇحباتتاسۋشى جاقتاردىڭ ءتۇرلى كوزقاراستارىن جانە ماڭىزدى تەپە-تەڭدىگىن بىلدىرەدى. ەشكىم ەشكىمگە ءوز تۇسىنىگىن مويىنداتۋدى دا, ەشكىم ەشكىمدى دالمە-ءدال قايتالاۋدى دا ماقسات ەتپەيدى. يدەيالار بەلگىلى قوعامنىڭ, الەۋمەتتىك دامۋدىڭ تالاپتارىنا سايكەس كەلەتىندىكتەن قابىل الىنادى. سونداي يدەيالاردىڭ قاتارىنا «ازاماتتىق قوعام» يدەياسى جاتاتىنى انىق.
قازىرگى اناليز ازاماتتىق قوعامنىڭ جالپىعا بىردەي ورتاق انىقتاماسى جوق ەكەنىن بايقاتادى. دەگەنمەن, الەمدىك الەۋمەتتىك-فيلوسوفيالىق عىلىمدا بۇل فەنومەندى زەرتتەۋدىڭ ەكى ءتۇرلى بابى بار.
ءبىرىنشىسى, ازاماتتىق قوعامدى الەۋمەتتىك امبەباپ كاتەگوريا رەتىندە قاراستىرادى. بۇل ۇعىمعا ولار مەملەكەتكە, وكىمەت قۇرىلىمدارىنا قاراما-قارسى قويىلعان قوعامدىق قارىم-قاتىناستاردىڭ بۇكىل جيىنتىعىن سىيعىزادى.
ەكىنشىسى, ازاماتتىق قوعام ۇعىمىنىڭ ماعىناسىنا شىنايى باتىستىق فەنومەندى جاتقىزادى, ونى نارىقتىق – دەموكراتيالىق قارىم-قاتىناستاردىڭ قالىپتاسۋىمەن بايلانىستىرادى.
«سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى مادەنيەت — قوعام قابىلداۋى ءتيىس قۇندىلىقتار جيىنتىعى. ەلىمىزدىڭ بارلىق وڭىرلەرىندە باستاۋ العان «ازاماتتىق باقىلاۋ» جوباسى وسى جولداعى ءبىرىنشى قادامعا اينالدى. ول وڭىرلەردەگى قوعام ءومىرىنىڭ بەلسەندى قاتىسۋشىلارىن جينادى» دەگەن ەدى اليك شپەكباەۆ.
«ازاماتتىق باقىلاۋ» جوباسى مەملەكەت پەن قوعامنىڭ سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى ءىس-قيمىل ماسەلەلەرى بويىنشا ءوزارا ءىس-قيمىلىنىڭ ءتيىمدى تەتىگىنە اينالعانىن اتاپ ءوتۋ قاجەت.
جەمقورلىقپەن كۇرەس – بۇل ۋاقىتشا ناۋقان ەمەس, ول پرەزيدەنتىمىزدىڭ ۇزاق مەرزىمدى مەملەكەتتىك ساياساتى. جەمقورلىقتى ەڭسەرىپ, 2020 جىلعا قاراي حالىقارالىق ساراپشىلاردىڭ باعالاۋى بويىنشا سىبايلاستىق دەڭگەيى ەڭ تومەن العاشقى 60 مەملەكەتتىڭ قاتارىنا كىرۋ جونىندەگى وراسان مىندەتكە قول جەتكىزۋىمىز مەملەكەت باسشىسىنىڭ تاپسىرمالارىن ءبىزدىڭ قالاي ورىنداعانىمىزعا بايلانىستى بولماق.
داۋلەتكەرەي
راحمەتۋللين,
«جاڭارۋ» سىبايلاس
جەمقورلىققا قارسى
جالپىۇلتتىق قوزعالىس»
رقب توراعاسىنىڭ
ورىنباسارى,
استانا قالالىق
فيليالىنىڭ ديرەكتورى
