نۇر-سۇلتاندا تۋريستىك كومپانيالار جەتكىلىكتى. جارنامالارىنا قاراپ وتىرساڭىز, الەمنىڭ كەز كەلگەن نۇكتەسىنە جەتكىزىپ سالادى. الايدا وسى فيرمالار ەلوردانىڭ ىرگەسىندەگى سۋلى-نۋلى جەردىڭ راحاتىن كورسەتۋگە قۇلىقسىز. وسىنىڭ الدىندا مەرەكە اياسىنداعى ءبىر-ەكى كۇندىك دەمالىسىمدى تابيعات اياسىندا وتكىزبەك بولىپ, ەكى-ءۇش تۋريستىك اگەنتتىككە تەلەفون شالدىم. الايدا تەلەفوننىڭ ار جاعىندا وتىرعانداردىڭ «قازاقستانمەن جۇمىس ىستەمەيمىز» دەگەن ءسوزى جانىما باتىپ كەتتى. تاياق تاستام جەرگە تۋرفيرماعا جالىنباي, ءبىر امالداپ جەتەر ەدىم عوي. وزىمە دە سول كەرەك. سودان استانانىڭ جان-جاعىندا جاتقان وزەن-كولدەردىڭ جايىن سۇراستىرا باستادىم.
– تايتوبەدەگى «نۇرا» دەمالىس ورنى ۇنايدى. وزەننىڭ جاعاسىندا ورنالاسقان, اينالا قالىڭ اعاش وسكەن. شومىلام دەگەنگە دە وزەندى بويلاي كەتىپ شاتىر قۇرىپ الىپ, وڭاشادا بالىق اۋلاۋعا بولادى. قوياندىدا دا دەمالىس ۇيلەرىن سالىپ, جاعالاۋدى اباتتاندىرىپ, ينفراقۇرىلىمىن جاساپ, ءبىرشاما جولعا قويعان. بىراق ءبارىنىڭ يەسى بار. اتتاعان قادامىڭا اقشا الادى, – دەيدى تابيعات اياسىندا دەمالۋدىڭ بىلگىرى ەركەعالي بولاتۇلى.
– جاز بولسا قالانىڭ شۋىنان قاشىپ, ءبىر كۇن بولسا دا وزەن جاعالاپ كەتەمىن. قورعالجىن تاسجولىنىڭ بويىنداعى بىرلىك, سابىندى, العاباس ەلدى مەكەندەرىندەگى ادام اياعى تاپتاي قويماعان جەرلەردىڭ سۋى دا تۇنىق, بالىعى دا مول. استراحان تاسجولىن جاعالاي شىقساڭىز, دامسا, جاڭاايماق, اقمەشىت, رودينا ەلدى مەكەندەرى جايلاسقان جاعالاۋلار دەمالۋعا جاقسى. اۋىل اينالا قونعان سۋدان شورتان, تۇقى, الابۇعا, اققايران, تاعى باسقاسى قارماققا كوپ ىلىگەدى, – دەپ قىزىقتىردى ۆاسيلي ەسىمدى ارىپتەسىمىز.بۋرابايدان باسقا جەردى بىلمەيتىن باسىم وسى سوزدەردەن كەيىن كارتاعا ءۇڭىلىپ, تۋريزم نىسانىنا اينالعان جەرلەردىڭ ءتىزىمىن جاساۋعا كىرىستىم. وڭاي شارۋا ەمەس. بايقاعانىمىز, بارلىق جارنامالاردا دەمالىس ورىندارى عانا كورسەتىلگەن. باعاسىن بىلمەك بولىپ قۇلاقتا جۇرگەن «بالقاراعايعا» قوڭىراۋ شالدىم. تۇنەمەلىك ورىندى 25 مىڭنان باستاپ 60 مىڭعا دەيىن جالعا الۋعا بولادى ەكەن. قالادان قاشىق بولماسا دا, قاراجاتى الىستاتىپ تۇر. جارناماسى جازىلعانداردىڭ 30 مىڭنان تومەنى جوق. تاۋلىگىنە. نۇرانىڭ ءبىر اعىسىندا ورنالاسقان «نۇرا» دەمالىس جايى تارتىمدى-اق. تايتوبەدەن اسساڭىز, كولىكپەن تەز بارۋعا بولادى. بىراق ءبىر-ەكى كۇندىك دەمالىستان گورى اپتالاپ جاتىپ دەمالعانعا عانا قولايلى.
قالادان 20-30 شاقىرىم اسساڭىز, سىلەتىنىڭ ەكى قولتىعى – قوياندى مەن اقجاردىڭ ۇستىنەن تۇسەسىز. ىرگەدەگى قوياندى ەلدى مەكەنى استانالىقتار ءۇشىن جاقسى تانىس. جانىندا اعىپ جاتقان شاعىن وزەننىڭ ءوز بەرەكەسى بار, قازىر وزەنگە جاقىن جەر تەلىمدەرىنە ءزاۋلىم كوتتەدجدەر سالىنىپ, قۋىقتاي جاعالاۋعا جاقىنداۋ قيىنعا اينالىپتى. سول ءۇشىن ات سابىلتىپ باراتىن جەر ەمەس.
جالپى, وسى ماڭداعى وزەندەر شىمىرلاپ اقسا دا اعىستى كەلەدى, جاعالاۋى جارقاباقتى, تىكجار بولىپ كەلەدى. سوندىقتان دا ارقانىڭ از كۇندىك ىستىقتارىندا جاعاجايعا اينالىپ ۇلگەرمەيدى. تابيعات جاعدايى وسىنداي بولعان سوڭ, تۋريستىك كومپانيالار دا, كاسىپكەرلەر دە ونى يگەرۋگە قۇلىقتى ەمەس.وندا كول ىزدەيىك. كول دەگەنگە ءبىر قورعالجىننىڭ ءوزى نە تۇرادى! جولاي اتتاس كەنتكە سوقساڭىز مۇراجايى بار, كىرەبەرىسىندە ايگىلى ارقانىڭ ءانى «دۋدارايعا» قويىلعان بەلگىسى بار. تاريح تا, تانىم دا وسى جەردە. وكىنىشكە قاراي, بۇل جەر حالىقتىڭ اعىلىپ كەلىپ دەمالىپ جاتقان جەرى ەمەس.
سارىوبا, بوزايعىر, جالاڭاش كولدەرى دە وسى ولكەنىڭ كوركى. سوڭعى ەكەۋىن, اسىرەسە, بالىقشىلار جاقسى بىلەدى. موڭكە مەن تۇقى وسى سۋدا كوپتەن ونەدى. ال سارىوبا جاعالاۋى – قۇمداۋىتتى, جاسىل ءشوپ شىقپايتىن تۇزدى كول. تۇزدى سۋعا شومىلىپ دەمالىس ىزدەگەندەرگە تاپتىرمايتىن جەر. قالادان 40 كم, قاراعاندى تاسجولىمەن «قازمۇنايگاز» جانارماي قۇيۋ ستانساسىنان سولعا قاراي بۇرىلىپ, اۋىل اراسىمەن دەمدە جەتىپ الاسىز. ال جالتىركولگە بارعىڭىز كەلسە, الدىڭىزدان وسى اتتاس اۋىل كەزدەسەدى. ودان اقىسىن بەرىپ ءارى اسساڭىز, جاعالاۋدا قىزدىرىنىپ, سۋىنا شومىلىپ, دەمالۋعا ابدەن بولادى. بىرەر كۇندىك دەمالىسقا جارايتىن قاجەتتى جاعدايدىڭ ءبارى بار. ەگەر جاستانىپ جاتىپ كىدىرەتىن بولساڭىز, وندا «Golden Fish» دەمالىس ۇيىنە توقتاڭىز. جايلى جايدى جالعا الۋعا 30 مىڭ تەڭگە كەتەدى. كوپ بولىپ قىدىرىپ بارساڭىز سپورت الاڭدارى, ساۋنا, باسسەين, تاعىسىن باسقا دەمالىستى ءماندى ەتەتىن يگىلىكتەر قاراستىرىلعان.
ەل اراسىندا ماكسيموۆكا اتالاتىن اۋىل تۇسىنداعى ەسىل وزەنىنىڭ ءبىر سالاسىن دا جايلى جاعالاۋعا اينالدىرىپ قويعان. جازدىق دەمالىس ۇيلەرى بار. سۋى تازا, جاعالاۋدىڭ تاياز جەرلەرى بالالاردىڭ شومىلۋىنا قولايلى. وعان استراحان تاسجولىمەن شىعىپ كەتىپ, اۋىلعا جەتىپ, سول جاعىڭىزعا قاراي بۇرىلساڭىز, ماڭدايىڭىزبەن تىرەلەسىز. قالادان 25 شاقىرىم.
نۇرانىڭ بويىنداعى قوسشىنىڭ دەمالىس ورىندارى جانعا جايلى. «چيستىە پرۋدى», «Green Park», «نۇرا», «تايتوبە» كەشەندى دەمالىس ورىندارى دەمالۋشىلار ءۇشىن بارلىق جاعدايدى جاساعان. جەتۋ دە قيىن ەمەس. اۋەجايعا قاراي ماي بەكەتىنە جەتىپ وڭعا بۇرىلساڭىز, شەتى كورىنەدى. №27 جانە №43 قالالىق كولىكپەن دە جەتىپ قالاسىز.
ءبىز ماقالامىزدا قالادان 30 شاقىرىمدا ورنالاسقان جايلى جاعالاۋلارعا شولۋ جاسادىق. ەل اراسى جاقىن. قولجەتىمدى. بىراق جازدىگۇنى دەمالىس سايىن قالالىقتاردىڭ جاپىرىلا اعىلاتىن جەرى ەمەس. نەگە؟ سەبەبىنىڭ ءبىرى – ەلوردالىق تۋريستىك كومپانيالاردىڭ «قازاقستانمەن» اينالىسپاۋىندا. ولارعا تۋريستەردى ينفراقۇرىلىمدارى جەتىلگەن تۇركيانىڭ جاعالاۋلارىنا جىبەرگەن ءتيىمدى. ەكىنشى ءبىر سەبەبى – اتالعان جەرلەردەگى دەمالىس ورىندارى جۇمىسىنىڭ جولعا قويىلماۋى. باعاسىن اسپانداتىپ, دەمالىسقا كەلگەن بىرەن-ساران اداممەن شەكتەلىپ, سونىڭ پايداسىنا قاناعاتتانىپ وتىر.
ەگەر دەمالىس ورىندارىن ناسيحاتتاپ, ارنايى كولىك ءبولىپ, استانالىقتاردى الىپ كەتىپ, الىپ كەلىپ جاتسا, بۇل باعىتقا حالىق تا ۇيرەنەر ەدى. اراعا ۋاقىت سالماي جەكە جەڭىل كولىك جۇرگىزۋشىلەرى دە سايلانىپ, سول باعىتتا جۇمىس ىستەر ەدى. الايدا قول سوزىم جەردەگى دەمالىستى اينالىپ ءوتىپ, قالا تۇرعىندارى مەن قوناقتارى بۋرابايعا بارۋدى جەڭىل كورەدى. ويتكەنى ارادا ەلەكتريچكا زىرىلداپ قاتىناپ تۇر, قالاساڭىز تاكسي اعىلىپ جاتىر.
مۇمكىن نۇر-سۇلتان قالاسى مەن اقمولا وبلىسى اراسىندا ايماقتىق ءتۋريزمدى دامىتۋعا مامىلەگە قول قويىپ كوش قوزعالسا, وزەن-كولدەر اراسىنا جول سالىنار ەدى. سوندا عانا جان-جاقتان كەلگەن, بۇل جەردىڭ وي-شۇڭقىرىن بىلمەيتىن قالالىقتار اينالاسىن تانىپ, تابيعاتىنا تامسانىپ, تامىرلاۋىنا جول اشىلار. وزەن-سۋدىڭ بيلىگىن تەك قالتالىلارعا بەرىپ قويماي, جەرگىلىكتى بيلىك وزەن-كولدەردىڭ قولايلى تۇستارىن قامىستان تازالاپ, جاعاسىنا قۇم توسەپ, تابانىن لايلى باتپاقتان تازالاپ, شومىلۋعا قولايلى جاعالاۋدىڭ سانىن كوبەيتكەنى ابزال. ازىرگە كۇننىڭ ىستىعىندا ورتالىق باقتاعى جاعالاۋعا شومىلىپ, اقبۇلاق پەن سارىبۇلاقتى جاعالاپ قارماق سالىپ, بيىلعى جازدى دا شىعارىپ سالاتىن سياقتىمىز.
ميلليوننان استام حالقى بار نۇر-سۇلتاندا دەمالىس ورىندارى, ساياباقتارى جەتىلىپ ارتىلادى. بىراق ءوڭىردىڭ كورىكتى جەرلەرىندە دەمالۋدىڭ جايى باسقا. ءبىر قالاعا تىعىلىپ قالماي, اياعىن سوزىپ, اۋىلدىق جەرلەرگە دە بارىپ, ەل كورۋگە شاقىرۋدىڭ ناسيحاتى از. مۇنداي يگىلىكتەن توسىرقاپ قالعان جاڭا استانانىڭ تۇرعىندارىنا سەرپىن بەرۋگە دە كۇش سالۋ كەرەك. سوندا جازدىگۇنى اسفالتتى تەسكەن جاسوسپىرىمدەر ءبىر ۋاقىت قولىنا قارماق الىپ, وزەن-سۋدىڭ قۇدىرەتىن تۇسىنەر ەدى. وتباسىلىق دەمالىستىڭ اۋىزبىرشىلىكتى ارتتىرىپ, ماڭگى ەستە قالاتىنىن دا ەسكەرۋ قاجەت. ەندەشە قۇلشىنا قولعا الاتىن ادام كەرەك. سالاماتتى ءومىر سالتىن قالالىقتار قوشتايدى دەپ ويلايمىن.
