«استانا سۋ ارناسى» جابدىق جاڭارتىپ, قالانىڭ سۋ-كارىز جۇيەسىن قالىپتى ۇستاۋعا مۇمكىندىك الدى
ايتا كەتەرلىگى, قالانىڭ كۇرەتامىرىنداي كۇردەلى قۇرىلىم – سۋمەن قامتۋ جۇيەسىنە يەلىك ەتىپ وتىرعان «استانا سۋ ارناسى» مەكەمەسى 2011-2014 جىلدارعا ارنالعان ينۆەستيتسيالىق باعدارلامانى جۇزەگە اسىرۋدا. باعدارلاما اياسىندا وندىرىستىك بۇرعىلاۋ كەشەنى, زەرتحانا, سۋمەن جابدىقتاۋ جانە كارىز جەلىسى اۋىستىرىلدى. الداعى ۋاقىتتا ەسكىرگەن ەنەرگەتيكالىق قۇرىلعىنى اۋىستىرۋ قاراستىرىلۋدا. جەلىلەردى اۋىستىرۋ جانە جوندەۋ قالانى ساپالى سۋمەن قامتاماسىز ەتۋدى جاقسارتا تۇسەتىنى ءسوزسىز.
«استانا سۋ ارناسى» مكك ديرەكتورىنىڭ قارجى جانە ەكونوميكا ءجونىندەگى ورىنباسارى ارمان داناەۆتىڭ ايتۋىنشا, بۇگىنگى تاڭعا دەيىن ينۆەستيتسيالىق باعدارلاما اياسىندا جالپى سوماسى 2 ملرد 670 تەڭگەنىڭ جوباسى ىسكە اسىرىلىپتى. 2013 جىلى 1 ملرد 267 تەڭگە جۇمسالعان ەكەن. سونىڭ ارقاسىندا بۇگىندە قۋاتتى ۇنەمدەۋ باعدارلاماسىنىڭ اياسىندا 74 اۆتوماتتاندىرىلعان جيىلىك رەتتەۋ قوندىرعىلارى ورناتىلدى. وعان قوسا, «ەسو» قۋات ۇنەمدەۋشى اپپاراتتارى, ديزەل-گەنەراتورلار مەن ەلەكتر جابدىعى, ماي ترانسفورماتورلارى جاڭارتىلدى.
سۋمەن جابدىقتاۋ جانە سۋ بۇرۋ نىساندارىن قايتا جابدىقتاۋ بويىنشا سۋ سورعى جانە كارىزدىك سورعى ستانتسيالارىنداعى جابدىقتار اۋىستىرىلدى. وعان سالىنعان ينۆەستيتسيا سوماسى 156,9 ملن تەڭگەنى قۇرادى. سونداي-اق, نىسانداردى قايتا جابدىقتاۋ ماقساتىندا 153,4 ملن تەڭگەگە 950 جاڭا ءورت ءسوندىرۋ گيدرانتتارى ساتىپ الىندى.
جاڭانىڭ اتى – جاڭا. اتام زامانعى ەسكى-قۇسقىدان ءبىر ارىلىپ قالعاننىڭ ناتيجەسىندە وتكەن جىلى كاسىپورىننىڭ بارلىق نىساندارىندا ەلەكتر قۋاتىن تۇتىنۋ 2012 جىلعا قاراعاندا 8 پايىزعا نەمەسە 5 ملن كۆت-قا دەيىن تومەندەگەن. سالىستىرمالى تۇردە ايتار بولساق, 2010 جانە 2011 جىلدارى بۇل كورسەتكىش 70 كۆت/ساع قۇراعان ەكەن.
سونداي-اق, تەحنولوگيا ۇدەرىسىن وڭتايلاندىراتىن جاڭا اۆتوماتتى جۇيەلەر ساتىپ الىندى. اپاتتى جاعداي تۋا قالعاندا ونى جويۋعا شۇعىل شەشىم قابىلداۋ ءۇشىن وتە وڭتايلى جۇيەنى جولعا قويعالى بەرى جەلىلەردەگى اپاتتىق جاعدايلار سانى ەداۋىر ازايعان. ماسەلەن, 2013 جىلى 868 اپاتتىق جاعداي ورىن العان ەكەن. ول 2012 جىلعا قاراعاندا 16 پايىزعا تومەن, ال 2011 جىلمەن سالىستىرعاندا 40 پايىزعا از. سونداي-اق, سۋ شىعىنىنىڭ دەڭگەيى 2010 جىلى 21,02 پايىزدان 2013 جىلى 19 پايىزعا كەمىگەن, ياعني 1,14 ملن تەكشە مەتر سۋ نەمەسە 39,4 ملن تەڭگە قارجى ۇنەمدەلىپ وتىر.
مامانداردىڭ سوزىنە قاراعاندا, قالاداعى ەسكىرگەن قۇبىرلاردى اۋىستىرۋعا, سۋدىڭ ساپاسىن جاقسارتۋعا, جاڭادان پايدالانۋعا بەرىلگەن نىساندارعا سۋ تارتۋ توڭىرەگىندە اتقارار شارۋا شاش ەتەكتەن. سوندىقتان كارىز جەلىلەرىن جاڭارتۋ جوباسى جالپى ۇزىندىعى 3,7 شاقىرىم ەكى ارىندى كوللەكتورلار سالۋدان باستالدى. تەك سودان كەيىن عانا بيىل 5,4 شاقىرىم قۇبىر جاڭارتىلادى. بۇگىنگى تاڭدا 7 شاقىرىم كارىز قۇبىرلارى ساناتسيا ادىسىمەن قالپىنا كەلتىرىلۋدە.
سۋ قۇبىرلارىن قايتا سالۋ بويىنشا ۇزىندىعى 8,4 شاقىرىم ۋچاسكەدە جۇمىستار اياقتالدى. ەندى 7 شاقىرىم سۋ قۇبىرىنا جوندەۋ جۇمىستارى جوسپارلانىپ وتىر.
ايتا كەتەرلىگى, جىل سايىنعى تياناقتى جاڭارتۋ, جوندەۋ ناتيجەسىندە قۇبىرلاردىڭ توزۋى 55 پايىزدان 43 پايىزعا تومەندەپتى. «استانا سۋ ارناسى» تىرشىلىكپەن قامتاماسىز ەتۋ كاسىپورنى بولعاندىقتان, اۆتوتەحنيكالىق بازانى ۇنەمى جاڭارتىپ وتىرۋدى قاجەت ەتەدى. سوندىقتان, جەڭىل اۆتوكولىكتەرگە ارنالعان تۇراقتار سالىنعان. اعىمداعى جىلى جاڭا اۆتو جانارماي ستانتسياسىنىڭ قۇرىلىسى جوسپارلانىپ وتىر.
وعان قوسا, كاسىپورىنعا 10 ۆاكۋمدى ماشينا, 8 تراكتور, 3 ەكسكاۆاتور, 2 وزدىگىنەن اۋدارعىش جۇك كولىگى, 17 جىلجىمالى شەبەرحانا, ونىڭ ىشىندە 6 فۋرگون, 2 كاماز, 1 ايىرلى تيەگىش, 1 سۋ تاسۋشى, 1 ۆيبراتەگىستەگىش, 2 قۇبىر جۋشى ماشينا ساتىپ الىنعان. ولاردىڭ بارلىعىنا GPS جۇيەسى ورناتىلىپتى. ءبىر جاقسىسى, اۆتوپارك جانارمايدى ۇنەمدى شىعىندايتىن جاڭا كولىكتەرمەن جاڭارتىلعان. مىسالى, 2012 جىلى ءبىر تەحنيكا 13,5 ليتر بەنزين شىعىنداسا, 2013 جىلى بۇل كورسەتكىش 12 ليترگە ازايعان. ديزەلدى جانارمايدىڭ شىعىنى 2012 جىلى كۇنىنە 59 ليتر بولسا, 2013 جىلى باقانداي بەس ليتر ۇنەمدەۋدىڭ ورايى كەلدى.
«زاماناۋي تەحنيكانىڭ كومەگىنسىز ساپالى قىزمەت كورسەتۋ مۇمكىن ەمەس. ولاردى جاڭارتۋ كاسىپورىننىڭ ەڭ باستى ءمىندەتتەرىنىڭ ءبىرى» دەيدى كاسىپورىن قىزمەتكەرلەرى.
سونىمەن قاتار, ءوندىرىس ءۇشىن كوممۋنيكاتسيالاردى ترانشەياسىز سالۋ قوندىرعىسى, قۇبىرلاردى بۇزۋعا ارنالعان قوندىرعى, باسقارىلاتىن تەسۋ قوندىرعىسى, ۋلترادىبىستى شىعىن ولشەگىشتەر, سارقىندى سۋلاردى تارتۋعا ارنالعان سورعى اگرەگاتتارى, قۇبىر وتكىزگىشتەردى تەلەينسپەكتسيالاۋ جۇيەسى, بوكس-تەر مەن گاراجدارعا ارنالعان جابدىق, جاسىرىن جىلىستاۋلاردى انىقتاۋعا ارنالعان لوگگەرلەر, زەرتحانالارعا ارنايى جابدىقتار ساتىپ الىنعان. جەلىلەردىڭ كارتوگرافيالىق ۇلگىسى, تۇرعىنداردى سۋمەن قامتۋدى ەسەپكە الۋ مەن باقىلاۋدىڭ جۇيەسى, مالىمەتتەردىڭ اقپاراتتىق قاۋىپسىزدىگى, كاسىپورىن نىساندارىنىڭ سەرۆەرلىك جابدىعى, ەلەكتروندى قۇجات اينالىمى سياقتى باعدارلامالىق قۇرالدار ەنگىزىلگەن.
«قازىرگى تاڭدا جاڭا جابدىقتاردى پايدالانۋدىڭ يگىلىگىن كورىپ وتىرمىز. ينۆەستيتسيالىق باعدارلامانىڭ ودان ءارى دامۋى كەلەشەكتە سۋمەن قامتاماسىز ەتۋ مەن كارىز جۇيەسىنىڭ ساپاسىن جاقسارتا تۇسەدى. وعان قوسا, قالانىڭ ەكولوگيالىق قاۋىپسىزدىگىن ارتتىرادى. بۇل استانا قالاسىنىڭ بارلىق تۇرعىندارىنا قولايلى ءومىر سۇرۋگە جاعداي جاسايدى» دەيدى كاسىپورىن قىزمەتكەرلەرى.
ەركەجان ساتىمبەك
