رۋحانيات

قازاقتىڭ قاھارمان قىزدارى

1986 جىلى جەلتوقساندا الاڭعا بارعانى ءۇشىن جالاعا ۇشىراپ, ءتۇرلى جاپا شەككەندەر مەن كوتەرىلىسكە ەش قاتىسى بولماسا دا, ءزابىر كورگەندەردىڭ جالپى ءتىزىمىن جاساپ شىعۋ, ارينە, مۇمكىن ەمەس. دەگەنمەن جەلتوقسان قارلىعاشتارىنىڭ تولىق ەمەس ءتىزىمىن جاساۋعا تالپىنىپ كورەيىك. بىرقاتار دەرەكتەر بويىنشا, الاڭعا بارعان ازاماتتار سانى 10 مىڭ ادام, ال قايسىبىرىندە 50 مىڭ ادام ەكەندىگى ايتىلادى. الاڭعا تەك ەر-ازاماتتار عانا ەمەس, نازىك جاندى, قايسار مىنەزدى ارۋلارىمىزدىڭ دا شىققانى بارلىعىمىزعا ءمالىم. سوندىقتان دا ولاردىڭ بىزگە جەتكىزگەن ءار ءسوزى قۇندى ءارى قۇرمەتتى دەپ بىلەمىن.سونداي قاھارماندارىمىزدىڭ ءبىرى – گۇلنار كەڭەسقىزى بايبوسىنوۆا اپاي بىلاي اڭگىمەلەيدى: «ارامىزدا تاياقتان بەت-ءجۇزى ادام تانىماستاي وزگەرىپ كەتكەن ءبىر جىگىت بولدى. ونىڭ كوزى شىعىپ كەتكەن ەدى. سودان ءبىزدى جەتى تۇندە شامالعان جاقتاعى جۇگەرى ەگەتىن القاپقا اپارىپ تاستادى. كۇن سۋىق. ءبارىمىز وڭباي تاياق جەگەنبىز. جولدىڭ بويىمەن قالاعا قاراي جۇگىردىك. ەشقانداي ماشينا توقتامايدى. ايتەۋىر تاڭ اتا جاتاقحاناعا جەتىپ جىعىلدىم. سۋىق قاتتى ءوتىپ كەتكەن ەدى. ءبىر اي اۋرۋحانادا جاتتىم». ءوزىنىڭ ايتۋىنشا, كەۋدەسىندە نامىس وتى جالىنداعان جاستاردىڭ الاڭعا جينالىپ جاتقانىن ەستىگەن گۇلنار اپاي: «قىزدار, جۇرىڭدەر! كوشە-كوشەنى ارالاپ, بارلىق قىز-جىگىتتەردى قاتارىمىزعا تارتايىق! ءبارىمىز بولىنبەي, بىرگە بارايىق!» دەپ ۇران كوتەرگەن. الايدا ولاردى جاساقشىلار كولىكتەرگە تيەپ الىپ, الماتىدان الىس جەرلەرگە, قۋ دالاعا اپارىپ تاستايدى. گۇلنار بايبوسىنوۆا كەيىنىرەك ۇستالىپ, بەس اي تەرگەۋگە الىنىپ, جازاسىن وتەيدى. بىراق ول الاڭعا بارعانىن, ءوز ۇلتى مەن ەلىنىڭ مۇددەسى ءۇشىن جانىن جالاۋ ەتكەنىن زور قۋانىشپەن ەسكە الىپ, ماقتان تۇتادى. مەنىڭ ويىمشا, ءبىز گۇلنار اپاي سەكىلدى ۇلت قاھارماندارىنا, حالقىنىڭ باقىتى ءۇشىن مەرت بولعان جەلتوقسان بوزداقتارىنىڭ رۋحىنا تاعزىم ەتۋىمىز كەرەك. ءبىر قۋانارلىعى, جىل سايىن جەلتوقسان ۇلت-ازاتتىق كوتەرىلىسى زەرتتەلىپ, ونىڭ قۇرباندارىنىڭ ءتىزىمى تولىعۋ ۇستىندە. مىسال رەتىندە ەل مەن جەردىڭ نامىسىن تۋ ەتىپ, قىلمىستىق كودەكس بو­يىنشا جازالانعان اپالارىمىز­دى ەسكە العىم كەلەدى:
ءسابيتوۆا جانسايا الكەيقىزى – الماتىداعى №19 جۇمىسشى جاستار ورتا مەكتەبىنىڭ وقىتۋشىسى, 5 جىل.
سالىقوۆا ناعيما اسقارقىزى – الماتى باس كيىمدەر فابريكاسىنىڭ ەسەپشىسى, 3 جىل.
ەسپەنبەتوۆا قانشايىم مۇحاتقىزى – «پورشەن» زاۋىتىنىڭ توكارى, 3 جىل 6 اي.
ماحمەتوۆا ايتكۇل ابدىراحمانقىزى – №1 باسپاحانانىڭ جۇمىسشىسى, 2 جىل.
ابىلقايىروۆا گۇلنار بەردىقوجاقىزى – باس كيىمدەر فابريكاسىنىڭ تىگىنشىسى, 3 جىل.
پانينوۆا گۇلۆيرا تولەبايقىزى – باس كيىمدەر فابريكاسىنىڭ تىگىنشىسى, 2 جىل.
شاماەۆا گاليمات ابەنقىزى – باس كيىمدەر فابريكاسىنىڭ تىگىنشىسى, 2 جىل.
لەپەسباەۆا گۇلنار سابىرعاليقىزى – باس كيىمدەر فابريكاسىنىڭ تىگىنشىسى, 2 جىل.
راقىمجانوۆا گۇلميرا اكىمجانقىزى – باس كيىمدەر فابريكاسىنىڭ تىگىنشىسى, 2 جىل.
يمانباەۆا قايىپحان سۇلتانقىزى – «پورشەن» زاۋىتىنىڭ توكارى, 3 جىل.
رامازانوۆا عاليا فايزۋللاقىزى – تىگىنشى-موتوريست, 1 جىل (ەڭبەكپەن تۇزەۋ جازاسى).
مەرگەنوۆا باقشا – مۇگەدەكتىگىنە بايلانىستى جۇمىس ىستەمەگەن, 3 جىل.
اليەۆا راۋشان – قاراعاندى مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ ستۋدەنتى, 1 جىل.
ەركىنبەكوۆا ءاليا تورەحانقىزى – قاراعاندى مەديتسينا ينستيتۋتىنىڭ ستۋدەنتى, 1 جىل 6 اي.
دوسانوۆا جانات ابدىراحمانقىزى – قاراعاندى مەديتسينا ينستيتۋتىنىڭ ستۋدەنتى, 1 جىل 6 اي.
مۋسينا گۇلدەن قانافياقىزى – قاراعاندى مەديتسينا ينستيتۋتىنىڭ ستۋدەنتى, 1 جىل 6 اي.
سارسەنبەكوۆا رايسا مىرزابەكقىزى – ەسەپشى-رەۆيزور, 2 جىل
كارىمعازينا گۇلجان عازيزقىزى – كووپەراتيۆ تەحنيكۋمىنىڭ ستۋدەنتى, 1 جىل.
سەركەنوۆا انار جەمىسحانقىزى – زاڭ تەحنيكۋمىنىڭ ستۋدەنتى, 1 جىل 6 اي.
ايتجانوۆا جانات ناۋكەنقىزى – پەدينستيتۋتتىڭ ستۋدەنتى, 1 جىل 6 اي.
شىنىقۇلوۆا ءلايلا بەكەنقىزى – پەدينستيتۋتتىڭ ستۋدەنتى, 1 جىل ەڭبەكپەن تۇزەۋ جازاسى.
شوقاەۆا عاليا قۇدىسقىزى – جاتاقحانا ۆاحتەرى, 2 جىل.
مۋسينا مانشۇك جاناتقىزى – زاڭ تەحنيكۋمىنىڭ ستۋدەنتى, 1 جىل 6 اي قارا جۇمىسقا جىبەرىلگەن.
ال قۇربان بولعاندار ەكەۋ – ءسابيرا مۇحامەدجانوۆا مەن ءلاززات اسانوۆا.
بۇدان بولەك الاڭدا سوققىعا جىعىلىپ, جاراقات الىپ, اۋرۋحاناعا تۇسكەن 200-دەن استام قىز-كەلىنشەكتەر بار. مەنىڭشە, بۇل ءتىزىم ودان ءارى جالعاساتىنى ءسوزسىز. ماقالامدى مىناداي جىر جولدارىمەن تۇيىندەگىم كەلەدى:
تۇرسا دا بيىك ءور باسىڭ,
قازاققا باقىت ورناسىن.
سەكسەن التىنشى جىلعىداي,
جەلتوقسان جەلى بولماسىن!

دينارا بەگالى,
جاس عالىمدار
قاۋىمداستىعىنىڭ مۇشەسى

تاعىدا

ۇقساس جاڭالىقتار

پىكىر ۇستەۋ

Back to top button