الماتى قالاسىنداعى بۇلىك كەزىندە كوپتەگەن ساۋدا ورىندارى قيراتىلىپ, دۇكەندەر تونالدى. بۇل باسبۇزارلاردىڭ ادەيى جاساعان ارەكەتى دەسەك تە, تەرەزەسى شاعىلىپ, ەسىگى اشىق قالعان ساۋدا-ساتتىق ورىندارىنا قاراپايىم حالىقتىڭ, اسىرەسە, ايەلدەردىڭ دە لاپ قويىپ دۇكەندەرگە تالان-تاراج جاساپ جاتقانىن الەۋمەتتىك جەلىدەن كورىپ, جۇرەگىمىز اۋىردى.
[smartslider3 slider=1810]اتامىز قازاقتا «بۇلىنگەننەن بۇلدىرگە الما» دەگەن اتالى ءسوز بار. بىرەۋدىڭ اقىسىن, مالىن, دۇنيە-مۇلكىن ورىنسىز يەمدەنۋ دۇرىس بولمايدى دەپ قاراعان حالقىمىز سەلگە كەتىپ, سالىندىمەن بىرگە جاعاعا شىعىپ قالعان دۇنيە-مۇلىكتى دە الماعان. ەندەشە, بۇگىن سول ءداستۇرىمىز قايدا قالدى؟ تاسقىن سۋمەن اعىپ كەلگەن بۇيىمنىڭ ءوزىن «كەساپاتى تيەدى» دەپ الماعان قازاقتىڭ بۇگىنگى ۇرپاعى بىرەۋدىڭ دۇكەنىن قالاعانىنشا توناپ جۇرگەنىن قالاي تۇسىنۋگە بولادى؟! جولاي ءوتىپ بارا جاتىپ, دۇنيەگە قىزىعىپ قولىنا الا كەتكەن شىعار دەيىك دەسەك, تەلەارنادان تاراتقان حابارلاردىڭ بىرىندە جاس ورتاسىنا كەلگەن انالارىمىزدىڭ ءوزى ەلدىڭ تاۋارىن ءۇيىن كوشىرىپ جاتقانداي قۇشاقتاپ اكەتىپ بارادى. كەيبىرەۋلەر تالاپ العان زاتتارىن ماشيناسىنىڭ جۇك سالعىشىنا سىيعىزا الماي, ءۇيى مەن دۇكەن اراسىندا 2-3 مارتە شاپقىلاعان. «بۇلارىڭ نە؟» دەپ توقتاۋ سالعان ازاماتتاردىڭ ءسوزىن دە تىڭداماعان.
توناپ نەمەسە ۇرلاپ العان بۇيىممەن ەشكىم قابىرعاسىن جابا المايدى. ەسەسىنە ونىڭ كەساپاتى وتباسىڭا ەسەلەپ زيان اكەلۋى مۇكىن. بىرەۋدىڭ دۇنيەسىن توناپ نەمەسە تارتىپ العاننان كەيىن ونىڭ ادام مىنەزىنە جاسايتىن اسەرى دە از بولمايدى. العاندا دۇنيە قىزىق بولعانىمەن, الىپ العان سوڭ ونىڭ دەرتى ودان اۋىر بولاتىنى ايتپاسا دا تۇسىنىكتى. ارينە, توناۋشىلىققا قاتىسقان ازاماتتار جاۋاپقا تارتىلادى, قىلمىسىنىڭ اۋىر-جەڭىلدىگىنە قاراي ايىپ تولەپ, تۇرمەگە وتىرۋى دا مۇمكىن. مىنە, «ءبىردىڭ كەساپاتى مىڭدى اكەتەدى», «بۇلىنگەننەن بۇلدىرگە الما» دەگەن ءسوزدىڭ استارىندا وسىنداي ءمان جاتىر.
ءبىز سوڭعى كەزدەرى ەكونوميكالىق ماسەلەلەرگە ايرىقشا دەن قويىپ كەتتىك تە, بابادان جالعاسقان بالا تاربيەسىنە نەمقۇرايدى قارادىق. قازاقى قانمەن بەرىلەتىن قاسيەتتەردى دە جوعالتتىق. بىلايشا ايتقاندا, رۋحاني ءنار الاتىن تامىرىمىزدان اجىراپ قالدىق. ال تامىرسىزدىقتان تايعاناقتىق, تابانسىزدىق, تاربيەسىزدىك, تارتىپسىزدىك تۋادى. ءتارتىپ پەن تاربيە بولماعان ەلدە بىرلىك تە بولمايدى. قاراپايىم سوزبەن ايتقاندا, قازاق بالاسىن «جامان بولادى, ۇيات بولادى, وبال بولادى» دەپ ءۇش-اق اۋىز سوزبەن تاربيەلەدى ەمەس پە؟!. ەگەر وسى ءۇش اۋىز ءسوز بەيبىت شەرۋگە شىققانداردىڭ ءبارىنىڭ ەسىندە جۇرسە, دۇكەن تونالماس ەدى, ەشكىم زارداپ شەكپەس ەدى, جازىقسىز قان دا توگىلمەس ەدى.
