سوتتار جىل سايىن ءارتۇرلى داۋلار مەن ماسەلەلەرگە بايلانىستى ءتۇرلى شەشىم قابىلدايدى. ولاردىڭ كەيبىرەۋلەرى ءبىزدىڭ ەلدەن تىس, ياعني شەت جەرلەردە دە تالاپ ەتىلۋى مۇمكىن. قانداي دا سوت اكتىسى رەسمي قۇجات مارتەبەسىنە يە بولۋ ءۇشىن, ياعني ول شەت مەملەكەتتەرگە جولدانار الدىندا مىندەتتى تۇردە زاڭداستىرىلادى, اپوستيل قويىلادى.
ال, اپوستيل دەگەنىمىز نە؟
اپوستيل – زاڭداستىرۋدىڭ وسىنداي نىسانىن تانيتىن ەلدەر اۋماعىندا ۇسىنۋعا ارنالعان قۇجاتتىڭ زاڭدىلىعى تۋرالى اقپاراتتى تولتىرۋدىڭ حالىقارالىق ستاندارتتالعان نىسانى. «اپوستيل» ءمورى قۇجاتتاردىڭ تۇپنۇسقالارى مەن كوشىرمەلەرىنە قويىلادى.
اپوستيلدەنگەن قۇجات اتتەستاتسيالاۋدى نەمەسە زاڭداستىرۋدى تالاپ ەتپەيدى جانە ونى كونۆەنتسياعا قاتىسۋشى بارلىق مەملەكەتتىڭ رەسمي ورگاندارى مويىندايدى.
سونداي-اق, سوت شەشىمدەرىن ورىنداۋ ءارى سوت تاپسىرمالارىن باسقا ەلگە جولداۋ كەزىندە, سول ەلمەن قازاقستان اراسىندا ەشقانداي كەلىسىم بولماسا, ول ەل گااگا كونۆەنتسياسىنىڭ قاتىسۋشىسى بولماعان جاعدايدا سوتتىڭ قۇجاتتارىنا اپوستيل قويىلۋى قاجەت.
الەمنىڭ كوپتەگەن ەلدەرى, سونىڭ ىشىندە قازاقستان 1961 جىلعى 5 قازاندا گااگا كونۆەنتسياسىنا قوسىلىپ, قۇجاتتاردى اپوستيل قويۋ ارقىلى جەڭىلدەتىلگەن تۇردە زاڭداستىرۋ مۇمكىندىگىنە تە بولدى.
ايتا كەتەتىنى, 2013 جىلى 15 ساۋىردە مەملەكەتتىك قىزمەت كورسەتۋ تۋرالى زاڭى قابىلداندى. 2015 جىلدىڭ 30 ساۋىرىندە «سوت ورگاندارىنان شىعاتىن رەسمي قۇجاتتارعا اپوستيل قويۋ» ستاندارتى بەكىتىلدى.
سولدان بەرى وسى قىزمەتتى قازاقستان رەسپۋبليكاسى جوعارعى سوتىنىڭ جانىنداعى سوت قىزمەتىن قامتاماسىز ەتۋ دەپارتامەنتى اتقارىلىپ كەلدى. قۇجاتتارعا اپوستيل قويۋ ءۇشىن ەلىمىزدىڭ كەز كەلگەن وڭىرىنەن تىكەلەي سوتقا جۇگىنىپ نەمەسە سول ءوڭىردىڭ حالىققا قىزمەت كورسەتۋ ورتالىقتارى ارقىلى 20 كۇنتىزبە كۇنى ىشىندە جۇزەگە اسىرىلاتىن.
مىسالى, اجىراسۋ تۋرالى سوت شەشىمىن شەتەلدە نەكەگە تۇرۋ مارتەبەسىن راستاۋ رەتىندە ۇسىنادى.
قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتى ن.ءا.نازارباەۆتىڭ 2017 جىلدىڭ 31 اقپانىنداعى «قازاقستاننىڭ ءۇشىنشى جاڭعىرۋى: جاھاندىق باسەكەگە قابىلەتتىلىك» جولداۋىندا مەملەكەتتىك قىزمەت كورسەتۋ ۇدەرىسىن مەيىلىنشە وڭتايلاندىرۋ, ياعني, قۇجاتتاردىڭ مەرزىمى مەن تىزبەسىن قىسقارتىپ, قۇجات الماسۋدىڭ ەلەكتروندىق فورماتقا كوشۋى ايتىلدى.
جولداۋدى ىسكە اسىرۋ اياسىندا, وسى اتالعان قىزمەتتى حالىققا 2018 جىلدىڭ 13 قاڭتارىنان باستاپ «استانا قالاسى بويىنشا سوتتار اكىمشىسى» مەكەمەسى كورسەتۋدە.
ياعني, ەلىمىزدىڭ بارلىق وڭىرلەرىندە سوت ورگاندارىنان شىعاتىن رەسمي قۇجاتتارعا اپوستيل قويۋ ءۇشىن سول ءوڭىردىڭ سوتتار اكىمشىسىنە تىكەلەي بارىپ, نەمەسە حالىققا قىزمەت كورسەتۋ ورتالىقتارىنىڭ فيليالدارىنا جۇگىنۋگە بولادى.
ستاتيستيكالىق مالىمەتكە سۇيەنسەك, استانا قالاسىنىڭ سوتتار اكىمشىسىنە اعىمداعى جىلدىڭ العاشقى جارتىجىلدىعىندا رەسەي, گەرمانيا, تۇركيا, يتاليا, يسپانيا, يزرايل, ەلدەرىنە ۇسىنىدعان سوت شەشىمدەرىنە اپوستيل قويۋ ءۇشىن 38 ارىزدانۋشى جۇگىنگەن. ونىڭ 4 ارىزى كەمشىلىكتەردى جويۋ ءۇشىن كەرى قايتارىلدى.
بۇگىندە, حالىققا قىزمەت كورسەتۋ ورتالىقتارى ارقىلى قۇجاتقا اپوستيل قويۋ مەرزىمى 20 كۇنتىزبەلىك كۇننەن, 5 كۇنتىزبەلىك كۇنگە دەيىن قىسقارتىلدى.
اپوستيل قويىلاتىن قۇجات ءۇشىن ءبىر ايلىق ەسەپتىك كورسەتكىشتىڭ 50 % مولشەرىندە مەملەكەتتىك باج سالىعى الىنادى. ياعني, 1202 تەڭگە 50 تيىن.
اپوستيل قويۋ ءۇشىن ارىزدا قانداي اقپارات كوزدەلۋ قاجەتتىلىگى جانە ۇسىنىلاتىن قۇجاتتار ءتىزىمى استانا قالالىق سوتىنىڭ رەسمي سايتىندا «مەملەكەتتىك قىزمەتتەر) بولىگىندە ورنالاسقان (http://astana.sud.kz/rus/content/utverzhdennyy-standart-i-reglament-gosudarstvennoy-uslugi).
ارىزدى قابىلداۋ «ەلەكتروندى كەزەك» تارتىبىندە جۇزەگە اسىرىلادى. كورسەتىلەتىن قىزمەتتى الۋشىنىڭ قالاۋى بويىنشا قابىلداۋ «ەلەكتروندىق ۇكىمەتتىڭ» ۆەب-پورتالى ارقىلى ەلەكتروندى كەزەك بروندالۋى مۇمكىن.
الايدا, ۇسىنعان قۇجاتتار نەمەسە ولارداعى مالىمەتتەر انىق بولماسا, مەملەكەتتىك باج سالىعى دۇرىس تولەنبەسە, قىزمەت كورسەتىلمەيدى.
نۇرسۇلتان دۇيسەمبيەۆ,
استانا قالاسى سوتىنىڭ تالداۋ جانە
جوسپارلاۋ ءبولىمىنىڭ باسشىسى
