«استانا – قاۋىپسىز قالا». بۇل – ىشكى ىستەر ورگاندارى جۇزەگە اسىرىپ وتىرعان بيۋدجەتتىك باعدارلاما عانا ەمەس, ەلباسىنىڭ ءتارتىپ ساقشىلارىنا جۇكتەپ وتىرعان زور مىندەتى. باس قالا باسقالارعا قاي جاعىنان الساق تا, ۇلگى بولۋى ءتيىس. قاۋىپسىزدىك پەن قوعامدىق ءتارتىپ سونىڭ ىشىندە. وسىنى نەگىزگە العان دەپۋتاتتار قالالىق ىشكى ىستەر ورگاندارىنىڭ جۇمىسىن ءجىتى باقىلاۋعا الدى. الداعى ايدا ءماسليحاتتىڭ كەزەكتى سەسسياسىن دا وسى تاقىرىپقا ارناماق. دەپۋتاتتار سەسسيا الدىندا استانا قالالىق ىشكى ىستەر دەپارتامەنتىنە قاراستى باسقارمالار مەن مەكەمەلەرگە ات باسىن بۇرىپ, ونداعى احۋالمەن تانىستى. قالاۋلىلارعا ىلەسىپ, ءتارتىپ ساقشىلارىنىڭ تىنىس-تىرشىلىگىن ءبىز دە كوزبەن كورىپ قايتتىق.
ابايلاڭىز, باقىلاۋ بار
ساعات ءتىلى 11.00-ءدى كورسەتكەندە دەپۋتاتتار مىنگەن كولىك قالالىق اكىمدىكتىڭ الدىنان قوزعالدى. جول باستاۋشىمىز – ىشكى ىستەر دەپارتامەنتى باستىعىنىڭ ورىنباسارى قايرات مۇحيتوۆ ساپارىمىزدىڭ جوسپارىمەن تانىستىردى. الدىمەن, ورتالىق باسقارۋ باسقارماسىنا كەلدىك. ۋاكىلەتتى ورگاننىڭ وكىلدەرىن وندا دەپارتامەنت باستىعى, پوليتسيا گەنەرال-مايورى امانتاي اۋباكىروۆ قارسى الدى. جيىرما ءتورت ساعات بويى جۇمىس ىستەيتىن بۇل جەر – تولعان ەكران. قالانىڭ جەر-جەرىنە ورناتىلعان بەينەباقىلاۋ كامەرالارى ارقىلى پوليتسەيلەر ەلوردانىڭ تىنىس-ءتىرشىلىگىن ءجىتى قاداعالاپ وتىرادى. بۇگىندە بەس جۇزدەن استام كامەرا بار ەكەن. ناقتىسى – 518. جىل سا-يىن ولاردىڭ سانى كوبەيە بەرمەك. اتتەگەن-ايى, سول كامەرا ءتۇسىرىپ وتىرعان جازبانى باقىلاپ وتىرعان ماماندار تاپشى. نەبارى – 6 عانا. شتاتقا سايكەس بولىنگەن ماماندار ازدىق ەتىپ وتىر. قوسىمشا 40 ورىن كەرەك. ال ونى اشۋ قوماقتى قارجىنى تالاپ ەتەدى. اشپاسقا تاعى بولمايدى. وسىعان وراي دەپارتامەنت اكىمدىككە ۇسىنىس جاساپتى.
پوليتسەيلەردىڭ ايتۋىنشا, بەينەباقىلاۋ كامەرالارىنىڭ كومەگىمەن كۇن سايىن بىرنەشە قىلمىستىڭ ءىزى سۋىماي اشىلىپ جاتىر. ءتىپتى, ۇرى-قارى مەن بوپسالاۋشىدان ءجابىر كورگەن كەيبىر ازاماتتار شاعىمدانباي جاتىپ-اق, ءتارتىپ ساقشىلار قىلمىسكەرلەردى قۇرىقتاپ جاتادى ەكەن. كەيبىر بۇزاقىلار جىمىسقى ويىن جۇزەگە اسىرماس بۇرىن «كامەرا جوق پا ەكەن؟» دەگەن سىڭايمەن اينالاسىنا قاراپ الاتىن كورىنەدى.
ورتالىقتا بىرنەشە ءبولىم بار. ءبىرى «102» نومىرىنە تۇسكەن حابارلامالارمەن, ەندى ءبىرى پوليتسەيلەر سۇراعان اقپاراتتى مالىمەتتەر بازاسىنان ىزدەپ تاۋىپ بەرۋگە جاۋاپتى. تاعى ءبىر بولىمدە بەينەباقىلاۋ وپەراتورلارى وتىر.
قالاۋلىلار ەندى قايتالامايدى…
ورتالىق ماماندارى كۇندە كەلە بەرمەيتىن مارتەبەلى مەيماندارعا وزدەرىنىڭ جۇمىسىن كورسەتۋگە تىڭعىلىقتى دايىندالعان ەكەن. ءتىپتى, كوشەدەگى بەينەباقىلاۋ كامەرالارى ارقىلى تۇسىرىلگەن ءبىرنەشە جازبانى كورسەتۋگە دايىنداپ قويىپتى. بىرنەشە بەينەجازبانى بىرگە تاماشالادىق. وندا بىرەۋلەردىڭ دۇكەن توناماق بولعانى, قوعامدىق ءتارتىپتى بۇزىپ, قوقىس جاشىگىمەن «توبەلەسىپ» تۇرعانى بار. ەندى بىرىندە ىشىمدىككە سىلقيا تويعان جاستاردىڭ ادام ولتىرگەنى جازىلعان. سول سياقتى قالانىڭ ءار جەرىندە بولعان جول-كولىك وقيعالارى دا تاسپالانعان ەكەن. سوڭى ادام ءولىمىنە اكەلىپ سوققان اپاتتاردى كورگەندە جۇرەگىمىز شىمىرلاپ كەتتى. مۇنداي وقيعانى كۇنىنە بىرنەشە رەت كورىپ جۇرگەن پوليتسەيلەرگە قاراپ, ولاردىڭ قىزمەتىنىڭ جاۋاپتى ءارى اۋىر ەكەنىن مويىندادىق.
جانتۇرشىگەرلىك جازبالاردان كەيىن دەپۋتاتتار نازارى جول پوليتسياسىنىڭ تاراپىنان باقىلاناتىن بەينەباقىلاۋ وپەراتورىنا اۋدى. كومپيۋتەردىڭ باسىندا وتىرعان وپەراتور دا قۋ ەكەن. كوشەدەگى كورىنىس دەپ, ءدال قالالىق اكىمدىكتىڭ الدىنداعى الاڭدى نىساناعا الدى. ون شاقتى دەپۋتات قاراپ تۇرعاندا, الگى جەردەن ءبىر اۆتوكولىك ءجۇرىپ ءوتتى. سويتسەك, ول اۋماقتا كولىكتىڭ جۇرۋىنە تىيىم سالىنعان. كومپيۋتەر الگى كولىكتىڭ مەملەكەتتىك ءنومىرى مەن ونىڭ جول ەرەجەسىنىڭ قاي تارماعىن بۇزعانىن تىقىلداپ ايتىپ بەردى. ءدال وسى كەزدە بىرنەشە دەپۋتات (اتىن ايتپاي-اق قويايىق) ءدال سول جەردى قىزمەتتىك كولىكتەرىمەن كۇن سايىن باسىپ وتەتىندەرىن مويىندادى. ولار ورتالىق باسقارۋ باسقارماسىنىڭ ماماندارىنىڭ ول جەردى باقىلاۋدا ۇستاپ وتىرعاندارىن بىلمەيتىنىن دە ايتتى. ءسويتىپ, حالىق قالاۋلىلارى ەندى قايتالامايمىز (الگى كامەرادان كورسەتكەن جەردەن كولىكپەن جۇرمەيمىز) دەپ ۋادە بەردى.
– جىل سايىن بەينەباقىلاۋ ارقىلى 32 مىڭ اكىمشىلىك قۇقىق بۇزۋشىلىق, 12 مىڭداي جول-كولىك قاۋىپسىزدىگىن بۇزۋ جانە 200-دەن استام قىلمىستى اشكەرەلەيمىز. ياعني, ولار ءوز تيىمدىلىگىن دالەلدەپ وتىر, – دەيدى ا.اۋباكىروۆ.
«بىزدەردە مىناداي بار, مىناداي بار…»
ءپاترۋلدى پوليتسيا پولكى – كەلەسى بارعان جەرىمىز. قۇددى ءبىر كورمەگە دايىندالعان سياقتى. پاترۋلدىك پوليتسيانىڭ كۇندەلىكتى قىزمەتتە پايدالاناتىن كيىم-كەشەگى مەن قارۋ-جاراعىنان باستاپ, قىزمەتتىك كولىكتەردىڭ ءتۇر-ءتۇرى قويىلعان. سايدىڭ تاسىنداي ىرىكتەلگەن ساربازدار ءوز الدىنا. قوعامدىق قاۋىپسىزدىكتى باقىلايتىن تىكۇشاققا دەيىن بار. تەحنيكانىڭ بارلىعى سوڭعى ۇلگىمەن جاسالعان, زامان تالابىنا ساي. دەسەك تە, پاترۋلدىك پوليتسيا ورنالاسقان عيماراتتىڭ ءوزى سوناۋ 1964 جىلى سالىنعان. ەندى ەكى جىلدان سوڭ ەلۋ جىل تولعالى وتىرعان عيماراتتىڭ جارتىسىنا ءورت ءسوندىرۋ قىزمەتى ورنالاسقان. ەرتەرەكتە, ورتكە قارسى قىزمەت پەن پوليتسيا ءبىر باسقارمانىڭ قۇرامىندا بولعان. كەيىن ەكى قىزمەت سالاسى ءوز الدىنا بولەك ءبولىنىپ كەتكەنىمەن, الگى عيماراتتى بىرلەسىپ پايدالانىپ وتىر. ەلوردانىڭ باس پوليتسەيى ا.اۋباكىروۆتىڭ ايتۋىنشا, پوليتسەيلەرگە قاجەتتى عيمارات پەن بازا سالۋ ءۇشىن بۇگىندە اۋەجاي ماڭىنان جەر تەلىمى بولىنگەن. ەگەر دەپۋتاتتار دەم بەرىپ جىبەرسە, ول جەرگە جاڭا عيماراتتىڭ ىرگەتاسى قالانادى.
بۇدان سوڭ دەپۋتاتتار مىنگەن اۆتوبۋس كوشى-قون پوليتسياسىنىڭ باسقارماسىنا بارىپ, ونداعى جاعدايدى باعامدادى.
جالپى, الداعى سەسسياعا دەيىن دەپۋتاتتار ءىىد بارلىق قۇرىلىمدارىن ارالاپ, ءتارتىپ ساقشىلارىنىڭ جۇمىسىن كوزبەن كورىپ قايتامىز دەپ وتىر. ارينە, «ءجۇز ەستىگەننەن, ءبىر كورگەن ارتىق» قوي…
