«Ädılettı Qazaqstannyŋ ekonomikalyq baǧdary» dep belgılengen Memleket basşysy Joldauynyŋ negızgı taqyryby eldıŋ aldaǧy kezeŋdegı äleumettık-ekonomikalyq damuynyŋ basym maqsattaryna arnaldy. Eldı odan ärı damytudy qajet etetın bırqatar basym mäsele köterılıp, maŋyzy joǧary jäne öz kezegınde şeşuşı sipatqa ie köptegen baǧyt qamtyldy.
Memleket basşysy öz sözınde bügıngı taŋda jahandyq ekonomika men halyqaralyq eŋbek bölınısınde tübegeilı özgerıster bolyp jatqanyn, tehnologiialyq jarystardyŋ qarqynyn, barlyq jerde resurstar üşın bäsekenıŋ şielenısıp jatqanyn, sondai-aq klimattyŋ özgeruı, azyq-tülık qauıpsızdıgı, tūraqty demografiialyq damu mäselelerı özektı bolyp otyrǧanyn atap öttı. Osyǧan bailanysty Prezidenttıŋ pıkırı, eldıŋ jaŋa ekonomikalyq baǧytynyŋ aiqyndauşy qaǧidattary ädılettılık, inkliuzivtılık jäne pragmatizm boluǧa tiıs. Al aldaǧy qūrylymdyq reformalardyŋ negızgılerı dep mynaǧan airyqşa män berdı: öŋdeu önerkäsıbın, turizmdı damytu, qorǧanys-önerkäsıp keşenın nyǧaitu, otandyq auyl şaruaşylyǧy salasynyŋ äleuetın aşu, energetikalyq qauıpsızdık, el aumaǧynda gazdandyru jūmysyn jalǧastyru, «jasyl» ekonomikany damytu, su resurstarynyŋ qoljetımdılıgı men sapasy töŋıregındegı mäselelerdı şeşu. Sonymen qatar strategiialyq maŋyzy bar şaralardy da atap öttı: sifrlandyru jäne innovasiialardy engızu mäselelerıne basa nazar audaru, käsıpkerlık jäne kölık-logistika äleuetın tolyqqandy ıske asyru, onyŋ ışınde avtomobil joldaryn salu mäselesın şeşu, öitkenı onyŋ ainalasynda el tūrǧyndary tarapynan köptegen syn bar.
Soŋǧy jyldary qabyldanǧan şaralar şaǧyn jäne ırı biznestıŋ tūraqty ösuın qamtamasyz etkenın, bıraq būl rette orta käsıpkerlıktıŋ damu qarqyny jetkılıksız ekenın atap ötıp, Memleket basşysy, eŋ aldymen, onyŋ damuyn tejeitın tetıkterdı joiudy ūsyndy. Säikesınşe, bar küş-jıgerdı şaǧyn käsıpkerlık subektılerınıŋ eksporty men olardy ırılendıru prosesın yntalandyruǧa, öndırısterdıŋ tehnologiialyq kürdelılık deŋgeiı men biznes sanattary boiynşa memlekettık qoldaudy saralauǧa, negızgı naryqtardaǧy monopoliialardyŋ joiyluyna baǧyt ala otyryp, subektıler arasyndaǧy dūrys bäsekelestıktı damytu maqsatyna jūmsau qajettıgın alǧa tartty. Būl rette Qasym-Jomart Kemelūly ūlttyq sauda jüiesı şegınde ǧana şektelıp qaluǧa bolmaitynyn, kerısınşe, käsıpkerlıkpen bırlese otyryp, myqty öŋırlık tauar-şikızat birjasyn qūru mäselesın pysyqtau kerek ekenın aitty. Sondai-aq elımızde jaǧymdy käsıpkerlık ahualdy qalyptastyru üşın bilık pen biznes arasyndaǧy syndarly dialogty damytu: otandyq käsıpkerlıktı qoldau, retteuşılık äserdı tömendetu jäne ekonomikalyq sipattaǧy keibır zaŋ būzu äreketterın qylmys sanatynan alyp tastau, onyŋ ışınde salyq qylmystary boiynşa qylmystyq jauapkerşılıkke tartu normalarynyŋ şegın anyqtaudyŋ ädıl mehanizmın engızu asa maŋyzdy.
Memlekettık apparatty biurokratiiadan şyǧaru boiynşa da jūmys jalǧasady. Reformalardyŋ negızgı jauapkerşılıgı, onyŋ ışınde olardy ıske asyru nätijelerı atqaruşy bilıktıŋ moinynda bolady. Oǧan tıkelei ministrler men jergılıktı äkımderdıŋ özderı jeke jauap beredı. Memlekettık josparlau jüiesı neǧūrlym jinaqy ärı ikemdı bolu üşın tübegeilı deŋgeide qaita qaralady. Sondai-aq tapsyrmalardyŋ oryndaluyn monitoringıleu jäne baqylau tetıgı qaita qaralady. Menıŋ oiymşa, būl sybailas jemqorlyq shemalary men artyq biurokratiiany aitarlyqtai qysqartuǧa kömektesedı.
Ädılettı Qazaqstandy qūru üşın tek saiasi jäne ekonomikalyq reformalar jetkılıksız, azamattardyŋ, käsıp ielerınıŋ, bilık ökılderınıŋ küş-jıgerın bırıktıru öte maŋyzdy, sondyqtan «Eŋ bastysy, qoǧamdyq sana, azamattardyŋ nietı özgeruı kerek. Onsyz basqa jūmystyŋ bärı beker» dep atap öttı Memleket basşysy.
Bauyrjan SMAIYLOV,
Astana qalasy mäslihatynyŋ deputaty
