Qazaqstan Respublikasy Qarjy monitoringı agenttıgınıŋ resmi ökılı Älıbek Äbdılov jalpy qarjy piramidasy jäne Qazaqstan Respublikasy Qarjy monitoringı agenttıgınıŋ alaiaqtarmen küresındegı ıs-äreketı jaiynda baiandap bergen bolatyn. Aita ketsek, qarjy piramidasy – qarjy investisiiasy salasyndaǧy qylmystyq sipatynyŋ eŋ qauıptı türıne jatady. Olardyŋ elımızde taraluy halyqtyŋ qarjylyq jaǧdaiyna nūqsan keltıretındıkten, äleumettık jäne qoǧamdyq şielenıstıŋ artuyna alyp keledı.
– Ökınışke qarai, adamdar älı de tez arada köp aqşa tabamyn dep alaiaqtardyŋ tūzaǧyna tüsıp jatyr. Azamattar kündelıktı eŋbekpen kelmeitın passivtı tabystyŋ barlyq ūsynysyna, äsırese ǧalamtordaǧy mol bailyqqa keneltemın deuşılerge kelgende qyraǧylyqty ūmytady. Sol sebeptı halyqty jaǧdaidan habardar etıp, qarjylyq sauattylyqqa oqytu jūmysyn jürgızudemız. Öz kezegınde Qarjy monitoringı agenttıgı alaiaqtyqpen kürestı erekşe baqylauǧa aldy. Osy maqsatta qarjy piramidasynyŋ ömırlık siklın qysqartu jäne olardyŋ salymşylary qataryn barynşa azaituǧa arnalǧan arnaiy joba jasady. Öitkenı qandai da bolmasyn piramida paida bolǧannan bastap qūldyraǧanǧa deiın bırneşe kezeŋnen ötedı. Alǧaşqy aşyluy, iaǧni bastamasynan keiın ösıp-örkendeuı mümkın. Bastapqy lektegı salymşylar öz qarajatyn alǧannan keiın keiıngılerge jetpei daǧdarysqa tüsıp, artynşa küireidı. Soŋǧy lektegılerdıŋ qarajaty osylaişa küiıp ketedı.
Bızdıŋ mındetımız – jäbırlenuşılerdıŋ aryz-şaǧymyn kütkızbei-aq, «jalǧan qarjy» kompaniialary jūmysynyŋ bastapqy kezeŋınde anyqtaudy qamtamasyz etu. Osy maqsatta müddelı uäkılettı organdarmen jäne ūiymdarmen özara ärekettesu üşın arnaiy algoritm äzırlendı.
– Qarjy piramidasynyŋ jiı kezdesetın türlerıne toqtalyp ötseŋız. Onyŋ zaŋsyz qūrylym ekenın qalai anyqtap bıluge bolady?
– Qarjy piramidasynyŋ bır türı – matrisa. Bırneşe satydan nemese deŋgeiden tūratyn mūndai qarjy piramidasyna belgılı bır qatysuşylary jinalyp, özınen keiıngı qatarǧa adam tartady. Tırkelgen adamdardyŋ sany belgılı bır mölşerge jetkende, aldyndaǧylar özıne tiıstı bonusyn ala otyryp, jaŋa deŋgeige köterıledı. Osylaişa, qarajat qūiuşylar tausylǧanǧa deiın jalǧasa beredı.
Jelılık marketing te ärbır tartylǧan adam üşın paidasyn körıp, salymşylaryn köbeitudı maqsat tūtady. Negızgı mehanizmı – tauarlardy (qyzmetterdı) ötkızu. Būl jaǧdaida satylatyn önım jeleu ǧana. Piramida biıktep, deŋgei neǧūrlym joǧary bolsa, soǧūrlym köp salymşy köbeiedı, demek paida köp bolady, öitkenı bastapqy qatysuşylar ärbır jaŋa qatysuşy üşın paida alady. İnvestisiia kompaniiasy – mūndai ūiym köbınese birjalyq saudaǧa qatysu, tanymal meiramhanalar nemese qyzmet körsetetın kompaniialardyŋ qyzmetıne jäne t. b. tenderlerge, şeteldegı jyljymaityn mülıkke jäne basqa da qūndy mülıkterge qatysu arqyly baǧaly qaǧazdar naryǧyna investisiialaudy ūsynady. Alǧaşqy qatysuşylardyŋ tabysy, jaŋa investorlardyŋ esebınen qalyptasady. Tūtynuşylar kooperativı – investorlardyŋ jyljymaly jäne jyljymaityn mülıktı satyp aluy üşın paiyzsyz nesieler beruge negızdelgen. Messendjerdegı chat – adamdardy piramidaǧa tartudyŋ būl ädısı WhatsApp jäne Telegram messendjerlerınde chattar qūru arqyly jüzege asady. Prinsip – top qūru, oǧan qosylu üşın belgılı bır somany töleu kerek. Qosylǧannan keiın topqa belgılı bır adamdardy qosymşa şaqyryp, qataryn köbeitıp, ony oryndaǧandarǧa tüsken aqşadan 200-400 paiyz syiaqy berıledı. Şaqyrylǧan qatysuşylardyŋ sany şektelmeidı. Ädette, būl türı şaǧyn somalardy investisiialau arqyly aqşa tabuǧa baǧyttalǧan.
Būl jolda mikroqarjy ūiymdary (lombard, qaita qarjylandyru, qosa qarjylandyru ūiymdary) būl ısten syrt qalmaidy. Ädette, mūndai ūiymdar nesie arqyly aqşa tabu mümkındıgın beru jeleuımen azamattardan qarajat tartady.
Qyzyǧuşylyǧyna qarai bırıkken klubtar jūmysy – kruiz, saiahat, biznes qūru jäne alǧa jyljytu boiynşa trening, marketing, investisiia negızderı, kopiraiting, palmistika, astronomiia, psihikalyq tepe-teŋdıktı jaqsartu, psihologiia, numerologiia, simvol, magiia jäne t. b. baǧdarlamalarǧa bailanysty belgılı bır merzım ışınde jaŋa adamdardy tartuy jäne klubqa müşelık jarnasyn töleuı kerek.
Blokchein tehnologiiasyn oqytu, kriptografiia platformalary – kripto birjalaryna investisiialar, jobalardy äzırleu, taǧy basqa türlerı klassikalyq ıskerlık belsendılık ülgılerı arqyly jasalady. Halyqaralyq qarjy ortalyǧy – Astana aumaǧynda jüzege asatyn operasiialardy qospaǧanda, Qazaqstan Respublikasynda kriptovaliutamen kez kelgen operasiialarǧa tyiym salynǧanyn atap ötkımız keledı.
Bügınde şabuyldauşylar kriptovaliutadaǧy investisiia arqyly oŋai passivtı kırıs ūsynady. Kripto almastyrǧyştar İnternette qyzmetterdı ūsynady. Sifrlyq aktivter esırtkınıŋ zaŋsyz ainalymy, aqşany jylystatu jäne terrorizmdı qarjylandyru üşın de qoldanylady. Būl äreketterdıŋ barlyǧy zaŋsyz jäne Qylmystyq kodeks aiasynda jazalanady. Sondyqtan alaiaqtardyŋ aila-amalyna tüspeuge keŋes beremız. Mūndai faktıler belgılı bolǧan jaǧdaida, Qarjy monitoringı agenttıgıne 8-7172-70-84-78, call-ortalyq 8-7172-70-09-58, 1458 telefondary arqyly habarlauyŋyzdy sūraimyz.
– Būqarany aqparattandyruda qandai tehnologiiany paidalanasyzdar?
– Zaman aǧymyna ılesıp, naqty şyndyqqa tez beiımdelemız. Qoiylǧan maqsatqa jetu üşın aldyn alu şaralarynyŋ keşenı äzırlenıp, jasandy intellekt engızılude. Osylaişa, IT-qūraldaryn paidalana otyryp, ǧalamtorda, iaǧni jaŋalyqtar portaly, blog, veb-sait jäne äleumettık jelıdegı akkaunttardan qūqyq būzuşylyq mazmūndaǧy mätınderdı anyqtaimyz.
Qarjy piramidasynyŋ belgılerı bar materialdar Cybernadzor jüiesınde būǧattau üşın qūzyrettı ministrlıkke jıberıledı. 2022 jyly qarjy piramidasy belgılerı bar 6,5 myŋ sait pen akkauntty būǧattauǧa mümkındık berdı. Biyldyŋ özınde 7 myŋǧa juyq sılteme būǧattaldy. Salystyru üşın aitsaq, 2020 jyly būl körsetkış 600 (578) boldy. Ötken jyldyŋ soŋynan qarjy piramidasyna jazyluşylardyŋ maqsatty auditoriiasymen aqparat-tüsındıru jūmysy jürgızılude. Bız azamattardyŋ kümändı jobalarǧa aqşa salyp, aqşasyn joǧaltuyn kütpeimız. Bylaişa aitqanda, belsendı jūmys ıstep jatyrmyz.
– Qarjy piramidasynyŋ qyzmetı turaly bügınde qūqyq būzuşylyq belgılı bolǧan kezde ǧana jaŋalyqtar portaldary men äleumettık jelılerden bıle alasyz. Azamattardyŋ belgılı bır jobada qarjy piramidasy belgılerınıŋ bar-joǧyn öz betınşe tekseruge mümkındıgı bar ma?
– İä, halyqtyŋ mūndai mümkındıgı bar. Jyl basynan berı internet-resurstardy tekseretın Telegram bot ıske qosyldy. Endı azamattarymyz veb-saittar men äleumettık jelılerdı qarjy piramidasy belgılerın öz betınşe teksere alady. Būl olardyŋ «alaiaqtyq» shemalarǧa tartyluynyŋ aldyn alady. Jasalǧan önım sūranysqa ie bolyp, halyq arasynda ülken sūranysqa ie ekenı qazırdıŋ özınde belgılı. Qysqa merzımde azamattardyŋ 6 myŋnan astam ötınışı qaraldy, onyŋ ışınde botpen (3127) avtomatty türde jauap berılgen. Osymen toqtap qalmai, azamattardy jaŋalyqtar, jürgızılıp jatqan jūmystar jäne eskertu aqparattary turaly habardar etu mümkındıgın jüzege asyrudy josparlap otyrmyz.
