Ruhaniiat

«Aqşamnyŋ» tıgındısın aqtarǧanda…

1990 jyl 13 qazanda «Aqmola aqiqaty», qazırgı «Astana aqşamy» gazetınıŋ alǧaşqy sany jaryq kördı. Basylymnyŋ bas redaktory bolyp Selinograd oblys­tyq televideniesınıŋ jas tılşısı Kenje Jūmaǧūlov taǧaiyndaldy. Bastapqyda qol astynda ekı-aq adammen – aqynjandy azamat Edıl Demeuqūlov pen jas jurnalist Jūmagül Sätmūhambetovamen gazet şyǧardy. Basylym «Armysyŋ, oqyrman!» atty redaksiia alqasy atynan jazylǧan alǧysözben aşyldy. «Qūrmettı oqyrman qauym! Qazaq baspasözınde, Aqmola öŋırınde taǧy bır qazaqşa gazet jaryqqa şyqty. Būl oblys ortalyǧy Selinograd qalasynyŋ resmi organy bolmaq. Elımızdegı, sonymen qatar oblys ortalyǧyndaǧy jaŋalyqtardy, äleumettık-ekonomikalyq jaǧdaidy, qoǧamda oryn alatyn özektı mäselelerdı jazyp tūratyn bolamyz. Būl ıske Sızder de, qūrmettı oqyrman qauym belsendılıkpen qatyssaŋyzdar nūr üstıne nūr bolar edı…» delıngen sol maqalada.
1991 jyl 15 qaraşada Selinograd qalasynda Ǧ.Müsırepovtıŋ «Aqan serı-Aqtoqty» spektaklımen qazaq teatry aşyldy. Qoiylymdy teatrdyŋ bas rejisserı Jaqyp Omarov sahnalady. Keiınnen būl öner oşaǧyna sahna saŋlaǧy Qalibek Quanyşbaevtyŋ aty berıldı.
1992 jyly şıldede Selinograd qalasyna Aqmola degen baiyrǧy atauy qaitaryldy. Aqmola atauyn qaitaru mäselesı boiynşa qoǧamdyq pıkırdı zertteu komissiiasy jürgızgen saualnamanyŋ qorytyndysy qalanyŋ būrynǧy atauyn qaitarudy 870 adam qoldaǧanyn, 7 adam qarsylyq bıldırgenın körsettı. Būl atau Memleket basşysy Nūrsūltan Nazarbaevtyŋ Jarlyǧymen resmi türde bekıtıldı.
1993 jyly Aqmola qalasyndaǧy Kommunister köşesı Talǧat Bigeldinov atauyna özgerdı. Qala ırgesındegı Maibalyq auylynda tuǧan ekı märte Keŋes Odaǧynyŋ Batyryna osylaişa közı tırısınde qūrmet körsetıldı.
1995 jyly 3 aqpanda «Aqmola aqiqaty» gazetınıŋ redaktory Kenje Jūmaǧūlov ūly aqynnyŋ 150 jyldyq mereitoiyna arnalǧan « Abai – adamzattyŋ mäŋgılık ruhy» degen maqalasynda qaladaǧy ūzyndyǧy 300-400 metr qūlaǧaly tūrǧan bes-alty jer üiı bar köşenıŋ berılgendıgın jazǧan.1997 jyly 24 qaŋtarda QR Prezidentınıŋ «Aqmola arnaiy ekonomikalyq aimaǧyn qūru» turaly Jarlyǧyna säikes qala äkımı A.Bölekbaevtıŋ töraǧalyǧymen Aqmola arnaiy ekonomikalyq aimaǧynyŋ äkımşılık keŋesı qūryldy.

1997 jylǧy 6 mausymda Aqmolaǧa ūly köştıŋ alǧaşqy legın Baspasöz jäne būqaralyq aqparat jönındegı ūlttyq agenttıgı bastap keldı.

1997 jyly 8 qaraşada el astanasy märtebesın alǧan Aqmolaǧa Qazaqstan Respublikasynyŋ memlekettık rämızderı men Prezident bairaǧy saltanatty jaǧdaida jetkızıldı.
1997 jyly 21 qaraşada Ūlttyq arnanyŋ « Aqşam» aqparattyq habary jaŋa elordadan efirge şyqty.

1997 jyly 10 jeltoqsanda Aqmolada respublikalyq «Egemen Qazaqstan» gazetınıŋ qosyny aşyldy.

1998 jyly 10 mausymda Astananyŋ halyqaralyq tūsaukeserı öttı. Qonaqtar arasynda «Mūndai keremettı körgen emespız» dep taŋdai qaǧyp, bas şaiqaǧan japon jurnalisterı, «Sızder erlık jasadyŋyzdar» dep baǧa bergen Sigma instituty jetekşısı Giunter Kapelle boldy. 1998 jyldyŋ 19 mausymynda ötken düniejüzı qazaqtarynyŋ basqosu konferensiiasy da tarihi oqiǧa retınde gazet betınen oryn aldy. Şerhan Mūrtaza 1998 jyldyŋ 13 qazanda şyqqan «Qajygeldinnıŋ qai sasqany?» degen maqalasynda: «Äkejan myrza äruaqtardyŋ süiegı syrqyraidy» deidı. «Orystarǧa opasyzdyq jasadyq, äruaqtar keşırmeidı» deidı, Sonda syrqyraityn Köşım hannyŋ, Syrym Datūlynyŋ, İsatai men Mahambettıŋ, Kenesary men Nauryzbaidyŋ, Syzdyq sūltannyŋ süiekterı şe? Ūly äruaqtardyŋ süiegı syrqyrasa Äkejannyŋ sol äruaqtarǧa jala japqannan syrqyraidy!» dep qatty aitady.

1999 jyly 26 aqpanda «Egemen Qazaqstan» gazetı elordaǧa köşıp kelgenı, Halyq jazuşysy Şerhan Mūrtazanyŋ astanalyqtarmen qauyşu sätı berılgen. «Qanyş aǧa – tūŋǧyş qazaqşa algebranyŋ avtory» (avt. Beren Ötebaev), «Qanyş aǧadan qalǧan ız» (avtory A. Tıleuov) atty maqalada da qairatkerdıŋ ūlaǧatty ısterı keŋırek aitylǧan. «Absenttı baptaǧan azamat» turaly maqalada qazaq sarbazy, äigılı atbegı Kärım Äsenov jaily aitylady. Professor Talas Omarbekovtyŋ «Mäskeudı baǧyndyrǧan Toqtamys – ol kım edı?» degen maqalasy tarihty paraqtap, qazaq tarihyna qatysty aqtaŋdaqtarǧa oi közın jıberedı.2000 jyly 20 şıldede Premer-ministr Q.Toqaev töraǧalyq etken mäjılıste «Astana qalasyn damytu tūjyrymdamasy» talqylanǧany, «Astana qalasynyŋ şekarasyn özgertu turaly» Elbasy Jarlyǧy şyqqany, qala aumaǧy ūlǧaiǧany aitylady. 22 tamyzdan bastap qalanyŋ ırgesındegı eldı mekender «Küigenjar», «Michurin», «Prigorodnoe», «İnternasio­nalnyi», «Uchhoz», «Köktal» auyldary bas şahar qūramyna engen.

2001 jyly 11 mamyrda Kenesary han eskertkışı aşyldy.
2001 jyly 18 mamyrda küllı türkı düniesınıŋ kök semserı Kültegın eskertkışı L.Gumilev atyndaǧy Euraziia ūlttyq universitetıne äkelındı.

2002 jyly 8 qaŋtarda Memlekettık tıl-qazaq tılı mäselesı «Astana aqşamynyŋ» betınen bır sätke de tüsken emes. Gazet şoluşysy Örıs Iаşükırqyzynyŋ «Täuelsız telearna qaşan qazaqşa söileidı?» jäne gazet avtory Ǧalym Jüsıpovtıŋ «Qazaq tılı aldymen qazaqtarǧa kerek» degen maqalalary oqyrman arasynda qyzu talqylandy.

2002 jyly 2 aqpanda el taǧdyryna, ūlt bolaşaǧyna qatysty taqyrypty üzbei qauzaǧan gazet «Oitoǧys» aidarymen oqyrmandarǧa köptegen kelelı keŋes, sübelı sūhbattar ūsyndy. Sonyŋ bırı – «Halyqty ärı tart ta, berı tartqa salatyn kımder?» degen taqyryp. L.Gumilev atyndaǧy Euraziia ūlttyq universitetınıŋ rektory Myrzatai Joldasbekovtıŋ ǧalymdarmen ötkızgen «döŋgelek üstel» basyndaǧy äŋgımede ­A.Seidımbekov, R.Nūrǧali, Q.Salǧaraūly, T.Sadyqov syndy ǧalymdar memleketşıldık, sol kezdegı BAQ-tardyŋ jaǧdaiy turaly är qyrynan söz qozǧap, qazaq tılınıŋ mäselelerıne köbırek toqtalypty.

2002 jyly 9 aqpanda «Halyq änı nege jetımdık köredı?» degen taqyryppen berılgen sūhbatta Qazaqstannyŋ halyq ärtısı ­Qairat Baibosynov dästürılı änder jaily turaly tolǧandy.

2002 jyly 2 aqpanda ölketanuşy Klara Ämırqyzynyŋ «Astananyŋ ainalasyn bılesız be?» degen taqyryppen berılgen materialynda bas qalamyzdyŋ töŋıregındegı jer attary jönınde tamaşa derekter keltırılgen.

2002 jyly 23 qaraşada tanymyly tarihşy Qoişyǧara Salǧaraūlynyŋ «Alaştyŋ Aqseleuı» degen maqalasy jaryq kördı. Ädebietşı-ǧalymnyŋ ömırınen syr şertetın maqalada onyŋ ūlt ruhaniiatyna sıŋırgen eŋbegı jan-jaqty aitylǧan.

2003 jyly 9 qaŋtarda ölketanuşy Erlan Küzekbaevtıŋ «Qazaqtyŋ kapitalisı» degen maqalasy jaryq kördı. Gazettıŋ üş nömırıne qatarynan berılgen būl maqalada Arqa jerınde ötken ataqty bai, köpes Baimūhambet Qosşyǧūlov turaly tamaşa derekter aitylǧan.

2003 jyly 21 qaŋtarda ǧalym Seitqali Düisenovtıŋ «Būlanty şaiqasy» degen maqalasy jaryq kördı. Maqalada «Aqtaban şūbyryndydan» keiın esın jiǧan qazaq halqynyŋ joŋǧar şapqynşylaryna alǧaş ret küirete soqqy bergenı baiandalǧan.

2003 jyly 30 qaŋtarda Halyq qaharmany, akademik därıger ­Mūhtar Älievtıŋ 70 jyldyǧyna orai gazet tılşısı Töleubai Ildebaevtıŋ «Ūlttyq hirurgiianyŋ alyby» maqalasy jaryq kördı.
2003 jylǧy 12 säuırde aqyn Nūrǧoja Orazdyŋ «Qazaq tılınıŋ qadırın bılemız be?» degen maqalasynda ana tılımız jaily özektı mäseleler aitylǧan.

2003 jylǧy 13 jeltoqsanda Täuelsızdık künı qarsaŋynda jazuşy Äbış Kekılbaidyŋ «Tarihty tanuda tabandy nasihat kerek» degen maqalasy jaryq kördı.

2004 jyly 17 qaŋtarda jurnalist Töleubai Ildebaevtıŋ «İgerılgen tyŋ: aŋyz ben aqiqat» degen maqalasy jaryq kördı. Maqalada tyŋ igergen jyldardaǧy jaǧdai egjei-tegjeilı baiandalady.

2004 jylǧy 8 säuırde Merei Şärıphanūlynyŋ «Şyǧys Türkıstan ǧūlamasy» maqalasynda ǧūlama Aqyt Ülımjıūly jaily tyŋ derekter jariialandy.

2004 jylǧy 1 şıldede tarihşy ūstaz Seiıtqali Düisenovtıŋ «Qazaqstandaǧy GULAG» degen maqalasy keşegı keŋestık totalitarlyq jüienıŋ qylmystary jaily söz jazyldy.

2005 jyly 9 mamyrda elordada Ūly Otan soǧysynyŋ 60 jyldyǧyna orai, respublikamyzdaǧy barlyq aimaqtarynan ardagerler qatysqan Jeŋıs parady öttı. Baiyrǧy Aqmolanyŋ ötkenıne üŋılsek, qalada 1944 jyly önerkäsıpterdıŋ sany 16-ǧa jetken eken. Soǧystyŋ alǧaşqy jylynda Aqmola oblysyna 30 myŋǧa juyq adam qonys audarǧan. Soǧys jyldarynda qalada 310, 387, 29-atqyştar jäne 106-atty äsker diviziialary jasaqtalǧan. Sodan 9873 aqmolalyq maidanǧa attanǧan eken. Soǧysqa attanǧan 10 myŋǧa juyq aqmolalyqtardyŋ 7 myŋ 400-ı maidan dalasynan oralmaǧan..

2006 jyl 14 aqpanda «Orhon eskertkışterınıŋ tolyq atlasy» türkı älemınıŋ ruhani-ǧylymi düniesıne ainaldy dep süiınşıledı sol kezdegı «Astana habary». Būl – sonau saq, ǧūn, üisın zamandarynan habar beretın bıtık tastar turaly tolymdy zertteu. Ondaǧy beimälım jazudyŋ kıltın 1892 jyly dat ǧalymy V.Tomsen tapqan eken.

2006 jyly 21 nauryzda «Qazaq qaitse köbeiedı?» atty maqalasynda demograf Maqaş Tätımov: «Qazaq – qazır jer betındegı öskeleŋ halyqtardyŋ bırı. Qazaq halqy üşın demografiialyq oi-sanany jaŋa sapalyq tūrǧyda qalyptastyrudyŋ tarihi maŋyzy zor. Ol qazaq ūlysynyŋ geopolitikalyq jäne demosaiasi sanasynyŋ negızgı özegı boluǧa tiıs» dep oi qorytady.

2007 jylǧy 6 şıldede redaksiialyq «Elorda salǧan er qazaq» maqalasynda «Bügıngı Astana men keleşek Astana – būl bızdıŋ strategiialyq oilarymyz ben ūmtylys­tarymyzdyŋ eŋ basty jemısı. Astanany köşıru Qazaqstandy jaŋa täuelsız memleket retınde ornyqtyruda zor röl atqaratynyna men senımdı boldym» degen Elbasynyŋ tūjyrymy aitylady.

2007 jylǧy 17 şıldede «Bızde besık jyry joq» atty maqalada Memlekettık syilyqtyŋ iegerı aqyn Nesıpbek Aitūly gazetımızdıŋ tılşısı Räziǧa Äşeevamen sūhbatynda «Ädebiet –saiasattyŋ, sol qoǧamnyŋ, sol qalamgerdıŋ özı ömır sürgen zamannyŋ körınısı» degen pıkırın aitady.

«Kaşmirdegı qazaqtar» toptamasy (2 tamyz 2007 j.) AQŞ-ta jaryq köretın «Näişnl djiografik megezin» jurnalynyŋ 1954 jylǧy 61 sanynda «Qazaqtar azattyqqa qalai attandy?» atty maqalasy jariialanǧan. Qazaqtar ömırınen berılgen suretterge şolu jasap, olardyŋ kımder ekenın anyqtaǧan Beken Qairatūly tarihi suretterge tıl bıtıredı.

Barşa ǧūmyr joly halqymen taǧdyrlas, elımen enşıles ötken Şerhan Mūrtaza turaly «Tūǧyry biık tūlǧa» atty (29 qyrküiek 2007 j.) maqalada «Şeraǧaŋnyŋ şekpenınen şyqqan» Aqseleu Seidımbektıŋ jäne belgılı jazuşylar Äkım Tarazi, Tölen Äbdık pıkırlerın toptastyrǧan.

«Fotosuret – öner häm mädeni bailyq» (24 aqpan 2007 j) atty maqalasynda Dihan Qamzabekūly alaştan qalǧan mūramyz eskı fotolar tarihy jäne sonymen bırge qazaq foto önerınıŋ bastau­lary turaly syr şertıp, myna sirek fotolardy oqyrmandarǧa ūsynady.

2008 jyl.«Qazaqstandyq qarjygerler qūbylaǧa bet būra ma?». Nazira Baiyrbek islam bankterınıŋ Qazaqstanǧa keluı turaly baiandaidy (5 mausym);
«Qazaqşylyq qainarlary». Diqan Qamzabek «Mädeni mūra» baǧdarlamasy turaly oiymen bölısedı (14 mausym);
«Tümen kündık jazuymdy jalpaq tasqa şekıdım». Qarjaubai Sartqojaūlynyŋ türkı jazuynyŋ şyǧu tegı turaly maqalasy (24 mausym);
«Jūmbaq jazu syry qalai aşyldy?». Arheolog, türkıtanuşy ǧalym Nūrlan Kenjeahmettıŋ türkınıŋ töl teŋgesı turaly syr şertedı. (3 şılde);
«Öteboidaqtyŋ «şipagerlık baianyn» alǧaş tapqan men edım». Beken Qairatūly ūlttyq mūrany jinauşy Dolda Keneşūlymen sūhbattasady. (12 şılde);
«Abaidy üzbei 32 jyl oqydym». Töken İbragimovtyŋ Abai turaly tolǧanysy (23 tamyz);
«Alaştyŋ aibyny». Seiıt Kenjeahmetov Älihan Bökeihan turaly maqalasy (18 qaraşa);
«Demografiialyq damudy ne tejeidı?». Gülmira Şarhanqyzynyŋ zertteu maqalasy (20 jeltoqsan).

2009 jyl. «Qazaq tılın damytuǧa qoldanystaǧy zaŋdardyŋ özı qauqarly». Zaŋger Abzal Qūspanovtyŋ sūhbaty.(13 qaŋtar);
«Saiasat aǧaş atqa terıs mınetınderdıŋ ǧana käsıbı emes». Erlan Qarinnıŋ sūhbaty (10 aqpan);
«Teledidar qandai bolsa, ūlt sondai» Aqseleu Seidımbektıŋ sūhbaty (12 aqpan);
Bügıngı qoǧamdaǧy syn da, ädebiettegı syn da az». Tölen Äbdıktıŋ sūhbaty (28 aqpan);
«Tättımbettıŋ küilerıne täntı ūrpaqty tärbielesek». Küişı Tūrysbek Tüsıpbekovtyŋ tolǧanysy (25 säuır);
«Altyn adam» – amanatynyŋ aiǧaǧyndai». Altyn jäne baǧaly metaldar muzeiınıŋ direktory Gülşa Täŋırbergenovanyŋ sūhbaty (2 mausym).

2010 jyl. Qazaqstan Respublikasynyŋ Europadaǧy qauıpsızdık jäne yntymaqtastyq ūiymyna (EQYŪ) töraǧalyq qyzmetıne kırısuıne orai el Prezidentı Nūrsūltan Nazarbaev Ündeu joldady. (14 qaŋtar);
Astanada tūŋǧyş ret innovasiialyq jobalardyŋ forumy öttı (28 mamyr);
Elordada ekşn-filmderdıŋ «Astana» atty I halyqaralyq kinofestivalı öttı. (27 mausym);
Astanada alǧaş ret Bükıl­älemdık ruhani mädenietınıŋ forumy öttı(18 qazan);
Ūly Abaidyŋ eskertkışı boi köterdı(19 mausym);

2011 jyl. 21 qaŋtarda saǧat 7.15-te «Mäskeu – Astana» baǧytyndaǧy №874 ūşaqpen Alaş arysy Smaǧūl Säduaqasovtyŋ mäiıtınıŋ külı elordaǧa jetkızıldı. Jerleu orny anyqtalǧanşa, Alaş ardaqtysynyŋ külı Sädua­qas qajy Ǧylmani meşıtındegı arnaiy bölmede saqtaldy.

2011 jyl. 16 jeltoqsanda «Mäŋgılık el» saltanat qaqpasy aşyldy. «Elbasynyŋ ideiasynan tuǧan nysandy Astana qalasynyŋ bas bezendıruşısı Saǧyndyq Janbolatov pen säuletşı Qanat Qorǧanov jäne Mūrat Mansūrov basşylyq etetın şyǧarmaşylyq ūjym müsındeptı. Kädımgı klassikalyq jobada jasalǧan. Biıktıgı – 20 metr. Būl Qazaqstannyŋ Täuelsızdıgıne 20 jyl degen ūǧymdy bıldıredı…» («Astana aqşamy», №146, 20 jeltoqsan, 2011 jyl)

2012 jyl. 24 aqpan künı elordanyŋ Beibıtşılık jäne kelısım saraiynda «Astana-2012 – türkı älemınıŋ mädeni astanasy» jylynyŋ aşylu saltanaty öttı. «Osynau şarany elımızdıŋ Mädeniet jäne aqparat ministrlıgı men «Qazaq äuenderı» qoǧamy ūiymdastyrdy. Saltanatty räsımde ministr Darhan Myŋbai söz söiledı. Türkiianyŋ Mädeniet jäne turizm ministrı, TÜRKSOI-dyŋ uaqytşa üilestıruşısı Ertuǧrul Giunai türkı mädenietınıŋ biylǧy tızgın iesı qazaq halqyna Türkiia elınen jalyndy sälem joldady» («Astana aqşamy», №24, 28 aqpan, 2012 jyl).

2013 jyl. «Astana Opera» teatrynyŋ aşyluy – sol jyldyŋ aituly, aişyqty oqiǧalarynyŋ bırı. Jaŋa öner ordasynyŋ şymyldyǧy kompozitor Mūqan Tölebaevtyŋ klassikalyq önerge qosqan jauhary – «Bırjan-Sara» ūlttyq operasymen aşyldy. Tuyndynyŋ qoiuşy rejisserı, Sankt-Peterburg opera jäne balet teatrynyŋ körkemdık jetekşısı – Iýrii Aleksandrov, al qoiuşy suretşısı – Viacheslav Okunev. Bırjan beinesın Reseidıŋ eŋbek sıŋırgen ärtısı, tenor Ahmed Agadi, al Sarany Qazaqstannyŋ halyq ärtısı Nūrjamal Üsenbaeva somdady («Astana aqşamy», №70, 22 mausym, 2013 jyl).

Qazaq halqynyŋ jartysyna juyǧy qyrylǧan 1930-32 jyldardaǧy aşarşylyq bırşama zerttelıp jazylǧanymen, 1921-22 jyldardaǧy aşarşylyq jönınde bıren-saran eŋbekterde bolmasa, aqiqat älı aityla qoiǧan joq. L.Gumilev atyndaǧy Euraziia ūlttyq universitetınıŋ professory Qūrmanǧali Därkenovtıŋ «QAZAQ ELI QAZAQSYZ QALA JAZDAǦAN NEMESE 1921-1922 JYLDARDAǦY AŞARŞYLYQ JÄNE «TORǦAI ISI» atty maqalasynda osy jaidy qozǧaidy.
«AUDARMADAǦY AUYTQU­ŞYLYQTAR TILIMIZDIŊ DAMUYNA KESIRIN TİGIZEDI». Jazuşy, filologiia ǧylymdarynyŋ kandidaty, ılespe audarmaşy Kamal Älpeiısova osy maqalasynda: «Tıl komitetı käsıbi ılespe audarmaşylardyŋ tızbesın jasap, ūiymdastyruşylar ırı jiyndardy audaruǧa tek sol tızbedegı mamandardy tartuy kerek bolar? Mümkın basqa bır amal oilastyrylar, äiteuır, qazaq tılınde jalpyhalyqtyq mänı bar mäsele boiynşa ötken jiyndar barşaǧa tüsınıktı boluy kerek degen oidamyz» dep ılespe audarma mäselesın köteredı.

2017 jyly 27 mamyrda tarih ǧylymdarynyŋ kandidaty, professor Qūrmanǧali Därkenov­tyŋ oqyrmandardyŋ yqylasyna bölengen «Qazaq elı qazaqsyz qala jazdaǧan nemese 1921-1922 jyldardaǧy aşarşylyq jäne «Torǧai ısı» degen kölemdı zertteu maqalasy jaryq kördı.

2017 jyly 28 qyrküiekte memleket jäne qoǧam qairatkerı Ömırbek Baigeldınıŋ «Qazaqy qasietten aiyrylsaq, ūlttyq bolmystan ajyraimyz» degen sūhbaty jaryq kördı.

2018 jyly 27 qaŋtarda körnek­tı akademik, antropolog Orazaq Smaǧūlovtyŋ « Euraziia keŋıstıgınde tört myŋ jyldyq tarihy bar jalǧyz ūlt – qazaq» degen sūhbaty basyldy.

2018 jyl. Mausymdaǧy «Alaşqa qyzmet etken qos qūrdas» atty Sūltan Han Aqqūlynyŋ maqalasy tyŋ derekterge toly boldy. Onda «Qazaq elınıŋ ustavy» nemese bolaşaq zamanaui Qazaq memleketı konstitusiiasy jobasynyŋ avtorlary, körnektı ūlt ziialylary Älihan Bökeihan men Barlybek Syrttanūlynyŋ dostyǧy men saiasi ärıptestıgı turaly jazylǧan.
Osy jyly qyrküiekte jurnalist Aigül Uaisovanyŋ «Saiyn dalanyŋ Saiyny» degen ataumen aqyn, säuletşı, Qazaqstannyŋ eŋbek sıŋırgen qairatkerı Saiyn Nazarbekpen sūhbaty ärı qarai keiıpkermen basylym arasyndaǧy ärıptestık bailanysty jalǧai tüstı. Sebebı bügınge deiın Saiyn Nazarbektıŋ ūlt ruhaniiatyna qosar ülesı mol avtorlyq maqalalary basylym betınde üzdıksız jariialanyp keledı.

2019 jyl. «Qoǧam damuyn tejeitındıkten aryzqoilar men ǧaibatşylarǧa, domalaq aryz ielerıne toqtam bolyp, betın qaitaratyn zaŋ kerek. Menıŋşe, tarihtyŋ aşy sabaǧynan qorytyndy şyǧaratyn kez keldı». Şoqan Uälihanov atyndaǧy tarih jäne etnologiia institutynyŋ direktory Ziiabek QABYLDİNOV «Tarihtyŋ aşy sabaǧy maŋdaiymyzǧa tigen joq pa?!» degen taqyrypta bergen sūhbatta osylai deidı.
«Säkennen qalǧan syrly än be?». Qytai qazaqtary arasynda jalpy jūrtqa keŋ taralmasa da, änsüier qauymnyŋ auzynda «Säkennıŋ änı» dep aitylyp jürgen «Saryarqa jerım, Saryarqa belım» änı turaly avtor Qaliakbar Üsemhan oi tolǧaidy (4 şılde).

2020 jyly 28 şıldede memleket jäne qoǧam qairatkerı Qasym Täukenovtıŋ «Tegımızge jat äulekılık jarǧa aparyp soqtyrmasyn» degen maqalasy şyqty.

2020 jyl. Jyl ışınde Memleket basşysy Qasym-Jomart Toqaevtyŋ hakım turaly «Abai jäne HHI ǧasyrdaǧy Qazaqstan», «Abai – ruhani reformator», Elbasynyŋ «Abai amanaty» atty maqalalary jaryq kördı. Qaŋtar aiynda elordada Abai jyly resmi türde aşyldy. Prezident ūlttyq sanany saqtau jäne ony zaman talabyna sai beiımdeu memlekettık maŋyzy bar mäselege ainalǧanyn, sanany jaŋǧyrtu arqyly HHI ǧasyrda elımızdıŋ tyŋ serpınmen damuyna jol aşatynymyzdy, oǧan Abai mūrasynyŋ tigızer paidasy zor ekenın atap öttı. Ūly aqynnyŋ mereitoiy toi toilau üşın emes, oi-örısımızdı keŋeitıp, ruhani tūrǧydan damuymyz üşın ötkızıletınıne erekşe toqtalyp, Abaidy jaŋa Qazaqstannyŋ brendı retınde älemge keŋınen tanystyru qajettıgın aitty.

2020 jyl. Jazda elordanyŋ äleumettık nysandary men jeke tūrǧyn üilerge tabiǧi gaz keldı. «Kögıldır otynnyŋ» igılıgın aldymen «Şarapat» äleumettık qyzmet körsetu ortalyǧy, №29 orta mektep, «Köktal-1» jäne «Jeleznodorojnyi» tūrǧyn alaptarynyŋ bırqatar tūrǧyndary köre bastady. «Būl şyn mänınde tarihi oqiǧa. Elbasy Nūrsūltan Nazarbaev ūsynǧan bes äleumettık bastamanyŋ basty jobalarynyŋ bırı – elordany gazdandyru. Elordaǧa ötken jyldan berı 1 myŋ şaqyrym magistraldy gaz qūbyry tartyldy… Biyl 8 myŋ jeke üige gaz taratu jelılerın saludy josparlap otyrmyz» dep atap öttı Nūr-Sūltan qalasynyŋ äkımı Altai Kölgınov («Astana aqşamy», №79-80, 9 şılde, 2020 jyl).

Taǧyda

Ūqsas jaŋalyqtar

Pıkır üsteu

Back to top button